جواب سؤالات

جواب سؤالات

جواب سؤال 1 - در مسير رفت و در روستا، نمازش تمام است، ولى در مسير بازگشت بايد نماز را شكسته بخواند. 226 *

جواب سؤال 2 - در مسيررفت و در روستانمازش تمام است، ولى در مسير بازگشت بايد نماز را شكسته بخواند. 227 **

جواب سؤال 3 - در مسير رفت، نمازش شكسته است، ولى در روستا و در مسير بازگشت، بايد نماز را تمام بخواند. 228 ***

جواب سؤال 4 - در همه مواضع نمازش تمام است، چون با ترديد در توقف، در واقع ترديد نسبت به طى مسافت شرعى (هشت فرسخ) دارد، در حالى كه شرط دوم براى شكسته خواندن نماز، قصد طى مسافت شرعى است. 229 (ع ف 67)

جواب سؤال 5 - در همه مواضع، بايد نماز را شكسته بخواند، چون ازاول سفر، قصد پيمودن هشت فرسخ را داشته و در بين راه نيزاز اين قصد منصرف نشده است و هيچ يك از قواطع سفر نيز، تحقق پيدا نكرده است.230

جواب سؤال 6 - در مسير رفت و برگشت، نمازش شكسته است، ولى در روستا بايد نماز را تمام بخواند. 231

جواب سؤال 7 - تار روستا، نمازش تمام است ؛ چون بدون قصد، اين مسافت را پيموده است، ولى از لحظه اى كه به طرف شهر مزبور حركت مى كند. (و نيز در خود آن شهر و مسير بازگشت) بايد نماز را شكسته * بخواند.232

جواب سؤال 8 - از لحظه اى كه شروع به بازگشت مى كند - مثلاً وقتى از در بيمارستان خارج شد - بايد نماز را شكسته بخواند و رعايت حد ترخص اهواز، لازم نيست. 233 *

جواب سؤال 9 - از اهواز تاروستاى «ج» نمازش تمام است، چون بدون قصد پيموده است اما از آن به بعد در همه مواضع، بايد نماز را شكسته بخواند؛ چون مسافت شرعى (تلفيقى)***را قصد كرده است. 234

جواب سؤال 10 - از اهواز تا روستاى «د» و نيز در خود روستا، نمازش تمام است، ولى در مسير بازگشت به اهواز بايد نماز را شكسته بخواند؛ 235 البته به شرطى كه در بازگشت هيچ يك از قواطع سفر، تحقق پيدا نكند.

جواب سؤال 11 - از اهواز تا روستاى «الف» نمازش تمام است، ولى از آن به بعد، تا مراجعت به اهواز (در بين راه و در روستاها)، بايد نماز را شكسته بخواند. 236 *

جواب سؤال 12 - در همه مواضع، نمازش شكسته است چون سفرش، مشروط به حصول چيزى نبود. 237

جواب سؤال 13 - در مسير روستا به اهواز و در خود اهواز، نمازش شكسته است ،ولى در مسير بازگشت به روستا، بايد نماز را تمام بخواند. 238

جواب سؤال 14 - در همه مواضع، نمازش شكسته است ؛ چون سفر او مشروط به حصول چيزى، بعد ازچهار فرسخ شده و در اين صورت نماز شكسته است هر چند اطمينان به حصولش نداشته باشد. 239 **

جواب سؤال 15 - نمازش شكسته است ،چون مسافت تلفيقى تحقق پيدا مى كند. 240

جواب سؤال 16 - در هر صورت بايد نماز را شكسته بخواند؛ چون بدون قصد اقامه ده روز يا بيشتر ،حكم سفر، قطع نمى شود. 241

جواب سؤال 17 - در همه مواضع بايد نماز را تمام بخواند؛ چون قصد مسافت شرعى را مشروط به چيزى كرده كه اطمينانى به حصولش ندارد. 242 (براى توضيح بيشتر به فصل دوم، مسأله 4 مراجعه فرماييد).

جواب سؤال 18 - در مسير روستا به اهواز و در خود اهواز، نمازش شكسته است، ولى بعداز انصراف از سفر و در مسير بازگشت به روستا، بايد نماز را تمام بخواند. 243

جواب سؤال 19 - دراين مدت بايد نماز را شكسته بخواند؛ چون از قصد طى مسافت شرعى (هشت فرسخ) منصرف نشده و هيچ كدام از قواطع سفر نيز تحقق پيدا نكرده است. 244

جواب سؤال 20 - در مسير رفتن، نمازش شكسته بود، ولى بعد از انصراف و نيز در مسير بازگشت ،بايد نماز را تمام بخواند؛ چون مجموع رفت و برگشت،كمتر از مسافت شرعى (هشت فرسخ) مى شود. 245

جواب سؤال 21 - در هر صورت، نمازش شكسته است؛ چون توقف كمتراز ده روز، قاطع سفر نيست. 246

جواب سؤال 22 - در مسير اهواز به روستا، بايد نماز را شكسته بخواند و مدتى كه در روستا، مردد بود، نمازش تمام است. *، ولى در مسير روستا به شهر «الف» و در خود آن شهر ونيز در مسير بازگشت به اهواز، بايد نماز را شكسته بخواند؛ چون مسافتى كه بعد از رفع ترديد، قصد پيمودنش را دارد، به تنهايى - بدون احتساب مسافت طى شده قبل از ترديد - به اندازه مسافت شرعى (هشت فرسخ) است. 247

جواب سؤال 23 - از اهواز تا شهر «الف» بايد نماز را شكسته بخواند - حتى مدتى كه در روستا (با ترديد) توقف داشته - چون يك هفته توقف، قاطع سفر نيست. 248

جواب سؤال 24 - در مسير اهواز به روستا، بايد نماز راشكسته بخواند؛ ولى مدتى كه در روستا با ترديد، توقف داشته، نمازش تمام است. 249 (براى توضيح بيشتر به فصل سوم، مسأله 4 مراجعه فرماييد).

جواب سؤال 25 - تا روستا، بايد نماز را شكسته بخواند، ولى مدتى كه در روستا با ترديد، توقف داشته، نمازش تمام است و از روستا تا شهر «الف» و در خود آن شهر و نيز در مسير بازگشت به اهواز، بايد نماز را شكسته بخواند .250 (دليل مطلب در جواب سؤال 22 ذكر شده است).

جواب سؤال 26 - در همه مواضع، نمازش شكسته است، چون بعد از پيمودن هشت فرسخ، ترديد، اثرى ندارد و حكم مسافر (وجوب شكسته خواندن نماز) استقرار پيداكرده است. 251 *

جواب سؤال 27 - چنان چه پدر و مادر، در شهر مشهد، قصد توطن نمايند (تصميم داشته باشند براى هميشه در آن جا زندگى كنند)، مشهد براى او نيز، مثل پدر و مادر، وطن اتخاذى مى شود در غير اين صورت، در مشهد حكم مسافر را خواهد داشت. 252

جواب سؤال 28 - با اعراض پدر و مادر، در مورد او نيز اعراض تبعى، تحقق پيدا مى كند، بنابراين، همان طور كه اهواز براى پدر و مادر، از وطن بودن خارج مى شود،براى او نيز ازوطن بودن خارج مى شود، لذا هر وقت به اهواز برود - مثل ساير شهرها - بايد به احكام مسافر عمل كند. 253

جواب سؤال 29 - به نظر ساير مراجع، تهران براى او وطن اتخاذى مى باشد. بنابراين، پس از مهاجرت و اعراض، ديگر وطن او نخواهد بود، هر چند مالك خانه باشد. از اين رو هر وقت به تهران برود، بايد به احكام مسافر عمل كند .

جواب سؤال 30 - بايد تا ساعت ده صبح روز يازدهم ماه، قصد توقف در اهواز را داشته باشد، تا نمازش تمام وروزه اش صحيح باشد. 254

جواب سؤال 31 - در همه ده روز، بايد نماز راشكسته بخواند؛ چون رفتن به چهار فرسخى (به ضميمه بازگشت) سفر جديدى است و با اقامه منافات دارد. 255

جواب سؤال 32 - چون از قصد اقامه، منصرف يا مردد نشده، بنابراين، در اين دو روز، بايد نماز را تمام بخواند و روزه را به جا آورد. 256(ع .م 17)

جواب سؤال 33 - چون از قصد اقامه، منصرف يا مردد نشده، بنابراين، در پنج روز باقى مانده،بايد نماز را تمام بخواند و روزه را به جا آورد. 257(ع. م 17)

جواب سؤال 34 - زن، نمازش شكسته است و نمى تواند روزه بگيرد، ولى مرد بايد نماز را تمام بخواند و روزه را به جا آورد. 258 (ع.م 18)

جواب سؤال 35 - در مسير رفت و برگشت و نيز در مقصد، بايد نماز را شكسته بخواند، ولى در محل اقامه، نمازش تمام است. 259

جواب سؤال 36 - در مسير رفت و برگشت و نيز در مقصد و محل اقامه،بايد نماز را شكسته بخواند. 260

جواب سؤال 37 - در مسير رفت وبرگشت و در روستا، نمازش شكسته است، ولى در مشهد بايد نماز را تمام بخواند. 261

جواب سؤال 38 - از زمان حركت از مشهد ، در همه مواضع، حتى مشهد ، موقع بازگشت به وطن - بايد نماز را شكسته بخواند. 262

جواب سؤال 39 - اگر پيش از طى هشت فرسخ، در محلى توقف كند و نداند كه چند روز آنجا خواهد ماند، چنان چه هنوز مصمم به ادامه سفر است، تا سى روز، نماز را شكسته مى خواند و ازروز سى و يكم نمازش تمام است، اما اگر در رفتن و ماندن، مردد * باشد - از لحظه ترديد - بايد نماز را تمام بخواند. 263(براى توضيح بيشتر به فصل سوم مراجعه فرماييد).

جواب سؤال 40 - در مسير و در روستا، بايد نماز را شكسته بخواند. 264

جواب سؤال 41 - در مسير، بايد نماز را شكسته بخواند، ولى در روستا بعد از ترديدنسبت به ادامه سفر، نمازش تمام است. 265 **

جواب سؤال 42 - در همه مواضع، نمازش، شكسته است . 266 *

جواب سؤال 43 - در مسير بازگشت، بايد نماز را شكسته بخواند. 268 *

جواب سؤال 44 - در بين راه شهرك تاروستاى «الف» و نيز مدتى كه در اهواز است، بايد نماز را تمام بخواند؛ چون قبل ازپيمودن هشت فرسخ، از وطن عبور مى كند. 269

جواب سؤال 45 - بايد نماز را شكسته بخواند، چون ازآغاز سفر (از شهرك) مسافت شرعى را قصد كرده و هيچكدام از قواطع سفر نيز تحقق پيدا نكرده است. 270

جواب سؤال 46 - از تهران تا روستاى «ب» و در خود روستا، نمازش تمام است، ولى از آن جا تا شهرك، بايد نماز را شكسته بخواند ***، در شهرك نيز به جهت قصد اقامه، نمازش تمام است. 271

جواب سؤال 47 - ازشهرك تا تهران و نيز در خود تهران، نمازش تمام است * ولى در بازگشت به شهرك، بايد نماز را شكسته بخوند. 272(البته در صورتى كه هيچ كدام از قواطع سفر، تحقق پيدا نكند ).

جواب سؤال 48 - در همه مواضع، بايد نماز را تمام بخواند.273

جواب سؤال 49 - چنان چه در شهرك قصد اقامه نمايد و بعد از تحقق اقامه **، تصميم بگيرد كه براى تدريس، يا تحصيل و يا كار به اهواز رفت و آمد كند، در اين صورت نمازش در شهرك و اهواز و بين راه تمام است (ولى كثيرالسفر نيست)، اما اگر موقع قصد اقامه يا قبل از تحقق اقامه، اين تصميم را داشته باشد، اقامه تحقق پيدا نمى كند ***، بنابراين، بايد به حكم مذكور در تبصره، عمل نمايد. 274

جواب سؤال 50 - در اولين سفر شغلى، بايد نماز را شكسته بخواند * و از سفر دوم نمازش تمام است. 275

جواب سؤال 51 - چون هدف اصلى از سفر به اهواز، كار است و ديدار خويشان و دوستان،هدف فرعى مى باشد، لذا سفر شغلى محسوب مى شود. بنابراين، در مسير رفت و برگشت و در اهواز، بايد نماز را تمام بخواند. 276

جواب سؤال 52 - ابتداى مسافت شرعى براى او ،نقطه آغاز سفر است هر چند در وسط روستا باشد. 277

جواب سؤال 53 - مقلدين امام راحل (ره)، نمى توانند به او اقتدا نمايند، ولى مقلدين آيت الله خامنه اى مى توانند اقتدا كنند. *

 

پى نوشتها:‌

 

226- امام، اراكى، خوئى، گلپايگانى، بهجت، خامنه اى و فاضل، جواب، همان مى باشد كه در متن آمده است.

تبريزى، زنجانى و مكارم: در مسير رفت و برگشت و در روستا، بايد نماز را شكسته بخواند.

 * - براى توضيح بيشتر به مسأله 13 همين فصل مراجعه فرماييد.

 ** - براى توضيح بيشتر به مسأله 13 همين فصل مراجعه فرماييد.

 *** - براى توضيح بيشتر به مسأله 13 همين فصل مراجعه فرماييد.

227- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

228- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

229- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

230- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * - رعايت خحد ترخص روستا، لازم نيست ؛ بلكه بعد از حركت به طرف شهر مزبور، بايد نماز را شكسته بخواند هر چند هنوز از روستا بيروننرفته باشد. (براى توضيح بيشتر به فصل هشتم مسئله 14 مراجعه فرماييد).

 ** - براى توضيح بيشتر به فصل هشتم مسأله 14 مراجعه فرماييد.

 *** - براى توضيح بيشتر به فصل اول ،مسأله 14 مراجعه فرماييد.

231- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

232- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

233- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

234- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

235- امام، اراكى، خوئى، گلپايگانى، بهجت، خامنه اى و فاضل: جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

تبريزى، زنجانى و مكارم: از اهواز تا روستاى «ب» نمازش تمام است، چون بدونه قصد پيموده است ؛ اما از آن جا تا روستاى «د» بايد نماز را شكسته بخواند، چون قصد مسافت شرعى نمودهاست و نيز در خود روستاى «د» بايد نماز را تمام بخواند،ولى در مسير بازگشت اهواز، بايد نماز را شكسته بخواند. (براى توضيح بيشتر به فصل اول، مسأله 14 مراجعه فرماييد).

 * - براى توضيح بيشتر به فصل اول مسأله 14 مراجعه فرماييد.

 ** - چون بر فرض عدم تهيه بليد، ناچار به روستا باز مى گردد، در نتيجه مجموع رفت و برگشت، هشت فرسخ است كه به اندازه مسافت شرعى است، پس در هر صورت قصد طى مسافت كرده است .

236- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

237- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

238- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

239- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

240- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

241- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

242- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * - براى توضيح بيشتر به فصل سوم، مسأله 4 مراجعه فرماييد.

243- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

244- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

245- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

246- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

247- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

248- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

249- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * - البته در شهر «الف» به جهت قصد اقامه، بايد نماز را تمام بخواند.

250- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

251- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

252- امام، اراكى، گلپايگانى، بهجت، خامنه اى و فاضل: جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

خوئى، تبريزى، زنجانى و مكارم: چنانچه قصد وطن نكنند ولى تصميم داشته باشند، چند سال در مشهد زندگى كنند، مشهد براى او و پدر ومادرش، حكم وطن را خواهد داشت. (براى توضيح بيشتر به بحث وطن حكمى، مراجعه فرماييد).

253- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

254- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

255- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

256- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

257- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

258- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

259- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

260- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * - يعنى مردد و دو دل است كه آيا به سفر ادامه دهد يا ده روز(و بيشتر) اقامت كند.

 ** - همانگونه كه در فصل سوم گذشت، شرط سوم براى شكسته خواندن نماز، استمرار قصد مسافت شرعى (هشت فرسخ) است و با ترديد در ادامه سفر، بايد نماز را تمام خواند.

261- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

262- امام (ع.م 24)، گلپايگانى (ع.م 24) و فاضل (ع.م 24): در مسير رفت و نيز در روستا، بنابر احتياط واجب، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند، ولى در مسير بازگشت -حتى در اهواز - نمازش شكسته است .

اراكى (ع.م 24)، تبريزى (ر.م 1358) و مكارم (ع.م 24): جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

خوئى (ع.م 24 - ر.م 1358): از اهواز تا روستا و در خود روستا، بايد نماز را تمام بخواند، ولى در مسير بازگشت - حتى در اهواز - نمازش شكسته است.

بهجت (استفتا): در همه مواضع، بنابر احتياط واجب، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.

خامنه اى زنجانى:؟

263- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

264- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

265- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * - براى توضيح بيشتر به فصل اول، بحث مسافت تلفيقى مراجعه فرماييد.

 ** - البته در صورتى كه هيچ كدام از قواطع سفر، تحقق پيدا نكند.

 *** - چون مسيرى كه بعد از انصراف از اقامه ده روزه (يا بعد از انصراف از عبور) مى خوهد برود، به اندازه مسافت شرعى است .

267- امام، اراكى، خوئى، گلپايگانى، بهجت، خامنه اى و فاضل: در كل مسير، نماز او تمام است .

تبريزى، زنجانى و مكارم: در همه مواضع، بايد نماز را شكسته بخواند.

268- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

269- امام، اراكى، خوئى، گلپايگانى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، زنجانى و فاضل: جواب همان مى باشد كه در متن آمدهاست .

مكارم(استفتا): صرف عبور از وطن، با قطار و امثالش، نمى تواند قاطع سفر باشد. از اين رو از شهرك تاروستاى «الف» (و نيز در شهر اهواز)، بنابر احتياط واجب بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.(براى توضيح بيشتر به عوان پنجم از فصل چهارم، مسأله 1 مراجعه فرماييد).

270- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

271- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * - از شهرك تا 35 كيلومترى تهران،چون سفر حرام است، بايد نماز را تمام بخواند و از آنجا تا تهران، چون كمتر از مسافت شرعى (هشت فرسخ) است، نمازش تمام است (تمام بودن نماز در تهران نيز به جهت قصد اقامه است).

 ** - با گذشتن ده روز يا خواندن يك نماز چهار ركعتى (براى توضيح بيشتر به عنوان سوم از فصل چهارم مراجعه فرماييد).

 *** - مگر به فتواى بعضى از مراجع معظم تقليد، آن هم با شرايط خاص. (براى توضيح بيشتر به عنوان سوم از فصل چهارم مراجعه فرماييد).

272- امام، اراكى، خوئى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، زنجانى، فاضل و مكارم: جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

گلپايگانى: ازشهرك تا 35 كليومترى تهران، نمازش تمام است و از آن جا تا تهران، بنابر احتياط واجب بايد نماز را هم شكسته و هم تما بخواند، ولى در تهران و نيز در مسير بازگشت به شهرك، نمازش تمام است .

273- امام : در مور راننده و امثالش، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است؛ ولى استاد، دانشجو و كارمند، نمازشان در همه مواضع شكسته است. و فاضل: بنابر احتياط واجب نماز استاد، دانشجو و كارمند، شكسته است.

اراكى، خوئى، گلپايگانى، بهجت، زنجانى و مكارم: جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

تبريزى: در مورد استاد وكارمند و راننده، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است، ولى دانشجو، در همه مواضع، بنابر احتياط واجب بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند و روزه واجب را بگيرد.

خامنه اى: در مورد استاد و كارمند و راننده، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است، ولى دانشجو ،در همه مواضع، بايد نماز را شكسته بخواند.

 * - چون از اول، قصد داشت دو هفته توقف كند.

274 - به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

275- امام و فاضل: راننده در سفر اول شغلى، بايد نماز را شكسته بخواند و از سفر دوم، نمازش تمام است؛ ولى استاد و دانشجو و كارمند، در همه سفرهاى شغلى، نمازشان شكسته است .

اراكى، گلپايگانى و زنجانى: جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

خوئى: در مورد راننده، جواب همان است كه در متن آمده؛ ولى استاد و دانشجو و كارمند، در سفر اول شغلى، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخوانند و از سفر دوم، نمازش تمام است .

تبريزى: در مورد راننده، جواب را همشكسته و هم تمام بخوانند و ازسفر دوم، نمازشان تمام است، و اما دانشجو، در همه سفرهاى تحصيلى، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.

خامنه اى: در مورد استاد و كارمند و راننده، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است؛ ولى دانشجو در همه سفرهاى تحصيلى، بايد نماز را شكسته بخواند.

مكارم: در اولين سفر شغلى، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند و از سفر دوم، نمازش تمام است .

276- امام و فاضل: در مورد رانند، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است؛ ولى استاد و دانشجو و كارمند، در همه سفرهاى شغلى، بايد نماز را شكسته بخوانند.

اراكى، خوئى، گلپايگانى، بهجت، زنجانى، و مكارم: جواب همان مى باشد كه در متن آمده است .

تبريزى: در مورد راننده، استاد و كارمند، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است ولى دانشجو، در همه سفرهاى تحصيلى، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.

خامنه اى: در مورد راننده واستاد و كارمند، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است؛ ولى دانشجو در همه سفرهاى تحصيلى، بايد نمازرا شكسته بخواند.

277- به فتواى همه مراجع معظم تقليد، جواب همان مى باشد كه در متن آمده است.

 * توضيح اينكه: هر چند نسبت به دانشجو كثيرالسفر، فتواى آيت الله خامنه اى، برخلاف فتواى آيت الله اراكى (ره) است،ولى نسبت به استاد كثيرالسفر، فتواى هر دو، يكسان است. از اين رو اگر استاد كثيرالسفر، امام جماعت شود، دانشجو مقلد آيت الله خامنه اى - چه كثيرالسفر باشد يا غير كثيرالسفر - مى تواند به او اقتدا كند. اما عكسش درست نيس؛ يعنى، اگر دانشجو كثيرالسفر مقلد آيت الله خامنه اى - كه نمازش شكسته است - امام جماعت شود، مقلدين آيت الله اراكى (ره) (دانشجو، استاد و...) نمى توانند به او اقتدا كنند.