حاضرین به غایبین برسانند، پدران به فرزندان

حاضرین به غایبین برسانند، پدران به فرزندان

این نوشتار تلاش دارد به اهمیت جانشینی پیامبر و جایگاه ولایت ائمه اطهار علیهم السلام تحت عنوان «حاضرین به غایبین برسانند، پدران به فرزندان» بپردازد...

بعضی چیزها ارزش و تأثیرشان زیاد نیست، برای همین هم ماندگاری، یا به تعبیر دیگر، تاریخ مصرف کوتاهی دارند. گاهی هم ماندگاری یک چیز به این دلیل کوتاه است که به گروهی خاص یا دوره ای محدود، اختصاص دارد. اما در مقابل، بعضی چیزها برای همه اند، در همه دوره ها، برای همه زمان ها و مکان ها؛ پس به همین نسبت باقی و پایدار و ماندگارند. اصلا دستور داده شده که حفظ شوند، نگهداری و مراقبت گردند.

اتفاق بزرگی که در سال دهم هجری در منطقه غدیر خم افتاد، برخلاف آنچه که بعضی گمان می کنند، تنها مربوط به مخاطبان آن روز نبود. درست است که مربوط به ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام بود نه فقط دوستی با ایشان، و درست است که اعتقاد به ولایت ایشان برای همه مسلمانان تا روز قیامت، لازمه ایمانشان است و از این جهت هم محدود به آن گروهی که معاصر با ایشان بودند، نبود. اما باید توجه کنیم که مسأله، فقط طرح ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام نبوده است، بلکه معرفی سلسله امامت و مجموعه جانشینان رسول گرامی خدا صلی الله علیه وآله وسلّم بود که 2 ماه و 10 روز بعد رحلت می فرمودند و اسلامی که برای رشد و نموش از هیچ کوشش و مجاهدتی دریغ نکردند را به امانت می گذاردند و می رفتند. اسلامی  که دامنه حیات و ماندگاریش تا قیامت ادامه پیدا می کند و باید برای حفظ و ترقی اش، فکری اساسی و بنیادین و صد درصدی می شد تا از گزند انحرافات و تحریفات داخلی و یا دشمنی ها و تهدیدهای خارجی محافظت شود.

عید غدیر خم، روز سرنوشت ساز تاریخ اسلام تا هنگامه قیامت بود. روز معرفی سلسله هادیانی که نگاهداران و نگاهبانان پیام جاوید پروردگارند و برای این مهم، کاملاً آماده و سزاوارند. روز ناامیدی طمع کارانی که به امید روزهای پس از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم نشسته بودند [الْیوْمَ یئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ دینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی‏ وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دینا». سوره مائده/ آیه 3] و روز تعیین مصادیق رهبران امت.

سراسر خطبه غدیر مملو از این حقیقت است. حضرت پس از هر چند جمله ای که می فرمودند، این نکته را گوشزد می شدند. مثلاً فرمودند: «فَإِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُوَ وَلِیکُمْ وَ إِلَهُکُمْ ثُمَّ مِنْ دُونِهِ رَسُولُکُمْ مُحَمَّدٌ وَلِیکُمْ وَ الْقَائِمُ الْمُخَاطِبُ لَکُمْ ثُمَّ مِنْ بَعْدِی عَلِی وَلِیکُمْ وَ إِمَامُکُمْ بِأَمْرِ اللهِ رَبِّکُمْ ثُمَّ الْإِمَامَةُ فِی ذُرِّیتِی مِنْ وُلْدِهِ إِلَى یوْمِ تَلْقَوْنَ اللهَ عَزَّ اسْمُهُ وَ رَسُولُه‏؛ [احتجاج، ج1، ص 59] پس همانا خدای عزیز و جلیل ولی و پروردگارتان است و پس از او پیامبرتان محمد صلی الله علیه وآله وسلّم ولی شماست که در مقابل شما به پاخاسته و به شما خطاب می کند. سپس بعد از من علی علیه السلام ولی شما و امامتان به امر خدا و پروردگارتان خواهد بود و امامت در نسل من از فرزندان علی علیه السلام است تا روزی که خدای عزیز و رسولش را ملاقات کنید» و: «نَبِیکُمْ خَیرُ نَبِی وَ وَصِیکُمْ خَیرُ وَصِی وَ بَنُوهُ خَیرُ الْأَوْصِیاءِ مَعَاشِرَ النَّاسِ ذُرِّیةُ کُلِّ نَبِی مِنْ صُلْبِهِ وَ ذُرِّیتِی مِنْ صُلْبِ عَلِی -علیه السلام-؛ ‏[احتجاج، ج1، ص 61] پیامبرتان بهترین پیامبر و وصیتان بهترین وصی و فرزندانش بهترین اوصیاء هستند. ای مردم! ذریه هر پیامبری از صلب و فرزندان اوست و ذریه من از فرزندان علی -علیه السلام- است. مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنِّی أَدَعُهَا إِمَامَةً وَ وِرَاثَةً فِی عَقِبِی إِلَى یوْمِ الْقِیامَة؛ [احتجاج، ج1، ص 62] ای مردم! همانا من تا روز قیامت امامت و وراثت را در نسل و فرزندانم به جا گذاشتم.»

در چندین مورد نیز به صراحت از حضرت مهدی -عجل الله تعالی فرجه الشریف- اسم برده شده است مثلاً آمده است: «مَعَاشِرَ النَّاسِ النُّورُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی مَسْلُوکٌ ثُمَّ فِی عَلِی ثُمَّ فِی النَّسْلِ مِنْهُ إِلَى الْقَائِمِ الْمَهْدِی الَّذِی یأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ وَ بِکُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنَا؛ [احتجاج، ج1، ص 62] مَعَاشِرَ النَّاسِ أَلَا وَ إِنِّی مُنْذِرٌ وَ عَلِی هَادٍ مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنِّی نَبِی وَ عَلِی وَصِیی أَلَا إِنَّ خَاتَمَ الْأَئِمَّةِ مِنَّا الْقَائِمُ الْمَهْدِی أَلَا إِنَّهُ الظَّاهِرُ عَلَى الدِّینِ أَلَا إِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظَّالِمِین‏.» [احتجاج، ج1، ص 63]

و دوباره در قالب جملات گوناگون تا پایان خطبه، این مطلب تکرار و تکرار می شود.

پس این فرمایشات و فرامین، فقط برای مخاطبان آن روز نبود فقط تکلیف آنان را معین نمی کرد که بدانند بعد از رسول گرامی خدا صلی الله علیه وآله وسلّم به چه کسی مراجعه کنند؛ بلکه برای هر مکلف معتقدی، برای هر جویای حقی، برای هر مدعی پیروی از پیامبر، پیام داشت و تعیین کننده بود.

در چنین فضایی باید این پیام ماندگار بماند. باید به گوش همگان برسد. فردای قیامت کسی نگوید نبودیم و به گوشمان هم نرسید. باید راه حق نمایانده شود تا آدمی  بتواند آن را انتخاب کند. از همین جهت، همانطور که پیامبر گرامی خدا صلی الله علیه وآله وسلّم در روز غدیر بسیار دقت داشتند تا پیام و کلامشان به گوش همه حضار برسد ـ و لذا تمام جزئیات برگزاری آن مراسم با شکوه را در آن منطقه، در آن روز و ساعت و با آن شرائط خاص، قدم به قدم و به بهترین شکل تنظیم نمودند، و نیز همانگونه که در لابلای خطبه و فرمایشاتشان، جملاتی هست که نشان می دهد حضرت می خواسته اند صدا به همه برسد و توجه داشته اند که مبادا کلامشان برای کسی یا بخشی از جمعیت، مبهم و غیر واضح باشد، به خوبی به این نکته هم دقت داشته اند که دیگرانی که در آن زمان و در آن جمعیت با شکوه شرکت نداشته اند هم مخاطب این کلام هستند. حتی دیگرانی که هنوز مسلمان نیستند و یا اصلاً متولد نشده اند. چرا که هر کس در هر زمانی که زندگی می کند هم باید حجت و ولی زمان خود را بشناسد و هم به ولایت اولیای قبل اعتقاد و التزام داشته باشد.

حضرت راه کاری را تعیین فرموده و به این ترتیب کلامشان را تا ابد به همه مخاطبانشان رسانده اند والبته این راه کار را هم تکلیف کرده اند: «مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنِّی أَدَعُهَا إِمَامَةً وَ وِرَاثَةً فِی عَقِبِی إِلَى یوْمِ الْقِیامَةِ وَ قَدْ بَلَّغْتُ مَا أُمِرْتُ بِتَبْلِیغِهِ [اشاره به دستور خداوند متعال: «یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرین». سوره مائده/ آیه 67] حُجَّةً عَلَى کُلِّ حَاضِرٍ وَ غَائِبٍ وَ عَلَى کُلِّ أَحَدٍ مِمَّنْ شَهِدَ أَوْ لَمْ یشْهَدْ وُلِدَ أَوْ لَمْ یولَدْ فَلْیبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَى یوْمِ الْقِیامَةِ؛ [احتجاج، ج1، ص 62] ای مردم! همانا من، امامت و وراثت را تا روز قیامت در فرزندانم به جا گذاشتم و قطعاً آن چیزی را که مأمور به ابلاغش بودم، رساندم تا حجت و سندی باشد بر هر حاضر و غائبی و بر هر کسی که شاهد است یا نیست، متولد شده است یا نه؛ پس حاضران به غائبان برسانند و پدران به فرزندان تا روز قیامت.» غدیر سند حقانیت عقیده شیعه و مدال افتخار او برای عمل به سفارش نبی گرامی خدا صلی الله علیه وآله وسلّم در پذیرش ولایت همه ائمه معصومین علیهم السلام است. بماند که عده ای حتی ولایت مصداق بارز این گروه، یعنی حضرت علی علیه السلام، که در آن روز رسماً معرفی شدند و با دست نشان داده شدند را هم نپذیرفتند تا چه رسد به ائمه بعدی علیهم السلام!

پس من و تو که به تشیع مفتخریم باید بدانیم که یکی از وظائفمان، رساندن پیام غدیر به دیگران و نسل های بعد است. منتظر امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف حقانیت مولای غریبش را از غدیر تا به امروز فریاد می کشد و سینه به سینه، نسل به نسل می گوید و می نویسد و می سراید و می خواند. به اولادش می گوید که داستان غدیر چه بود و در آن، چه مطالبی گذشت. هم وصایت امیرالمؤمنین علیه السلام را می گوید و هم ولایت دیگر ائمه علیهم السلام را در زمان های بعد. به اولادش سفارش می کند که: عزیز جانم! تو هم به فرزندانت بگو و سفارش کن که آنها هم بگویند. منتظر، خود را در امروز مخاطب آن روز رسول گرامی خدا صلی الله علیه وآله وسلّم می بیند و امام زمانش و پدران بزرگوارشان علیهم السلام را از همان روز می شناسد و می شناساند.

من و تو صدای رسول را شنیدیم و می دانیم که دین ایشان، خاتم ادیان بود و دامنه ولایتشان تا قیامت. می دانیم که همه انسان  های معاصر ما در دوره رسالت ایشان هستند و می دانیم که حضرت فرمودند: به گوش دیگران هم برسانید که اوصیای من چه کسانی هستند. چه مسئولیت بزرگی و البته چه افتخاری بالاتر از این که در این امر خطیر، پیام رسان ندای حق ایشان برای دیگران باشیم!

خداوندا ما را برای این امر تربیت کن و به این مدال افتخار زینت ببخش!

همچنین شما می توانید برا ی مطالعه بیشتر درباره غدیر در قالبهای مختلف «ویژه نامه کمال الدین و تمام النعمة» را نیز مشاهده نمایید.