مباحث اخلاق در قرآن - استاد فاطمی نیا / مسخره کردن و استغفار
مباحث اخلاق در قرآن - استاد فاطمی نیا / مسخره کردن و استغفار
موضوع اصلی این سخنرانی، مباحث اخلاقی در قرآن کریم، به ویژه در مورد مذمت مسخره کردن و ایرادگیری نابجاست. سخنران با استناد به آیات قرآن و روایات، به تبیین زشتی این عمل و پیامدهای آن در زندگی فردی و اجتماعی می‌پردازد. همچنین در بخش‌های دیگر، به اهمیت حفظ حرمت مؤمن، جایگاه مهدیه به عنوان خانه امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه)، و فضایل اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) اشاره می‌شود.
مدت زمان : 49 دقیقه
✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿✿
۱. قرآن کریم در مورد مسخره کردن چه می‌فرماید و چرا این عمل مذموم است؟
قرآن کریم در آیه شریفه "یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ یَکُنَّ خَیْرًا مِنْهُنَّ" (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، نباید گروهی از مردان گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنان دیگر را، شاید آنان از اینان بهتر باشند) به شدت از مسخره کردن نهی می‌کند. این عمل مذموم است زیرا؛
اولاً، ممکن است فرد مسخره شده در پیشگاه خداوند از مسخره کننده برتر باشد و مسخره کننده از باطن و جایگاه واقعی او بی‌اطلاع است.
ثانیاً، مسخره کردن اغلب بر پایه ظاهر، ثروت، دانش یا وضعیت اجتماعی افراد صورت می‌گیرد که هیچ‌کدام ملاک برتری واقعی نیستند.
ثالثاً، این عمل موجب شکستن دل مؤمن و بی‌احترامی به خلقت الهی می‌گردد.
۲. مسخره کردن چه ابعادی می‌تواند داشته باشد و کدام نوع آن زشت‌ترین است؟
مسخره کردن می‌تواند ابعاد مختلفی داشته باشد، از جمله مسخره کردن خلقت و ظاهر افراد (که زشت‌ترین نوع آن است و بی‌احترامی به فعل خداوند محسوب می‌شود)، مسخره کردن وضعیت مالی و معیشتی، و مسخره کردن دانش و معلومات افراد. هر کدام از این موارد ناپسند است و آثار سوئی بر روابط اجتماعی و روحیه افراد دارد.
۳. تفاوت ایرادگیری سازنده و مذموم (تعییر) چیست و چه پیامدهایی دارد؟
ایرادگیری سازنده با هدف اصلاح و درمان یک مشکل صورت می‌گیرد و به دنبال یافتن راه حل است. اما ایرادگیری مذموم که در عربی به آن "تعییر" گفته می‌شود، به منظور سرگرمی، تحقیر و بدون انگیزه اصلاح انجام می‌پذیرد و صرفاً به ذکر عیب و نقص دیگران پرداخته می‌شود. روایات تاکید دارند که هر کس مؤمنی را به خاطر مسئله‌ای تعییر کند، نمی‌میرد مگر آنکه همان مسئله به سر خودش بیاید. بنابراین، ذکر عیب دیگران باید با هدف درمان و نه برای غیبت و سرگرمی باشد.
۴. چرا باید از شکستن دل مؤمن پرهیز کرد و حرمت او چگونه است؟
شکستن دل مؤمن از گناهان بزرگ است زیرا قلب مؤمن حرمت بالایی دارد و طبق روایات، حرمت آن از کعبه نیز بالاتر است. هر قلبی که حامل محبت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) باشد، از قداست ویژه‌ای برخوردار است و آزار و اذیت چنین فردی و شکستن دل او، عواقب سنگینی در پی خواهد داشت.
۵. مهدیه چه جایگاهی دارد و چه وظیفه‌ای بر عهده شیعیان در قبال آن است؟
مهدیه به عنوان خانه امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سخنران تاکید می‌کند که برپایی و رونق مهدیه، تلاشی در جهت خدمت به ساحت مقدس امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) است و نام کسانی که در این راه قدمی بردارند، در دفتر حضرت ثبت خواهد شد. وظیفه شیعیان است که با کمک‌های مالی و معنوی خود، این مکان مقدس را حفظ و آباد کنند و از برکات آن بهره‌مند شوند.
۶. چرا زیارت و دعا دو گنج گرانبها برای شیعیان محسوب می‌شوند؟
به فرموده علامه امینی (ره)، زیارت‌ها و دعاها دو گنج گرانبها هستند که خداوند در اختیار شیعیان قرار داده و مخالفین از آن محرومند. این دو وسیله ارتباط مستقیم با خداوند و اهل بیت (علیهم‌السلام) هستند و موجب جلب رحمت، مغفرت و برکات الهی می‌شوند. شیعیان باید با تدبر در معانی زیارت‌ها و دعاها، از این فرصت گرانبها به بهترین نحو استفاده کنند و صرفاً به ثواب ظاهری آن‌ها اکتفا نکنند.
۷. چه نمونه‌هایی از بزرگان دین و اولیای خدا در سخنرانی ذکر شد و چه درس‌هایی از زندگی آن‌ها می‌توان آموخت؟
در این سخنرانی به نمونه‌هایی از بزرگان دین و اولیای خدا مانند مرحوم آیت‌الله طباطبایی، مرحوم آیت‌الله بهاءالدینی، مرحوم سید بن طاووس، مرحوم والد سخنران (از بزرگان اولیا و عرفا و مجتهدین)، مرحوم آیت‌الله دستغیب (شهید)، و یک پیش‌نماز صاحب دل و یک کلاهنمد پارسا اشاره شد. از زندگی این بزرگان می‌توان درس‌هایی همچون تواضع، دوری از تکبر و غرور، اهمیت باطن افراد، توجه به حرمت مؤمن، و ارتباط عمیق با خداوند و اهل بیت (علیهم‌السلام) را آموخت. داستان کلاهنمد و پیش‌نماز نمونه‌ای از آن است که نباید به ظواهر افراد قضاوت کرد و ممکن است افراد گمنام در نزد خداوند جایگاه بسیار والایی داشته باشند.
افزودن دیدگاه جدید