از ديدگاه اسلام به طور عام، و در نگاه امام على (عليه السلام) به طور خاص، مديريت و مسئوليت در حکم امانتى است که به مدير سپرده مى شود تا براى مدتى معين به عنوان مجرى يا امانتدارى در آن جايگاه انجام وظيفه کند.
مديريت و مسئوليت، امانت گران سنگى است که بايد به اهلش سپرده شود، زيرا آنچه موجب گردش درست امور و سلامت و صلابت کارها مى شود، آن است که مشاغل مديريتى از يک سو امانت تلقى شود، و از سويى ديگر به افراد شايسته و توانمند واگذار گردد. اين نوع نگاه به مسئوليت باعث مى شود که در انتخاب افراد براى مديريت و يا هر شغل ديگر، شايسته سالارى مراعات گردد، و افرادى شايسته براى به دست گرفتن آنها انتخاب شوند. امام على (عليه السلام) در نامه اى به يکى از کارگزاران خويش، امانت بودن مسئوليت و مديريت را متذکر شده و مى فرمايد:
و ان عملک ليس لک بطعمة و لکنه فى عنقک امانه[1] : (کارى که در دست توست ، طعمه نيست ، بلکه امانتى است بر گردن تو.) کسانى که بدون توجه به اصل امانت بودن مديريت، و بدون برخوردارى از شايستگى ها و توانايى هاى لازم، مديريت و مسئوليتى را مى پذيرند، و نيز کسانى که چنين افرادى را انتخاب مى کنند، مرتکب خيانت شده اند اما علي (عليه السلام) به رفاعه، يکى ديگر از کارگزاران خويش مى فرمايد:
و اعلم يا رفاعه ان هذه الامارة امانة فمن خانه فعليه لعنة الله الى يوم القيامه[2] (اى رفاعه! بدان که اين امارت و مديريت، امانتى است که هر کس به آن خيانت کند، لعنت خدا تا روز قيامت بر او باشد.
-----------------------------------------------
[1] نهج البلاغه، نامه 5.
[2] نهج السعادة في مستدرک نهج البلاغه، ج5، ص 36.
