برخی احکام مسجد و حرم

برخی احکام مسجد و حرم

 

چنجس کردن مسجد

نجس کردن زمین و سقف و بام و دیوار مسجد چه حکمی دارد؟(1)

الف) زمین و سقف و بام وطرف داخل دیوار:

نجس کردن آن ها حرام است و در صورت نجس شدن واجب است تطهیر شود.(مراجع عظام تقلید)

ب) طرف بیرون دیوار مسجد:

 احتیاط واجب آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکنند و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمایند.(مرحوم امام و آیات عظام گلپایگانی،اراکی، فاضل، بهجت، صافی، نوری، وحید)

احتیاط واجب آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکنند و اگر نجس شود، برطرف کردن آن لازم نیست مگر در صورتی که بقاءِ نجاست، موجب هتک مسجد باشد.( آیات عظام خویی، تبریزی)

اگر نجس کردن طرف بیرون دیوار موجب هتک مسجد باشد البتّه حرام است و برطرف کردن آن مقداری که رافع هتک باشد لازم است و در صورت عدم هتک، احتیاط  مستحب آن است که نجس نکنند، و در صورت نجس شدن نیز لازم نیست نجاستش را برطرف نمایند.(آیت... سیستانی)

1- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام النجاسه، مسائل 3 و 2 و توضیح المسائل مراجع، ج1، م 900 و توضیح المسائل وحید، م 909  وجامع المسائل بهجت، ج 1،ص: 565 و استفتاءات بهجت، ج 2، س 1786 و وسیله النجاه بهجت، م537 وهدایه العباد صافی، ج 1، مسائل 554. مقام معظم رهبری، رهنمای فتاوا، احکام مساجد.اگر جایی از مسجد نجس شود، بر چه کسی تطهیر آن واجب است؟(1)

بر همه کسانی که متوجه نجاست شده اند لازم است که به طور واجب کفایی نجاست را برطرف کنند، یعنی اگر یک یا چند نفر اقدام به تطهیر کنند از دیگران ساقط می شود وگرنه همه آن ها گناهکارند و کسی که مسجد را نجس کرده در این حکم با دیگران تفاوتی ندارد.(حضرت امام و آیات عظام خویی، مکارم، سیستانی بهجت صافی )

اگر جایی از مسجد نجس شود، آیا تطهیر آن واجب فوری است؟(2)

بلی، واجب فوری است.(مراجع عظام تقلید)

اگر شخص نتواند مسجد را تطهیر نماید مثل این که مسافر و در حال عبور باشد ، یا کمک لازم داشته باشد و پیدا نکند، در این جا تطهیر مسجد بر او واجب نیست، ولی آیا اطلاع دادن به کسی که می تواند تطهیر کند بر او واجب است؟(3)

1- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام النجاسه، م3 و توضیح المسائل مراجع، ج1، م900 و وسیله النجاه بهجت، م537 وهدایه العباد صافی، ج 1، م556 و منهاج الصالحین خوئی، کتاب الطهاره، م433

2- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام النجاسه، م2 و توضیح المسائل مراجع، ج1، م900 و وسیله النجاه بهجت، م537 وهدایه العباد صافی، ج 1، م556 و منهاج الصالحین وحید، کتاب الطهاره، م434

3- العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام النجاسه، م19 و توضیح المسائل مراجع، ج1، م901 و توضیح المسائل وحید، م910 و منهاج الصالحین خویی،تبریزی،وحید،سیستانی، کتاب الطهاره، م438

الف)باقی گذاشتن نجاست موجب بی احترامی به مسجد می باشد:

بنا بر احتیاط واجب، باید به کسی که می تواند تطهیر کند اطلاع دهد.(حضرت امام و آیات عظام اراکی، صافی، مکارم ، نوری)

چنانچه بداند که اگر به دیگری اطّلاع دهد این کار انجام می گیرد باید به او اطلاع دهد بلکه اگر احتمال عقلایی بدهد که اگر به دیگری اطّلاع دهد این کار انجام می گیرد بنابر احتیاط واجب باید به او اطّلاع دهد.(آیت... سیستانی)

باید به کسی که احتمال می دهد آن را تطهیر می کند اطلاع دهد.( آیات عظام خوئی، گلپایگانی، تبریزی، فاضل، زنجانی، وحید)

ب)باقی گذاشتن نجاست موجب بی احترامی به مسجد نمی باشد:

اطلاع دادن واجب نیست.(حضرت امام و آیات عظام نوری،سیستانی)

باید به کسی که می تواند آن را تطهیر می کند اطلاع دهد.( آیات عظام خوئی، گلپایگانی، تبریزی، فاضل، زنجانی، وحید)

 

مستحبات و مکروهات مسجد

نماز تحیت یعنی چه ودر چه جاهایی مستحب است؟(1)

وقتی انسان وارد مسجد می شود، مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگری هم بخواند کافی است.(مراجع عظام)

1- توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج 1،ص: 508م913حکم خوابیدن و صحبت کردن در مسجد چیست؟(1)

خوابیدن در مسجد اگر انسان ناچار نباشد و صحبت کردن راجع به کارهای دنیا و خواندن شعری که نصیحت و مانند آن نباشد در مسجد مکروه است. (مراجع عظام)

 

نجس کردن حرم امامان (علیهم السلام)

حکم نجس کردن حرم پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و حرم  امامان (علیهم السلام) چیست؟ (2)

نجس کردن حرم امامان (علیهم السلام) و پیغمبر (صلی الله علیه و آله) مانند مساجد حرام می باشد.(مشهور)

 نجس کردن حرم امامان (علیهم السلام) و پیغمبر (صلی الله علیه و آله) مانند مساجد اگر موجب هتک شود، حرام است. (آیت الله مکارم)

1- -توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج 1،ص: 508 م914

2- . العروه الوثقی، ج 1، فصل فی احکام النجاسه، م20 و توضیح المسائل مراجع، ج1، م914 و منهاج الصالحین خویی،وحید،تبریزی،سیستانی، کتاب الطهاره، م442 و وسیله النجاه بهجت، م537 و استفتاء کتبی خصوصی از آیت الله سیستانی  . شایان ذکر است که مراد از حرم در این مسأله، روضه منوّره است یعنی محوطه ای که ضریح مقدّس و قبر مطهّر در آن قرار دارد و امّا حرمت نجس کردن یا وجوب تطهیر سایر رواقها یا صحن ها که مسجد نباشند در صورتی است که موجب بی احترامی و هتک باشد. (استفتاء کتبی خصوصی موجود در هیئت علمی از آیت... سیستانی)

 

تطهیر حرم امامان و پیغمبر

چنانچه نجس ماندن حرم بی احترامی باشد تطهیر آن واجب است و در غیر این صورت به احتیاط )واجب یا مستحب( تطهیر واجب است. (مراجع عظام تقلید(

 

نجس کردن حسینیّه

نجس کردن حسینیّه اشکال دارد یا نه و اگر نجس شد فوری باید تطهیر کرد یا نه؟(1)

حسینیّه، حکم مسجد را ندارد ولی نجس کردن آن بطور عمد اگر بر خلاف مقرّرات وقف باشد جائز نیست.(آیت... گلپایگانی )