رضا خان سردار سپه و هوادارانش قصد داشتند با تحویل سال 1303 ه.ش، قاجاریه را خلع و نظام جمهوری را جایگزین رژیم سلطنت سازند و به همین سبب اکثریت نمایندگان مجلس که هوادار رضاخان بودند، سعی در تصویب سریع جمهوری رضاخانی داشتند. اما اجتماع موافقان رضاخان در 28 اسفند سال 1302 ه.ش و نشست دوم فروردین 1303 ه.ش در مجلس برای بررسی این موضوع، با مقاومت و ایستادگی دلیرانه شهید سیدحسن مدرس و همفکرانش خنثی شد و مخالفت های فراوانی علیه جمهوری ابراز گردید. با گسترده تر شدن این اعتراضات، رضاخان که فهمید اینگونه نمی تواند زمام امور کشور را به دست گیرد، صبح روز سوم فروردین با حالتی قهرآمیز به سعدآباد رفت و پس از دو روز توقف ناگهانی، برای دیدار با علما و بزرگان به قم شتافت. هنگامی که وی به دلایل مخالفت علمای قم آگاه شد، از تصمیم قدرت طلبانه خویش منصرف گردید و قول داد که از اعلان جمهوری جلوگیری کند. وی پس از مراجعت به تهران، در دوازدهم فروردین 1303 ه.ش، با انتشار اعلامیه ای، پی گیری نظام جمهوری را متوقف ساخت. او هرچند از اعلام نظام ساختگی جمهوری اش دست برداشت، اما جاه طلبی خود را رها نکرد تا اینکه موفق به خلع قاجار و به دست گرفتن قدرت در ایران شد.
مطالب مرتبط
