شرح دعای روز 24 ماه رمضان از آیت الله مجتهدی (فیلم، صوت، متن)

◆ متن و ترجمه دعای روز 24 ماه مبارک رمضان:

أللَّهُمَّ إِنّی أسْئَلُكَ فیهِ ما یُرْضیكَ وَ أعُوذُ بِكَ مِمَّا یُؤْذیكَ وَ أسْئَلُكَ التَّوْفیقَ فیهِ لِأنْ أُطیعَكَ وَ لا أعْصِیَكَ یا جَوادَ السّائِلِین؛[1]

خدایا! در این روز از تو می‌خواهم آن‌چه را که رضایت در آن است، به تو پناه می‌برم از آن‌چه تو را ناپسند است و توفیق می‌خواهم که در این روز، به فرمانت باشم و هیچ نافرمانی نکنم. ای بخشنده به درخواست‌کنندگان!

⮜ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ فِیهِ مَا یُرْضِیکَ؛

خدایا در این روز ماه مبارک رمضان من از تو چند درخواست دارم؛ اول اینکه به من چیزی عطا کنی که از من راضی بشوی، و این دعا دعای بسیار خوبی هست که انسان دارای کمالاتی بشود که خدا از انسان خشنود بشود.

⮜ وَ أَعُوذُ بِکَ مِمَّا یُؤْذِیکَ؛

خدایا پناه می‌برم به تو از اموری که مورد پسند تو نمی‌باشد و آن امور عبارتند از گناه و اطاعت شیطان، خدایا پناه می‌برم به تو تا مرتکب اعمال ناپسند نشوم که اگر این گونه شد خدا هم از ما راضی می‌شود.

✦ ملاک رضایت خداست:

در جلسات قبل هم گفتم که اگر می‌خواهید بدانید خدا از شما راضی هست یا نه؟ به قلب خودت مراجعه کن و ببین آیا تو از خدا راضی هستی یا نه؟ اگر دیدی از خدا راضی هستی معلوم می‌شود که او هم از تو راضی است. ولی اگر گفتی چرا فلانی مال و اموال آنچنانه دارد و من ندارم و... معلوم می‌شود که خدا هم از تو راضی نیست.

خلاصه این «چراها؟» در برابر تقدیر الهی نباشد، چرا که خداوند خیر و صلاح تو را می‌خواهد و آنچه به تو داده است بر اساس حکمت و مصلحت تو می‌باشد؛ در روایت هم آمده است که «أَنْتُمْ کَالْمَرْضَی وَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ کَالطَّبِیبِ»[2] اگر نان خالی هم می‌خوری باید بدانی که خداوند خیر تو را در آن قرار داده است. شما مثل مریض هستید و خداوند طبیب، به مریض هر چه بخواهد نمی‌دهند و نمی‌تواند از هر غذایی که میل دارد  بخورد و طبیب هم اجازه به خوردن هر غذایی  نمی‌دهد  همان‌طوری که بیمار به دستور پزشک اعتراض نمی‌کند ما هم نباید اهل اعتراض به تقدیرهای الهی باشیم، چرا که خداوند خیر و صلاح ما را می‌خواهد.

⮜ وَ أَسْأَلُکَ التَّوْفِیقَ فِیهِ لِأَنْ أُطِیعَکَ وَ لاَ أَعْصِیَکَ؛

خدایا از تو توفیق می‌خواهم تا در ماه رمضان اطاعت تو را کرده و گناه نکنم؛

✦ ویژگی‌های سه گانه مؤمن:

امام جواد(علیه‌السلام) می‌فرمایند «لابد للمومن من ثلاث خصال» مؤمن باید سه خصلت داشته باشد، خصلت اول - «توفیق من الله» آدمی که توفیق ندارد بدرد نمی‌خورد، ملّا باید توفیق داشته باشد، اهل تدریس و کتابت باشد و نباید تنها به نماز جماعت خواندن و امثال این امور اکتفا کند شما ببینید که شیخ عباس قمی چه توفیقاتی داشته! یا ثروتمندانی هستند که توفیق خدمت به خلق دارند و باید متوجه این معنا هم باشیم که توفیق از جانب خداست.

◂ شعر:

توفیق رفیق است که به هر کس ندهندش
هرگز پر طاوس به کرکس ندهندش

لذا از خدای متعال طلب توفیق کنید و سعی کنید تا جایی که می‌توانید در امور خیر سهیم باشید، بعضی ثروتمندان توفیق خرید مقداری گوشت برای فقرا را ندارند و مال و منال دنیا را برای ورثه روی هم انبار کرده‌اند، این کار را نکنید فرزندانتان را به خدا واگذار کنید نه به مال و اموال و تا جایی که می‌توانید اهل خیرات و مبرّات باشید.

✦ فرزندان خود را به خدا بسپارید نه به مال:

من کسانی را سراغ دارم که فرزندان خود را به ثروت و دارایی خود واگذار کردند و الان اثری از آن مال و مکنت نیست، و آن ثروت را از بین رفته است و کسانی هم بودند که فرزندان خود را به خدا سپردند و ایشان ترقی کرده‌اند؛ در حدیث آمده است: چقدر جان می‌کنی برای دیگران، چقدر سختی و مرارت می‌کشی برای شوهر آینده همسرت، چرا که بعد از مرگت، همسرت با دیگری ازدواج می‌کند و تمام مال و اموالت به شوهر جدید همسرت می‌رسد.[3]

در معراج‌السعادة آمده است که چقدر مال و اموال جمع می‌کنی برای شوهر زنت، از حرام جمع می‌کنی تا دیگران در آسایش باشند!

در حدیث آمده است: «اگر ورثه و اهل و عیال تو از خوبان هستند خدا ایشان را به حال خود رها نمی‌کند و اگر از بدان هستند و دشمن خدایند تو چرا برای دشمن خدا این قدر زحمت می‌کشی؟!»[4]

ادامه حدیث امام جواد (علیه‌السلام):

پس مؤمن محتاج به سه امر است؛

یکی: توفیقی از جانب خدا.

دوم: «واعظ من نفسه» مؤمن باید خودش، خودش را موعظه کند و واعظ درونی داشته باشد.

✦ تغییر در نفس:

 یکی از اولیاء الهی جلوی آئینه ایستاده بود تا خودش را موعظه کند، وقتی به خودش نگاه می‌کرد دید که محاسنش سفید شده‌اند خطاب به خودش کرد و گفت: تو عمر بیشتری یا این محاسن، بعد گفت: تو از این محاسن بزرگتری - به‌خاطر اینکه انسان تا 15 سالگی ریش ندارد - سپس در ادامه نفس خود را مورد عتاب قرار داد و چنین گفت: فلانی این محاسن تو عوض شده‌اند ولی تو هنوز عوض نشده‌ای!؟

✦ آیا به فکر امتحان و نتیجه آن هستیم؟

شخص دیگری بود که وارد منزل شد، و فرزند خویش را ناراحت و تب‌دار در منزل دید و علت را جویا شد فرزند او گفت: فردا امتحان دارم لذا ناراحتم و از این غصه تب کرده‌ام؛ آن شخص با خودش گفت: فرزند من فردا امتحان دارد و امشب از ناراحتی تب کرده است که آیا فردا قبول می‌شود یا نه! اما من بیچاره که شبانه روز در معرض امتحانات الهی هستم اهل فکر و اندیشه نیستم.

لذا انسان باید خودش را موعظه کند.

◂ شعر:

ای که پنجاه رفت و در خوابی
مگر این پنج روزه دریابی[5]

لذا از همین الان برای آینده‌تان تصمیم جدی بگیرید

برگ عیشی به گور خویش فرست
کس نیارد زپس تو، پیش فرست[6]

پس مؤمن به سه امر محتاج است؛

1. توفیق الهی
2. واعظ درونی
3. «قبولُ مَن یَنصحه» یعنی اگر کسی نصیحتت کرد نصیحت او را قبول کن.[7]

⮜ یَا جَوَادَ السَّائِلِین؛

ای کسی که اگر از تو مطالبی درخواست می‌شود تو نسبت به آن بخشش داری؛

اگر گاهی به‌ظاهر دعای ما اجابت نشده است حتماً صلاح ما در آن بوده است ولی در عوض در قیامت برای ما جبران می‌کنند، در حدیث آمده است که در نامۀ اعمال انسان‌هایی که دعا کرده‌اند و مستجاب نشده است اعمالی نوشته می‌شود که آن شخص از آنها اظهار بی‌اطلاعی می‌کند؛ خطاب می‌رسد این ثواب‌ها در عوض دعاهایی هست که تو از ما خواستی و ما به‌خاطر مصلحت تو به تو ندادیم آنگاه شخص مؤمن آرزو می‌کند که ای‌کاش هیچ یک از دعاهای او مستجاب نمی‌شدند و همه را در آخرت به او می‌دادند.