نماز مسافر
حد ترخص
مسافر هنگام ترک کردن وطن، چه مقدار از وطن که دور شود نمازش شکسته میشود؟(2)
1- -توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج 1، م1457
2- توضیح المسائل مراجع، نماز مسافر، شرط هشتم، قبل از مسئلۀ1318.
به حدی دورشویم که نه صدای اذان شهر را در آنجا بشنویم و نه دیوارهای شهر را ببینیم (خفای اذان و جدران) (حضرت امام، آیات عظام فاضل، بهجت، صافی، نوری، گلپایگانی)؛
نه صدای اذان شهر را در آنجا بشنویم و نه مردم شهر، ما را ببینند (آیات عظام وحید، زنجانی، خویی، تبریزی) و نشانۀ آن این است که ما اهل شهر را نبینیم (آیات عظام خویی، تبریزی)؛
در دو تعریف بالا، نشنیدن صدای اذان و ندیدن دیوار یا مردم، باید باهم باشد. درغیر این صورت، باید نمازمان را شکسته بخوانیم.
مردم شهر ما را نبینند. حتی آن ها که در خارج شهر و در حومۀ شهر هستند، نتوانند ما را ببینند. نشانۀ آن هم این است که ما اهل شهر را نبینیم (آیت... سیستانی)(1)
بنابر احتیاط مستحب، هم اذان شهر را نشنویم و هم دیوار شهر را نبینیم. البته نشنیدن اذان شهر، برای تعیین حد ترخص کافی است (مقام معظم رهبری)(2)
اگر یکی از این دو علامت حاصل شود کافی است، به شرط اینکه یقین به نبودن دیگری نداشته باشد و الا احتیاط جمع میان نماز شکسته و تمام است.(آیت الله مکارم)
1- سیستانی، توضیح المسائل، شرط هشتم.
2- خامنه ای، أجوبه الاستفتائات، سؤال676.
اجازه همسر
حکم سفر زن بی اجازۀ شوهر چیست؟
گناه است(1) و زن باید:(2)
نمازش را کامل بخواند (مشهور).
نمازش را کامل بخواند، اگر این سفر باعث نشوز(3) باشد (آیت... خویی)؛
بنابر احتیاط واجب، نمازش را کامل بخواند (آیت... مکارم)؛
اجازه پدر و مادر
حکم سفر فرزند بی اجازۀ والدین چیست؟(4)
باعث نمی شود کامل خواندن نماز بر او واجب شود؛ اما:
اگر والدین او را از سفر نهی کرده باشند، باید نمازش را کامل بخواند (آیات عظام بهجت، نوری)؛
اگر والدین او را نهی کرده باشند و این سفر موجب آزار و اذیت ایشان باشد، باید نماز را کامل بخواند (آیات عظام مکارم، فاضل، گپایگانی، صافی)؛
حتی اگر او را از سفر نهی نکرده باشند، اما این سفر باعث اذیت و آزار )آیت الله سیستانی:
1- اگر سفری بر زن واجب باشد، مانند سفر برای حج واجب، دراین صورت اجازۀ شوهر شرط نیست.
2- توضیح المسائل مراجع، ص695، نماز مسافر، شرط پنجم.
3- نشوز یعنی زن از اطاعت شوهر در مسائل زناشویی خارج شود و حق شوهر را دراین باره پایمال کند.
4- توضیح المسائل مراجع، نماز مسافر، شرط پنجم و مسئلۀ1295؛ العروه الوثقی، صلاه المسافر، الخامس من الشروط؛ سیستانی، حاشیه العروه الوثقی، ج2، ص515: (مع نهی الوالدین) بل مع تأذیهما بالخروج الناشئ من شفقتهما علیه (باعث اذیت ناشی از شفقت و مهربانی پدر و مادر به او باشد).
ناشی از شفقت پدر و مادر بر او( ایشان باشد، باید نمازش را کامل بخواند (حضرت امام، آیات عظام خویی، تبریزی، زنجانی، سیستانی).
کسی که شغلش سفر است مثل راننده اگر برای زیارت سفر کند نمازش تمام است یا شکسته ؟
نمازش را باید شکسته بخواند (مشهور)؛(1)
بنابر احتیاط واجب، باید هم شکسته بخواند و هم کامل (آیت... زنجانی)؛
اگر مردم او را کسی بشناسند که زیاد به سفر می رود (کثیرالسفر)، باید نمازش را کامل بخواند (سیستانی، فاضل).(2)
کثیرالسفر کسی است که زیاد به سفر می رود. این سفر، یا شغلی و تحصیلی است یا غیرشغلی. نظر مراجع در این باره چگونه است؟
کثیرالسفر با مسافر فرقی ندارد و در حکم مسافر است ونمازش شکسته است(حضرت امام)؛(3)
سفر فقط باید شغلی باشد ولی اگر فردی از نظر تحصیل کثیر السفر باشد به احتیاط باید بین نماز شکسته و کامل جمع نماید. (مقام معظم رهبری)؛(4)
هرکس به هر دلیلی بسیار به سفر برود، چه شغلی و تحصیلی و چه تفریحی و زیارتی، نمازش
1- توضیح المسائل مراجع، مسئلۀ1307؛ وحید، توضیح المسائل، مسئلۀ1316.
2- با توجه به معیار ایشان در کثیرالسفر؛ منهاج الصالحین، مسئلۀ912.
3- امام، استفتائات، ج1، ص246، سؤال376.
4- اجوبه الاستفتائات، ص129، سؤال642و652؛ جزوۀ اختصاصی دفتر مقام معظم رهبری.
کامل است (آیات عظام سیستانی، فاضل)؛(1)
در سفر شغلی و تحصیلی، نماز کامل است و در غیر آن، شکسته (آیت... صافی)؛(2)
سفر چه شغلی باشد و چه غیرشغلی، نماز کثیرالسفر کامل است. این درصورتی است که مسافرت در همان مسیر باشد. در مسیرهای دیگر که ارتباطی به رفت وآمد مکرر او ندارد، نمازش شکسته است (آیت... بهجت)؛(3)
چه سفر شغلی و چه تفریحی و چه کاری، نماز کثیرالسفر کامل است. این درصورتی است که هر سه، کار اصلی او محسوب شود (آیت... مکارم)؛(4)
