فصل سی و دوّم: احکام نذر
سؤال 1006- بعضی افراد برای اماکن مشکوکی نذر می‌کنند (مانند قدمگاه‌های منسوب به امیر مؤمنان (علیه السلام) سپس آن را در خیرات در آن محل مصرف می‌کنند آیا این کار جایز است؟
جواب: مصارف مذکور اشکالی ندارد ولی مردم باید توجّه داشته باشند که این نذورات را به عنوان ابراز ارادت به پیشگاه مولا امیر مؤمنان علی (علیه السلام) بدهند و این که آن مکان منسوب به اوست، نه اینکه آن محل قطعاً قدمگاه آن حضرت است و اگر اینگونه کارها سبب شود محلّ مشکوکی در نظر مردم اعتبار پیدا کند مشکل است.
سؤال 1007- شخصی نذر کرده است و مقدار نذر را می‌داند ولی در مورد محل و مکان مصرف نذر مردّد بین یکی از سه مکان است مثلا حرم حضرت رضا (علیه السلام) یا حضرت معصومه (علیها السلام) یا حضرت عبد العظیم (علیه السلام) تکلیف این شخص چیست؟
جواب: اگر مبلغ نذر جزئی است احتیاط آن است که در هر یک از سه مورد، آن مقدار را مصرف کند و اگر مبلغ و مقدار قابل توجّهی است می‌تواند قرعه بزند و مطابق آن عمل کند.
سؤال 1008- پدر و مادری نذر می‌کنند که اگر خدا به آنان فرزند پسر بدهد روز عاشورا بر سر او تیغ بزنند، آیا با توجّه به اینکه انجام اینگونه اعمال باعث وهن شیعه و عزاداری سیّد الشهداء (علیه السلام) و موجب سوء استفاده دشمنان اسلام می‌گردد عمل به این نذر واجب است؟
جواب: این نذر صحیح نیست چون در نذر رجحان عمل شرط است و این عمل با توجّه به اینکه بهانه‌ای به دست دشمنان اسلام برای زیر سؤال بردن کلّ مسائل سوگواری خامس آل عبا (علیه السلام) که از افضل قربات است می‌دهد، خالی از اشکال نیست و بر فرض رجحان این عمل، نذر درباره دیگری کردن صحیح نیست.
سؤال 1009- همه‌ساله در روز تاسوعا و عاشورا، مردم محل گوسفندهایی را به عنوان نذر در جلوی هیأت سینه‌زنی و عَلمهایی که به نام حضرت أبو الفضل (علیه السلام) برپا می‌گردد ذبح می‌کنند و وجه آن توسّط هیأت امنای حسینیّه در مرمت و گسترش آن مکان مقدّس خرج می‌شود آیا پول این گوسفندهای قربانی را می‌شود در مسجدی که به نام حضرت أبو الفضل (علیه السلام) در کنار جادّه جهت عبادت و رفاه حال مسافران و رهگذران در حال احداث است خرج کرد، در صورتی که خود آن حسینیّه نیز احتیاج مبرم به بازسازی دارد؟
جواب: احتیاط آن است که این گوسفندان را صرف اطعام عزاداران نمایند مگر این که از قراین معلوم شود که نذر کنندگان هدف دیگری داشته‌اند.
سؤال 1010- شخصی نذر کرده که سالی ده روز روزه بگیرد ولی حالا به علّت پیری توان آن را ندارد، وظیفه‌اش چیست؟
جواب: نذر او نسبت به این سنین صحیح نیست.
سؤال 1011- در شهر زنجان مسجدی است به نام زینبیّه که در ایّام عزاداری امام حسین (علیه السلام) در مقابل دسته‌های عزاداری این مسجد گاو و گوسفند زیادی قربانی می‌شود و قسمتی از این گوشتها صرف اطعام و قسمتی بین مردم تقسیم می‌شود و اضافه آن را جهت توسعه بنای مسجد و احداث درمانگاه یا مانند آن زیر نظر هیأت امنا به فروش می‌رسانند، آیا این عمل جایز است؟
جواب: هرگاه مردم از این جریان قبلا با خبر باشند و با رضایت به این امور قربانی کنند اشکالی ندارد و اگر با خبر نیستند باید گوشتها را صرف در مصارف عزاداری کنند.
سؤال 1012- گوسفندی که نذر امامزاده شده است چگونه باید مصرف شود؟ آیا خود نذرکننده می‌تواند استفاده کند؟
جواب: گوسفندی را که نذر امامزاده کرده، باید گوشت آن را به زوّار و فقرای آن محل بدهد و چنانچه خودش نیز جزء زوّار باشد می‌تواند سهمی از آن ببرد.
سؤال 1013- شخصی چندین سال قبل نذر کرده که اگر حاجت او برآورده شود یک مقداری از درآمد حمّام عمومی‌اش را وقف امیر المؤمنین علیه السلام کند که شبهای 19 و 20 و 21 ماه مبارک رمضان افطاری دهد. چندین سال این سه شب را افطاری می‌داده است در حالی که این غذا به مستحقّین واقعی نمی‌رسید و در ضمن شخص مزبور نمی‌داند که بر این نذر خود صیغه خوانده است یا زبانی گفته است، با توجه به این مقدمه، آیا اجازه می‌فرمایید که این پول در کارهای عام المنفعه خرج شود، مثلا در راه ازدواج پسران و دختران بی‌بضاعت و یا این که کلّ پول به کمیتۀ امداد تحویل شود، مقدار پول حدودا صد هزار تومان می‌باشد خواهشمندم ما را راهنمایی فرمایید.
جواب: چنانچه صیغۀ نذر را، هرچند به زبان فارسی خوانده باشد، تغییر دادن آن جایز نیست و اگر نخوانده است تغییر مانعی ندارد.
سؤال 1014- آیا نذر حضرت زهرا (علیها السلام) و حضرت ابو الفضل العباس و حضرت سیّد الشهداء و دیگر ائمّه اهل بیت (علیهم السلام) جایز است؟
جواب: نذر برای خدا جهت این بزرگواران جایز و مشروع است.
سؤال 1015- آیا نذر کردن با کتابت منعقد می‌شود؟
جواب: خالی از اشکال نیست.
سؤال 1016- اگر کسی نذر کند که اگر مشکلش برطرف شد هر روز سه جزء قرآن بخواند ولی اکنون با توجّه به شغلش عمل به این نذر مقدور نیست، وظیفه او چیست؟
جواب: به مقداری که توانایی دارد بخواند.
سؤال 1017- شخصی نذر کرده که به مدّت یک سال هر روز بر سر مزار پدرش رفته و یک جزء قرآن تلاوت نماید، ولی اکنون به خاطر سرمای زمستان یا گرمای بیش از حد، قدرت این کار را ندارد، آیا می‌تواند این کار را در منزل انجام دهد و یا در تابستان به هنگام شب بر سر مزار برود و بخواند؟
جواب: به مقداری که می‌تواند و قدرت دارد به نذر خود عمل کند.
سؤال 1018- کسی که نذر نموده است که در صورت مشرف شدن به بیت اللّه الحرام یک ختم قرآن در زیر ناودان طلا بجا آورد ولی بعد از تشرّف به جهت تعمیرات، قرائت در آن مکان ممکن نشود، وظیفه او چیست؟
جواب: احتیاط واجب آن است که در جای دیگری از مسجد الحرام به جا آورد که به آن نزدیک باشد.
