ببینید | فرمان تشکیل فرقه دموکرات آذربایجان توسط استالین

ببینید | فرمان تشکیل فرقه دموکرات آذربایجان توسط استالین

روز 21 شهریور 1324 دولت ایران در یادداشتی اعتراض آمیز به نمایندگان سه دولت انگلیس، روسیه و آمریکا خواستار خروج بی قید و شرط نیروهایشان از ایران شد. تنها 10 روز پس از پایان جنگ جهانی دوم (اردیبهشت 1324) دولت ایران طی یادداشتی پیروزی متفقین را به سه کشور آمریکا، شوروی و انگلیس تبریک گفت و یادآوری کرد که پس از پایان جنگ در اروپا، دیگر لزومی به باقی ماندن نیروهای متفقین در ایران نیست و بهتر است این نیروها هر چه زودتر خاک ایران را ترک کنند. هر چند این یادداشت بی‌پاسخ ماند اما در کنفرانس پوتسدام در تیرماه 1324،‌ استالین، ترومن و چرچیل در اعلامیه نهایی موافقت کردند که قوای متفقین تهران را تخلیه کنند و در کنفرانس وزرای خارجه سه کشور آمریکا، شوروی و انگلیس براساس یک پیمان سه جانبه قرار شد تا 12 اسفند 1324 این نیروها خاک ایران را ترک کنند. اما هنوز یک روز از صدور این پیمان نگذشته بود که شبه نظامیان مسلح با رهبری فردی به نام سید جعفر پیشه‌وری و با پشتیبانی ارتش سرخ، کلیه مراکز دولتی و پاسگاه‌های ژاندارمری رادر شهرهای آذربایجان اشغال و فرقه دموکرات آذربایجان را ایجاد کردند.

جهت اطلاع از مجموعه تحلیلها و یادداشتها در خصوص مسائل آذربایجان و قفقاز کلیک کنید.