احکام نجاسات

احکام نجاسات

 

اشاره

آیا استفراغ نجس است؟آیا تفاوتی بین استفراغ بزرگ سالان و اطفال هست؟(2)

استفراغ همه انسان ها(3)و همه حیوانات پاک است مگر استفراغ سگ و خوک و کافرغیر کتابی(4) که استفراغ این سه دسته نجس است.(مراجع عظام تقلید)

1- توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج 2،ص: 621م  2667

2- توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، اطلاق م 83 و توضیح المسائل وحید، اطلاق م84 و اجوبه الاستفتاءات رهبری(فارسی)، س297

3- (چه طفل شیر خوار، چه طفلی که هم شیر می خورد و هم غذا وچه انسان بالغ)

4- شایان ذکر است که نسبت به کفّار کتابی اختلاف است مراجعی که کفار کتابی را نجس می دانند استفراغ آن ها را هم نجس می دانند و مراجعی که آن ها را پاک می دانند استفراغ آن ها را هم پاک می دانند.(رجوع شود به بحث کافر از همین جزوه)

حکم ادرار و مدفوع از لحاظ طهارت و نجاست در موارد زیر چیست؟(1)

ادرار و مدفوع انسان و هر حیوان حرام گوشتی که خون جهنده دارد مثل گربه و خرگوش و نجس است. (مراجع عظام تقلید) در پرندگان حرام گوشت مثل کلاغ و عقاب اختلاف نظر است و بنابر نظر حضرت امام نجس است. (2)

آیا بخار نجاست نجس کننده است؟(3)

بخار نجس کننده نیست. (مراجع عظام تقلید)

آیا پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن در صورت کنده شدن پاک هستند؟(4)

 پوست نازکی که خود به خود از دستها، لبها، پاها و سایر قسمت های بدن جدا می شود، محکوم به طهارت است.(مقام معظم رهبری)

  پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن

1- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی النجاسات، مورد الاول و الثانی و توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م84 و م85 و أجوبه الاستفتائات رهبری(فارسی)، جواب سوالات 280،279 و توضیح المسائل وحید، م85 و م 86

2- شایان ذکر است آیات عظام رهبری، گلپایگانی ، اراکی، خوئی، تبریزی، سیستانی، صافی، فاضل، مکارم، وحید فضلۀ پرندگان را مطلقا  پاک می دانند اگرچه که پرنده حرام گوشت باشد ولی آیات عظام مرحوم امام، بهجت، نوری می فرمایند: فضله پرندگان حرام گوشت نیز نجس است.

3- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی المیاه ، م 4 و فصل فی المطهرات ، بخش الخامس ، مسائل 7،3 و مجمع المسائل گلبایگانی، ج 1، س 35 و المسائل المنتخبه تبریزی، الرابع من المطهرات: الاستحاله و استفتاءات بهجت، ج 1، س289 و س300 و منهاج الصالحین خویی،تبریزی،وحید،کتاب الطهاره، م 488

4- العروه الوثقی، ج 1،فصل فی النجاسات، الرابع من النجاسات، م1 و توضیح المسائل مراجع، ج1، م91 واجوبه الاستفتاءات رهبری(فارسی)،س272 و توضیح المسائل وحید، م92 و مجمع المسائل گلبایگانی، ج 1، س97 و استفتاءات جدید تبریزی، ج 1، س 118 و استفتاءات بهجت، ج 1، س306 و استفتاء کتبی خصوصی از آیت الله سیستانی

که موقع افتادنشان رسیده، اگر چه آنها را بکنند پاک است، ولی بنا بر احتیاط واجب باید از پوستی که موقع افتادنش نرسیده و آن را کنده اند اجتناب نمایند.(حضرت امام و آیت... زنجانی)

پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن که موقع افتادنشان رسیده، اگر چه آنها را بکنند پاک است.(آیت... فاضل)

 پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن که از بدن جدا می شود، پاک است.(آیات عظام اراکی، نوری)

اگر پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن را بکنند پاک است.(آیات عظام خوئی، تبریزی،وحید)

اجزاء صِغار و کوچک بدن که روح ندارند و به آسانی جدا می شوند، پاک هستند و اگر حیات داشته باشند، بنابر فتوی نجس هستند و اگر مشکوک باشند که روح دارند یا خیر محکوم به پاکی و طهارت هستند و استصحاب حیات عنوانِ میته (مردار) را اثبات نمی کند.(آیت... سیستانی)

پوستهایی که از لب و سر و جاهای دیگر بدن انسان جدا می شود پاک است، امّا اگر آن را با فشار جدا کنند احتیاط واجب اجتناب است.(آیت... مکارم)

پوستهایی که از لب و سر و جاهای دیگر بدن انسان جدا می شود اگر عرفاً پوست کنده شده بر آن صادق است بنابر احتیاط واجب، نجس است.(آیت... بهجت)

در صورتی که احساس درد شود احتیاط، اجتناب است.(آیت... گلپایگانی)

 

خون

حکم خون در موارد زیر چیست؟(1)

خون انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد، یعنی حیوانی که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می کند، نجس است. (مراجع عظام تقلید)

خون داخل تخم مرغ چه حکمی دارد؟(2)

الف)ازجهت پاکی و نجاست:

محکوم به طهارت است. (آیات عظام مرحوم امام، رهبری، فاضل ، سیستانی)

بنا بر احتیاط واجب از تخم مرغی که ذرّه ای خون در آن است، باید اجتناب کرد.(آیات عظام خوئی، گلپایگانی، اراکی، تبریزی، بهجت، صافی، زنجانی، نوری، مکارم)

ب)ازجهت خوردن:

خوردن آن حرام است.(مقام معظم رهبری و آیت... فاضل)

به احتیاط واجب باید از خوردن آن اجتناب کرد و اگر خون را با زردۀ تخم مرغ به هم بزنند که از بین برود، خوردن زرده هم مانعی ندارد. (آیات عظام مرحوم امام، سیستانی)

بنا بر احتیاط واجب از تخم مرغی که ذرّه ای خون در آن است، باید اجتناب کرد ولی اگر خون در زرده باشد تا پوست نازک روی آن پاره

1- العروه الوثقی، ج 1،فصل فی النجاسات ، الخامس من النجاسات  و أجوبه الاستفتاءات رهبری(فارسی)، اطلاق جواب س266 و توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م 96 و توضیح المسائل وحید ، م 97 

2- توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م 98 و توضیح المسائل وحید، م 99 و اجوبه الاستفتائات رهبری، س 269 و جامع المسائل فارسی - فاضل، ج 1، س71 و توضیح المسائل جدید مکارم، م104

نشده، سفیده پاک است.(آیات عظام خوئی، گلپایگانی، اراکی، تبریزی، بهجت، صافی، زنجانی، نوری)

خوردن آن حرام است اما کافی است خون موجود در تخم مرغ را بردارند و دور بریزند، و بقیه پاک و حلال است اما اگر عمداً به هم بزنند تا مستهلک شود خوردن آن اشکال دارد.(آیت الله مکارم)

خونی که از لای دندانها می آید، چنانچه با آب دهان مخلوط شود واز بین برود،آیا پاک است؟(1)

پاک است و اجتناب از آب دهان نیز لازم نیست.(آیات عظام مرحوم امام، رهبری، اراکی، فاضل، خویی، تبریزی، سیستانی، صافی، وحید)

پاک است و فرو بردن آب دهان نیز اشکال ندارد ولی عمداً این کار را نکند.(آیت... مکارم)

پاک است ولی فرو بردن آب دهان اشکال دارد.(آیات عظام نوری و زنجانی)

خونی که به واسطۀ کوبیده شدن، زیر ناخن یا زیر پوست می میرد، چه حکمی دارد؟(2)

 الف)عرفاً به آن خون نمی گویند،  پاک است.(مراجع عظام تقلید)

 ب)عرفاً به آن خون می گویند، در صورتی که ناخن یا پوست سوراخ شود به طوری که خون جزء ظاهر بدن حساب شود نجس است و جهت وضو یا غسل:

1- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی النجاسات ، الخامس من النجاسات ، م 13 و توضیح المسائل مراجع ج1 ، م 100 و توضیح المسائل وحید م 101 و اجوبه الاستفتءات رهبری(فارسی)، اقتباس از س286

2- توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م 101 و توضیح المسائل وحید ، م 102

1. بیرون آوردن خون و تطهیر محلّ مشقت ندارد:

 باید برای وضو و غسل خون را بیرون آورند .(مراجع عظام تقلید)

2. بیرون آوردن خون و تطهیر محلّ مشقت زیاد دارد:

باید اطراف آن را به طوری که نجاست زیاد نشود، بشویند و پارچه یا چیزی مثل پارچه، بر آن بگذارند  و روی پارچه دست تر بکشند. (آیات عظام مرحوم امام، اراکی، بهجت، فاضل)

باید برای وضو و غسل اطراف آن را شست و پارچه ای روی آن بگذارد و روی پارچه دست تر بکشد و احتیاطاً تیمم هم بکند.( آیات عظام گلپایگانی، صافی،مکارم)

باید تیمم نماید و بنا بر احتیاط لازم وضو هم بگیرد به طوری که وقت وضو گرفتن، آب وضو نجس نشود .(آیت الله تبریزی)

 باید تیمم نماید.(آیات عظام خویی،وحید،سیستانی)

جوش های غدّه مانندی که در جاهای مختلف بدن هست، که گاهی از آن ها مایع قرمزرنگ خارج می شود که مرتّب غدّه هایش می ترکد و حوله و صورت را آلوده می کند و موجب عسر و حرج است، آیا حکم خون را دارد؟(1)

 تشخیص این که خون هست یا نه با خود مکلف است و با علم به خون بودن، از حیث

1- توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م 121 و توضیح المسائل وحید ، م 122 و استفتاءات (بهجت)، ج 1، س319

نجاست، اجتناب لازم است ولی اگر شک در خون بودن آن داشته باشد پاک است.

برخورد نجاست به آب قلیل

آیا آب قلیلی که هنگام تطهیر مخرج ادرار و مدفوع، از محلّ جدا می شود، پاک است؟(1)

چنانچه همه موارد زیر موجود باشد آب های ترشح شده پاک است(2). (مراجع عظام تقلید)

اول: آب های ترشح شده بو یا رنگ یا مزۀ نجاست نگرفته باشند.

 دوم: ذرّه های غائط در آب های ترشح شده موجود نباشد.

 سوم: نجاست دیگری مثل خون، با بول یا غائط بیرون نیامده باشد.

چهارم: نجاستی از خارج به ادرار یا مدفوع نرسیده باشد.

 پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.

1- العروه الوثقی، ج 1،فصل فی الماء المستعمل فی رفع الحدث الاکبر و الاصغر، م2 و م10 و م8 و توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م27 و توضیح المسائل وحید، م28

2- .شایان ذکر است که آیات عظام سیستانی و وحید و مکارم می فرمایند: غساله استنجاء حکم سائر غساله ها را دارد اما اگر موارد پنجگانه بالا موجود باشد اجتناب از آن غساله لازم نیست و جایی را نجس نمی کند.(منهاج الصالحین وحید و سیستانی، کتاب الطهاره، م64)

 

احکام تخلی

حکم بول کردن در آب یا در زمین سخت و سوراخ جانوران و یا ایستاده بودن در هنگام بول چیست؟(1)

همه این موارد مکروه است.(مراجع عظام تقلید)

آیا انسان می تواند در حال اختیار رو به قبله یا پشت به قبله(2) ادرار و یا مدفوع کند؟(3)

درهنگام ادرار شکم و سینه و زانو و حتی عورت رو به قبله یا پشت به قبله است، جایز نیست.( آیات عظام مرحوم امام، خویی، تبریزی، فاضل، اراکی، گلپایگانی، بهجت، شبیری زنجانی، صافی، مکارم، وحید، نوری)

بنابر احتیاط واجب جایز نیست.(آیت... سیستانی)

ادرار و مدفوع کردن در باغ مردم یا ملک دیگران مثل مسافرخانه ها و هتل ها و پاساژها و اماکن تجاری دیگر و رستوران های بین راهی و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن جاها نیستند،چه حکمی دارد؟(4)

چنانچه اجازۀ تخلّی نداده اند حرام است مگر آن که معمولاً کسانی هم که ساکن آنجا

1- توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م80 و توضیح المسائل وحید، ج1 ، م81

2- مراد از قبله در این جا جهتی است که در حال علم و اختیار باید نماز به آن طرف خوانده شود.

3- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام التخلی، م14 و توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م60 و م59 و توضیح المسائل وحید، ج1 ، م59 و م60 و جامع المسائل بهجت، ج 1، بخش حرمت استقبال در حال تخلی

4- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام التخلی، م22 و توضیح المسائل مراجع ، ج1 ، م64 و اقتباس از م270 و توضیح المسائل وحید، م64 و اقتباس از م276

نیستند(1)در این اماکن تخلی می کنند و کسی منع نمی کند به نحوی که انسان اطمینان بر عمومی بودن آن مکان پیدا می کند.(مراجع عظام تقلید)