شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی (فیلم، صوت، متن)

شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی (فیلم، صوت، متن)

شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی رحمة الله علیه به ضمیمه فایلهای صوتی و تصویری آن تقدیم حضورتان می گردد.

برای دسترسی به «شرح دعای سایر روزها» اینجا کلیک کنید

⮋ فیلم شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی ⮋

متن و ترجمه دعای روز اول ماه مبارک رمضان:

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ وَ قِیَامِی فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ؛ وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یَا عَافِیاً عَنِ الْمُجْرِمِینَ.[1]

۱. اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ؛ خدایا روزه مرا روزه صائمین قرار بده

• اقسام روزه:

صائمین چه کسانی هستند؟

سه نوع روزه داریم؛ ۱- روزۀ عام ۲- روزۀ خاص ۳- روزۀ خاص‌الخاص

روزۀ عام:  همان روزه‌ای است که عموم مردم می‌گیرند؛ نمی‌خورند و نمی‌آشامند، ولی متأسفانه به نامحرم هم نگاه می‌کند؛ گناه هم می‌کند؛ حجابش را هم مراعات نمی‌کند؛ بنابراین روزۀ عام روزه‌ای است که انسان تنها از اموری که روزه را باطل می‌کند خودداری می‌نماید و روزه‌اش هم درست است.

روزۀ خاص : روزه‌ای است که روزه‌دار علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند اعضاء و جوارحش هم روزه دارد؛ چشمش را هم از معصیت می‌بندد؛ سحر که روزه می‌گیرد نیت می‌کند که خدایا من همۀ اعضاء و جوارحم روزه است؛ گوشم غیبت نمی‌شنود، آواز حرام نمی‌شنود، زبانم غیبت نمی‌کند، نامحرم نگاه نمی‌کند و... این روزۀ خاص است.

حدیث : عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام

إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُکَ وَ عَدَّدَ أَشْیَاءَ غَیْرَ هَذَا وَ قَالَ لَا یَکُونُ یَوْمُ صَوْمِکَ کَیَوْمِ فِطْرِکَ.[2]

وقتی روزه می‌گیری باید گوش تو هم روزه باشد (روزۀ خاص)، چشمت هم باید روزه باشد، پوستت بدنت، صورت زنان هم باید روزه باشد؛ موی سرت هم باید روزه داشته باشد؛ خانم‌ها موی سرشان، یعنی خانم‌ها وقتی روزه می‌گیرند باید حجابشان را رعایت کنند از مرجع تقلیدشان هم بپرسند که حجاب چطوری است. مرجع باید حجاب را معلوم کند. نه رئیس‌جمهور، رئیس‌مجلس و یا مسئولین مملکت، آنها نمی‌توانند بگویند حجاب چیست اگر بگویند آن درست نیست. مسئله با مرجع تقلید است. استفتاء کنند خانم‌ها، ببینند حجاب چیست آن حجاب را مراعات کنند. روزه‌شان درست است؛ اما روزۀ خاص نیست. خانم‌ها که می‌خواهند ماه رمضان روزه بگیرند، باید از مرجع تقلیدشان بپرسند، حجاب چه حجابی است، ماه رمضان آن حجاب را مراعات کنند.

روزه خاص‌الخاص: این روزه، بالاتر از روزۀ عام است، روزه‌ای است که غیر از خدا هیچ‌چیز دیگری در دل روزه‌دار نباشد؛

ای یک دله صد دله؛ دل یک دله کن
مهر دگران را ز دل خود یله کن

اگر در ماه رمضان، غیر خدا کس دیگری در دلمان نباشد، نماز شب؛ خدا، نماز جماعت؛ خدا، پای منبر می‌نشینم، درس می‌خونم، روزه می‌گیرم، اصلاً به هیچ‌کسی توجه ندارم و همۀ کارها برای خدا باشد؛ این روزۀ خاص‌الخاص تحقق می‌یابد و ازاین‌رو در دعا از خدا می‌خواهی

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِی فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ؛ یعنی خداوندا روزۀ مرا روزۀ خاص‌الخاص قرار بده.

*فرودگاه ایمان را برای نزول ملائکه باز نگه داریم*

باید دل‌های خود را برای‌خدا خالی کنیم، ملائکه شب احیاء فرود می‌آیند، ولی فرودگاه دل‌مان را پیدا نمی‌کنند؛ تعلقات به مال، زن، بچه و دنیا جایی برای نزول ملائکه باقی نگذاشته است دل اگر خالی باشد آن وقت «تنزل الملائکة و الروح»[3] تحقق می‌یابد و اگر این‌گونه نباشد ملائکه در شب احیاء بر دل شما فرود نمی‌آیند؛ در ماه رمضان کاری بکنیم که جا برای نزول ملائکه داشته باشیم.

مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی راجع‌به شرایط روزۀ صحیح چنین گفته است:

در روایات آمده است: «غیبت، دروغ، نگاه (حرام) پی‌درپی، دشنام‌دادن و ظلم - کم باشد یا زیاد -، باعث باطل شدن روزه می‌شود، و روزه، فقط خودداری از خوردنی و آشامیدنی نیست، هنگام روزه گوش، چشم، زبان و... باید روزه بگیرند. دست و پایت را نگه‌دار و بسیار سکوت کن مگر از خیر و با نوکرت رفق و مدارا نما. از جدال و آزار رساندن به نوکر خودداری کن و وقار روزه را داشته باش و وقتی روزه‌ای با زمانی که روزه نیستی باید با هم فرق داشته باشند.» رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فرمودند: «آسان‌ترین چیزی که خداوند در روزه بر روزه‌دار واجب نموده، خودداری از خوردنی و آشامیدنی است.» فقها به صحت روزه بعضی از آنها فتوا داده‌اند. جمع بین روایات بالا با روایتی که از رسول اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم وارد شده و سخن فقها در این است که بگوییم، منظور از صحت در احادیث فوق این است که «چنین روزه‌ای مورد قبول خداوند است» و منظور از صحت در کلام فقها این است که «چنین روزه‌ای قضای آن را ساقط می‌کند.»

خلاصه این که روزۀ صحیح و کاملی که خدا برای کامل نمودن روزه‌دار مقرر فرموده، قطعاً شامل خودداری اعضای بدن از گناه می‌باشد، و روزۀ کامل‌تر این است که علاوه‌برآن، قلب را از یاد غیر خدا بازداشته و از هر چه غیر اوست روزه بگیرد. هنگامی که انسان ماهیت روزه، درجات و فلسفۀ تشریع آن را فهمید، ناچار باید از هر گناه و حرامی، به‌خاطر قبول روزه‌اش خودداری کند.

و الا مسئول بوده و به‌خاطر اینکه اعضای بدنش روزه نگرفته‌اند، مجازات می‌شود، و ساقط شدن قضای روزه به این معنا نیست که انسان را در روز قیامت از مجازات نجات دهد.[4]

۲. وَ قِیَامِی فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ؛ خدایا در ماه رمضان قیام مرا قیام قائمین قرار بده

ویژگی قائمین

یعنی شب که نماز شب می‌خوانم، قیامم قیام قائمین باشد، قائمین آنهایی هستند که در نماز از خوف خدا گریه و زاری می‌کنند.

نماز شب شیخ عباس قمی؛

حاج میرزاعلی محدث زاده پسر بزرگ شیخ عباس قمی (رحمه‌الله) نقل می‌کرد: پدرم وقتی نماز شب می‌خواند آن طور از خوف خدا گریه می‌کرد که ما از صدای گریه ایشان از خواب می‌پریدیم.

باید نماز، نماز شبی باشد که از روی عشق باشد؛ چرا که خروس هم نماز شب می‌خواند، ولی عشق ندارد؛ لذا شاعر گفته:

ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز
کان سوخته را جان شد و آواز نیامد [5]

شاعر می‌گوید ای مرغ سحر تو نماز شب می‌خوانی؛ اما پروانه نیستی

«قیام ما را قیام قائمین قرار بده»؛ یعنی نماز مرا نماز عاشقانه قرار بده؛ برای نماز شب از خواب باید بپریم نه اینکه ساعت کوک کنیم تا بیدار شویم. خودمان بیدار شویم آن نماز شب است.

۳. وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ؛ و در آن مرا از خواب غفلت بیدار بکن

از غفلت بپرهیزیم

خدایا خیلی دعای خوبی است، خوب آدم در غفلت باشد یک‌دفعه مرگ بگیردش، چقدر غفلت، چقدر غفلت، چقدر غفلت که دارم گناه می‌کنم گناه نکنیم هر لحظه ممکن است مرگ از راه برسد؛ مثلاً فلان آقای فروشنده دارد آب توی شیر می‌ریزد، یک‌مرتبه سکته می‌کند، مرگ که خبر نمی‌کند و اینها غفلت است. خدایا ما را از خواب غفلت بیدار کن.

۴. وَ هَبْ لِی جُرْمِی فِیهِ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّی یَا عَافِیاً عَنِ الْمُجْرِمِینَ؛ خدایا در این ماه رمضان مرا ببخش ای خدایی که از گنهکاران می‌گذری

عناوین دعاهای استخراج شده از دعای روز اول ماه رمضان

1. خدایا روزۀ مرا روزه صائمین قرار بده، یعنی روزه‌ای که در دلم غیر خدا نباشد نه این روزه معمولی عامه.
2. قیام قائمین
3. از خواب غفلت بیدارم کن.
4. گناهان را بیامرز

خدایا به همه ما توفیق بده دعای روز اول ماه رمضان را بخوانیم و معنایش را نیز بفهمیم.