شبهه: آن گونه كه بعضی ادعا كرده اند آیا از روایات می توان كراهت حجاب تیره، مثل چادر مشكی را اثبات نمود؟[1]
پاسخ: اولاً، چگونه ممكن است كه بر اساس ادله ی طرح شده در مباحث قبلی، رنگ جلباب و چادر قرآنی، همانند رنگ چادرهای رایج فعلی مشكی باشد، ولی بتوان در روایات معصومین(ع) حدیث معتبری مخالف قرآن، درباره ی كراهت استفاده از چادر مشكی پیدا نمود؟ آیا ممكن است اهل بیت(ع) به عنوان بهترین مفسران و شارحان قرآن مجید، در احادیث خود مطلبی خلاف قرآن فرموده باشند؟ پر واضح است كه پاسخ این سؤال منفی است؛ زیرا یكی از ملاك های صحت و سقم احادیث، موافقت و مخالفت محتوای آنها با قرآن است. براساس ملاك یاد شده، فرضاً اگر روایتی درباره ی كراهت پوشش مشكی بانوان وارد شده باشد فاقد ارزش و اعتبار است.
ثانیاً، روایاتی كه از ظاهر آنها كراهت سیاه پوشی استفاده می شود، از نظر سند ضعیف اند. فقیه ژرف اندیش، مرحوم صاحب جواهر[2] و مرحوم خویی[3] نیز به ضعف سندی روایات مورد نظر تصریح كرده اند؛ بنابراین، به دلیل ضعف سند، این گونه روایات قابل استناد نیستند و نوبت به بررسی دلالت آنها نمی رسد.
ثالثاً، ممكن است ادعا شود به دلیل متعدد بودن روایاتی كه ظاهر آنها دلالت بر كراهت پوشش سیاه دارد؛ و نیز به دلیل این كه ضعف سند روایات در مستحبات و مكروهات، مانند مورد بحث، خیلی مهم نیست، پس می توان در دلالت آنها بحث كرد.
با فرض صحت ادعای فوق، بر اساس فحص و جست وجوی مفصلی كه در احادیث انجام گرفت، حتی یك حدیث درباره ی كراهت پوشش چادر مشكی بانوان نیافتیم؛[4] بنابراین، همان گونه كه مرحوم صاحب جواهر فرموده اند، روایات مربوط به كراهت سیاه پوشی، شامل زنان نمی شود. ایشان در كتاب فقهی عمیق و معروف خود نقل كرده اند:
طبق تصریح كتاب های متعددی از علمای امامیه، كراهت پوشش سیاه مختص مردان است؛ زیرا شارع مقدس پوشش غلیظ تر و بیش تری برای زنان هنگام مواجهه با نامحرم قرار داده است[5] و رنگ مشكی، در مقایسه با رنگ های دیگر، به نحو بهتری پوشش غلیظ تر و بیش تر را تأمین می كند.[6]
بنابراین، طبق نقل مرحوم صاحب جواهر، كراهت پوشش مشكی، مختص مردان است.
به دلیل اختصاص كراهت پوشش مشكی به مردان، آن هم در غیر از كفش، عمامه و عبا، حتی یك نفر از فقیهان برجسته ی شیعه به كراهت چادر مشكی زنان فتوا نداده است، بلكه برعكس، بعضی از مراجع تقلید، مثل رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله خامنه ای به عدم كراهت چادر مشكی تصریح كرده اند و بعضی نیز، مانند آیت الله فاضل لنكرانی و آیت الله تبریزی بالاتر از عدم كراهت، به برتری حجاب با چادر مشكی فتوا داده و فرموده اند:
چادر مشكی بهترین نوع حجاب است.[7]
-----------------------------------------------
[1] فاطمه خاتمی، روزنامه ی ایران، شماره ی 1627، 2 مهر ماه 79، ص 4.
[2] محمد حسن نجفی، جواهر الكلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 8، ص 233.
[3] ابوالقاسم خویی، شرح عروة الوثقی، كتاب الصلاة، ج 1، مكروهات لباس مصلی.
[4] برای آشنایی با این روایات ر.ك: فروع كافی، ج 2، كتاب الصلاة باب اللباس الذی تكره الصلاة فیه و ما لا تكره، ص 397، و كتاب الزی و التجمل باب لبس السواد، ص 449؛ وسایل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، ج3، كتاب الصلاة، ابواب لباس مصلی و مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، كتاب الصلاة، ابواب لباس مصلی.
[5] بعضی از روایاتی كه شارع مقدس در آنها پوشش غلیظ را در مواجهه با نامحرم خواسته و از پوشیدن لباس نازك نهی كرده است در زیر ذكر می شود:
الف) عن امیرالمؤمنین(ع): من رقّ ثوبه ، رقّ دینه؛ محدث نوری، مستدرك الوسائل، ج 3، ص 211، و ج 3، ص 249.
ب) عن ابی عبد الله علیه السلام قال: لا یصلح للمرأة المسلمة ان تلبس من الخمر و الدروع ما لا یواری شیئا؛ الحر العاملی، وسائل الشیعة، ج3، ابواب لباس مصلی، باب 21، حدیث 2.
[6] محمد حسن نجفی، جواهر الكلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 8، ص 235.
[7] مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 1، ص 35، 36 و 38؛ ویژه نامه ی فرهنگ اسلام، بهار سال 1379، ص 70؛ هم چنین ر. ك: استفتائات آخر كتاب.
