202. آیه

202. آیه

یا أُخْتَ هارُونَ ما کانَ أَبُوکِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ ما کانَتْ أُمُّکِ بَغِیًّا
ای خواهر هارون، نه پدر تو مرد بدی بود و نه مادرت زن بدکاره‌ای. (28 / مریم)

شرح آیه از تفسیر نمونه

این که آنها به مریم گفتند:
«ای خواهر هارون» موجب تفسیرهای مختلفی در میان مفسران شده است، اما آن چه صحیح‌تر به نظر می‌رسد این‌است که هارون مرد پاک و صالحی بود، آن چنان که در میان بنی اسرائیل ضرب المثل شده بود، هر کس را می‌خواستند به پاکی معرفی کنند می‌گفتند:
او برادر یا خواهر هارون است. مرحوم «طبرسی» در «مجمع‌البیان» این معنی را در حدیث کوتاهی از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کرده است.(1)

شرح آیه از تفسیر مجمع‌البیان

و در نکوهش او افزودند:
یا أُخْتَ هارُونَ ما کانَ أَبُوکِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ ما کانَتْ أُمُّکِ بَغِیًّا.
هان ای خواهر هارون! نه پدرت مرد بد و زشتکاری بود و نه مادرت در زندگی بدکاره بود.

هارون که بود؟

این «هارون» که در آیه شریفه برادر «مریم» خوانده شده که بود؟ و منظور از آیه چیست؟
در این مورد دیدگاه‌ها متفاوت است:
1 به باور گروهی از جمله «ابن عبّاس»، «قَتاده»، «کَعْب»، و …، این «هارون» مردی شایسته کردار در بنی‌اسرائیل بود که هر کس شاهکاری انجام می‌داد به او نسبت داده می‌شد، چرا که در شایسته کرداری گویی به او اقتدا کرده بود.
از پیامبر گرامی اسلام نیز همین دیدگاه روایت شده است.
در مورد این مرد اصلاحگر و درستکار آورده‌اند که وقتی از دنیا رفت چهل‌هزار نفر پیکرش را بدرقه کردند. با این بیان در آیه شریفه منظور از خواهر «هارون» کسی است که از نظر شایستگی در راه و رسم «هارون» است.
2 امّا به باور «کَلْبی» او برادر پدری «مریم» و مرد نیکو روشی بود.
*****
1- «نور الثقلین»، جلد 3، صفحه 333.