فصل پنجم: احکام وضو
سؤال 61- اگر شخصی در وضو سه بار صورت و دستها را بشوید، وضو و عباداتش چه حکمی دارد؟
جواب: وضو و عبادتهایش اشکال دارد و لکن باید توجّه کرد که منظور از سه بار یا دو بار شستن این است که عضو مورد نظر یک بار کاملا شسته شود، سپس بار دوّم را شروع کند و کامل بشوید و امّا ریختن آب بر عضوی دو بار یا بیشتر تا زمانی که از شستن کامل آن فارغ نشده است اشکالی ندارد.
سؤال 62- آیا مسح کشیدن سر فقط از جلوی سر است یا می‌توان از عقب سر یا طرفین آن مسح کشید؟
جواب: محلّ مسح تنها جلوی سر است.
سؤال 63- اگر انسان به قصد وضو آب زیادی بر دست راست خود بریزد، آیا مسح پا با این آب جایز است؟
جواب: جایز است، لکن گاهی از اوقات این کار که موجب اسراف است حرام است و از این جهت موجب اشکال می‌شود.
سؤال 64- کسی که معتقد است باید دست راست در وضو دو بار شسته شود، آیا وضویش صحیح است؟
جواب: بنابر قول به استحباب مرتبه دوّم وضویش صحیح است اگر چه در اعتقاد به وجوب دو بار، اشتباه کرده است.
استفتاءات جدید (مکارم)، ج1، ص: 36
سؤال 65- اگر شخص دیگری انسان را وضو یا غسل دهد صحیح است؟
جواب: وضو و غسل او باطل است مگر اینکه هنگامی که دیگری آب بر بدن او می‌ریزد خود او خودش را شستشو دهد، ولی این کار در غیر موارد ضرورت مکروه است.
سؤال 66- خالکوبی چه حکمی دارد و آیا برای غسل و وضو مشکلی ایجاد می‌کند؟
جواب: هرگاه ضرر خاصّی برای بدن نداشته باشد عکسهای موجب فساد اخلاق در آن نباشد جایز است و در هر حال برای وضو و غسل مشکلی ایجاد نمی‌کند.
سؤال 67- این جانب مبتلا به سینوزیت هستم و استعمال آب برایم ضرر دارد، البتّه یک بار هم عمل جرّاحی کردم ولی مؤثّر واقع نشد که هیچ، بلکه مضرّ هم واقع شده است. هر وقت که برای وضو آب استعمال می‌کنم سر دردم بیشتر می‌شود و گاه خون از مجرای بینی‌ام ترشح می‌کند و فعلا هم با تیمم نمازهایم را ادا می‌کنم، با توجّه به مطالب بالا آیا باید تیمّم کنم و یا وضو بگیرم (ضمناً بعضی معتقدند وضو با آب گرم ضرری ندارد)؟
جواب: اگر وضو با آب گرم ضرری ندارد تهیّه آن ممکن است باید وضو بگیرید، در غیر این صورت تیمّم کنید هر چند مدّت طول بکشد جای نگرانی نیست.
سؤال 68- شخصی است که ادرار یا مدفوع بی‌اختیار از او خارج می‌شود و با کیسه از سرایت آن به سایر بدن جلوگیری می‌کند، حال قبل از نماز اگر کیسه آلوده باشد آیا تعویض آن واجب است؟ اگر کیسه پاک باشد و در حال نماز مدفوع و یا بول بدون اختیار خارج گردد، تکلیف چیست؟
جواب: کسی که بول یا غایط پی‌درپی از او خارج می‌شود باید بعد از هر وضو فوراً مشغول نماز شود و برای بجا آوردن نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده، وضو گرفتن دیگر لازم نیست به شرط اینکه میان نماز و این کارها فاصله‌ای نیندازد و در حال نماز حمل کیسه آلوده با خود، نماز را باطل نمی‌کند.
استفتاءات جدید (مکارم)، ج1، ص: 37
سؤال 69- آیا موارد زیر برای وضو مانع به حساب می‌آید و باید قبل از وضو آنها را برطرف کرد:
الف) اثر نفتی که بعد از شستن با آب به دستها باقی مانده و به طور کامل برطرف نگردیده است.
ب) رنگی که بر اثر مالیدن پوست بعضی از خوراکیها به دست می‌ماند مثل پوست گردو که معمولا با گذشت زمان برطرف می‌گردد.
ج) اثر گچ و سیمان.
د) اگر با خودکار یا خودنویس و مانند اینها به اعضای وضو خط کشیده شود.
ه-) دستها آلوده به مانعی است که نجس نیست ولی دیر (مثلا ظرف ده روز) برطرف می‌گردد.
جواب: هرگاه از این اشیا جرمی که مانع رسیدن آب باشد روی دست باقی نماند مانعی برای وضو نیست هرچند رنگ یا چربی وجود داشته باشد ولی اگر مانع از وصول آب وضو باشد و نمی‌توان آن را فعلا برطرف کرد، باید مطابق دستور وضوی جبیره عمل کند.
سؤال 70- اگر قبل از وضو از نظر وجود مانع وارسی شود ولی بعد از نماز ببیند که مانعی وجود داشته، آیا باید مانع را برطرف کرده و دوباره نماز بخواند؟
جواب: اگر احتمال می‌دهد مانع بعد از وضو پیدا شده، اعاده لازم نیست.
سؤال 71- آیا افراد وسواسی باید به ظنّ و گمان خود عمل کنند (اگر ظنّ و گمان قوی باشد چطور)؟
جواب: باید به همان مقدار که افراد متعارف انجام می‌دهند اکتفا کنند حتّی اگر ظنّ و گمانی هم پیدا نشود.
استفتاءات جدید (مکارم)، ج1، ص: 39
