پس از طرح اصل اول مبنى بر اين كه زن و مرد از نفس واحدى خلق شده اند و هر دو داراى گوهر واحدى هستند، اصل دومى را مى توان مطرح كرد كه خداوند مى فرمايد: اگر هر كدام از آن ها عمل صالحى را انجام دهند بدون هيچ تبعيضى نتيجه كار خود را مى برند، كه اين نشانه آن است كه در اصلِ شخصيت و فهم حقيقت مساوى اند. به عنوان مثال اگر يك آدم مست و يك آدم هوشيار پول به گدا بدهند هر دو يك ارزش ندارد، زيرا آدم مست اصلًا در حالت انتخاب طبيعى نيست و لذا بخشش او يك بخشش اختيارى به حساب نمى آيد. پس اگر آن دو يك عمل را انجام دهند چون در حين انجام بخشش يك شخصيت و يك انگيزه ندارند عمل آن ها ارزش يكسان ندارد. حال اگر دو شخصيت يك عمل را انجام دهند و خداوند بفرمايد ارزشِ عملِ هر دوى آن ها مساوى است نتيجه مى گيريم كه اين دو شخصيت در حقيقت و ذات خود، از نظر ارزش مساوى اند. خداوند در قرآن مى فرمايد: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ»؛[1] هركس از زن و مرد عمل صالحى را انجام دهند، در حالى كه مؤمن باشند، به هر كدام حيات طيب و پاك مى دهيم. حياتى كه آلوده به خيالات دنيايى و اميال حيوانى نباشد. طبق اين آيه خداوند مى فرمايد: زن و مرد هر كدام كه باشند، در صورتى كه مؤمن بوده و عمل صالحى انجام دهند، عملشان براى ما يك اندازه ارزش دارد. نتيجه مى گيريم كه ارزش شخصيتشان نزد خداوند يكسان است و در ادامه مى فرمايد: «وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ»؛[2] و حتماً با مقياس قرار دادن بهترين عمل، بقيه اعمالشان را نيز پاداش مى دهيم. پس با توجه به اين اصل از اين دو آيه اين را فهميديم كه زن و مرد در شخصيت و مقام، از نظر اسلام يك ميليارديم فرق ندارند. البته اگر كسى عكسِ آن را هم بگويد و بخواهد زن را برتر از مرد بداند به همان انحراف دچار است كه كسى بگويد مردان برتر از زنان اند. نكته سومى كه نبايد مورد غفلت قرار گيرد اين كه پيامبر خدا(صلى اللّه عليه وآله) مى فرمايند: «الْجَنَّةُ تَحْتَ اقْدامِ الْامَّهات»؛[3] بهشت زير پاى مادران است. اين جا نفرمود بهشت زير پاى زنان است. چون موضوع وظايف مادرى نسبت به فرزند، يك موضوع تربيتى و معنوى است و از اين جهت ارزش خاص خود را دارد و لذا نفرمود بهشت زير پاى پدران است. حال اگر مادران نقش مادريشان را از دست دهند و با غفلت از مسئوليت مادرى و تربيتى صرفاً در تأمين نيازهاى اقتصادى با پدران هم تراز شوند، عملًا افراد جامعه در مسيرى مى افتند كه در انتها بى بهشت مى شوند، چون مادران تربيت آن ها را كه منجر به بهشت مى شد خوب انجام ندادند، نكته اى كه در روايت فوق مورد نظر است امتيازى است كه زنان از جهت مادربودن دارند و بهره هايى كه جامعه از اين جهت از زنان خواهد برد.
------------------------------
[1] سوره نحل، آيه 97.
[2] سوره نحل، آيه 97.
[3] مستدرك الوسائل، ج 2، ص 628 ..
