سلوک معنوی استاد انصاریان - سخنرانی مکتوب 17
هفدهمین جلسه از سری سخنرانی های سلوک معنوی حجت الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۹۶ه. ش (۱۴۳۸ه. ق) تقدیم سالکان طریق حق می گردد.
مطالب مرتبط و پیشنهادی : ویژه نامه شب و روز هفدهم ماه مبارک رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمدلله رب العالمین الصلاة والسلام علی سید الانبیاء والمرسلین حبیب الهنا وطبیب نفوسنا ابی القاسم محمد صلی الله علیه وعلی اهل بیته الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین»
وجود مبارک امیرالمومنین علیه السلام ارزیابی نسبت به هر انسانی را در گرو کلام او می داند، هیچ قضاوتی در حق کسی نمی توان کرد، الا بعد از اینکه انسان کلام او را بشنود. بسیاری از سخن ها البته برای آنهایی که تخصص در ارزیابی دارند دلیل بر این است که گوینده اش از روی نادانی سخن می گوید یا به تعبیر قرآن کریم جاهل است. قرآن می فرماید اگر با اینگونه افراد روبرو شدید که دارند حرف می زنند یا با شما حرف می زنند اخلاق انسان های مومن و شایسته را در برخورد با این گونه مردم احمق رعایت کنید و به کار بگیرید.
این بیان صریح قرآن است در سوره مبارکه فرقان درباره ی مردان خدا، انسان های والا و کامل می فرماید وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا، خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ یعنی وقتی یک انسان احمقی با آنها شروع به حرف زدن می کند از حرف زدنش می فهمند که احمق و نادان است، تنها برخوردی که می کنند همین است قَالُوا سَلَامًا خداحافظ شما تمام سلام خدا حافظی عرب است در جریان کربلا هم شنیدید امام حسین علیه السلام در آخرین لحظات که می خواستند به میدان بروند به کل اهل بیت علیهم السلام فرمودند عَلَيْكُنَّ مِنِّي السَّلَامُ از جانب من خدا حافظ شما باشد.این وظیفه ی مومن در برخورد با آدم نفهم و احمق است که دارد حرفهای بی ربط می زند و حرفهای یاوه می گوید حرفهایی که به قول رسول خدا هیچ سودی برای شنونده ندارد. نوع حرف و کلام و سخن، نشان می دهد که طرف احمق است. بعضی ها نیز که حرف می زنند سخنانشان نشان می دهد که حداقل عاقلند، یک مقدار جلوتر افراد مومن هستند، یک مقدار جلوتر نیز مومن ویژه هستند، یک مقدار جلوتر هم اولیاء الهی قرار دارند.آدم حرفهایشان را که گوش می دهد اثر عجیبی بر انسان دارد.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید یزید فی علمکم منطقه، نطق و حرف زدنش، به معرفت شما اضافه می کند معلوم است آدم نزد او چیزی یاد می گیرد، می بیند درهای دیگری به رویش باز می شود، حالا مثل زدن به هر کدام از اینها چه برای یک عاقل، یک مومن، یک مومن ویژه، یک ولی الله، طول می کشد برایتان خواهم گفت یک مومن عاقل را که در روایاتمان وجود دارد یک مردی مومن به دین موسی بود، مومنین به دین موسی را خیلی خدا در قرآن از او تعریف کرده است، بالاخره هر پیغمبری یک پیروان مومن واقعی با معرفت الهی مسلک داشته است کم بودند ولی این نبود که 124 هزار پیغمبر از داشتن چنین مومنانی تنها باشند، این مرد از مومنین واقعی بود آدمی الهی بود. به تعبیر قرآن در سوره آل عمران ربانی بود.
َکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ {آلعمران، 146} همه چیزشان بوی خدا می داد. این آدم پیش نیامد برایش که برود در یکی از همین شهرهای آباد آن زمان زندگی کند، امکانات برایش مهیا نشد، ارثی به او نرسید، پولی گیرش نیامد، یک درآمد مختصری داشت زن و بچه هم داشت، این در یک منطقه ای از یک بیابان قابل زندگی چادر زده بود اطرافش هم یک خرده دورتر یک تعدادی چادرنشین بودند خیلی این آدم با آنها معاشرتی نداشتند علتش هم این بود که آنها را شایسته معاشرت نمی دیدند.
نفس های آدم او را بد تاریک می کند آدم را، تاثیر قرار می دهد در قلب انسان، من این جریان را از دو نفر شنیدم که یک نفرشان حاضر در جریان بوده است در تفسیرم هم نوشتم یادم نیست در ذیل کدام آیه، یکی از آنهایی که این مطلب را گفت سالها شاگرد آن انسان والا بوده است یکی شان هم با یکی دو واسطه شنیده بود اما من با یک واسطه شنیدم. گاهی هم برای خودم تعریف کردند با اینکه من می دانستم نمی گفتم می دانم می گفتم حالا دلش می خواهد یک داستان خوبی را برای من تعریف کند خوشحال است که من دارم گوش می دهم.، آدم باید نسبت به همه حوصله داشته باشد، حرفهایشان را بزنند انسان گوش می دهد اگر دید حرف آدم احمق است قالوا سلاما یک مرهمت عالی زیاد خداحافظ شما همین، درگیر نمی شود، به جنگ و نزاع نمی کشاند، چون مومن ضرر می کند طرف او احمق است، احمق غیر از کلامش عملش هم احمقانه است، یک دفعه از ماشین می آید پایین یک چوبدست هم از زیر صندلیش می کشد شش تا در سر و شانه آدم می زند ، وقتی آدم دید طرفش هیجانی بی دلیل و بی منطق است مقصر هم هست دارد تقصیر را گردن آدم می اندازد معلوم است احمق است قرآن می گوید بگو خداحافظ و برو من راضی نیستم مومن به ذلت کشیده شود و به احترام مومن لطمه بخورد.
می دانید حرفهای این گونه آدمها را خدا به چی تشبیه کرده است.تن صدای اینها و حرفهایشان هر دو روی همدیگر اینقدر می ارزد که در سوره ی لقمان می گوید إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ، تنفر آورتر از صدای الاغ نیست. نه مطابق با یک موسیقی درست است نه یک تن صدای نازکی است، نه قاطی آن محبت دارد، إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ، نه اینکه خدا بخواهد خر را رد کند خدا که مخلوق خودش را بی علت رد نمی کند، بلکه می خواهد ارزش کلام و صدای مردم احمق را بیان کند که این آدمی که روبرویت ایستاده یا از داخل ماشین پرید پایین یا در خانه ات است یا قوم و خویشت می باشد یا برادرت یا شوهرت یا همسرت است، ارزش حرفهایش مساوی با ارزش صدای خران است همین. حالا برای چه می خواهی با یک خر درگیر شوی برای چی می خواهی آبروی خودت را کنار زبان خران ارزان کنی؟
عالم عجیبی است و عالم انسان از این عالم عجیب تر است، صدیقه کبری یک سخنرانی دارند در خانه شان که فوق العاده سخنرانی پرمایه عالمانه ای است که این سخنرانی را با سخنرانی مسجدشان را یک حکیم یک فیلسوف، یک عارف، یک فقیه، در سیصد صفحه کمتر بیشتر شرح داده بود آن هم استاد سندی من بود، که بعد از پنجاه سال که ایشان آن دو تا خطبه را شرح داده بود من برای قدردانی از استادم البته با زحمتی که عزیزانم هم کشیدند و کمک دادند شرح هر دو را در نهصد صفحه به نام ملکه اسلام. آورده ام.
در آن سخنرانی می فرماید وَ مَا عِشْتَ، أَرَاکَ الدَّهْرُ عَجَباً، تا هر وقت که زندگی کنی این دنیا شگفتی ها به تو نشان می دهد، یک شگفتی که حضرت می گوید زمان ما به خود ما نشان داد آمدند عقل کامل را ایمان کامل را، صداقت کامل را، حقیقت کامل را، علم کامل را، زهد و جهاد کامل را، که پروردگار جلویش انداخته بود همه تا قیامت به او اقتدا کنند او را کنار زدند و کسی را گذاشتند که هنوز هم دارند به او اقتدا می کنند یک میلیارد نفر بعد از مرگ پیغمبر که هیچ امتیازی نداشت این یکی از شگفتیهای روزگار است.
و از این شگفتی ها زیاد دارد، این بزرگوار راجع به همین سخن آثار سخن، کلام، آثار کلام، برای من تعریف کرد گفت من سالها در درس فقیه بزرگ عارف کم نظیر، کم نظیرش که قطعا کم نظیر بوده، شخصیت روحی، عقلی، آیت الله العظمی حاج سید جمال الدین گلپایگانی سالها شاگردی می کردند، و در درسش می رفتند، یک روز صبح زود از خانه بیرون آمده بودم نجف ایشان را دیدم عبا سر کشیده و با یک دنیا طمانینه و وقار و آرامش دارد می رود من هم شاگردش بودم به من هم اطمینان داشت رفتم سلام کردم روز تعطیل درس بود، من عین حرفهای او را بگویم بی رودربایستی، که به خودمان هم حسابی می خورد یعنی یک سیلی محکمی به خودمان و به لباسمان هم هست، عرض کردم آقا قصد کجا را دارید؟ فرمود وادی السلام، گفتم اجازه می دهید من خدمتتان باشم؟ فرمود باش، من یک مرتبه متوجه شدم استاد در یک پرده ای از نور پیچیده شده، یک پرده ای کاملا نور و استاد در این پرده است نور محاصر اش کرده، اینجا را نگه دارید من یک داستانی هم از آقازاده ایشان که نزدیکی های آخر عمرش یک سال مانده به آخر عمر او هم مرد بزرگی بود برای خودم تعریف کرد خیلی من را دوست داشت، من هم او را دوست داشتم، و بیشتر محبت من هم به خاطر اینکه فرزند آن مرد الهی بود، گفت پدر من با اینکه در حد مرجعیت بود و رساله داشت در کمال فقر زندگی می کرد، یک خانه هشتاد نود متر داشتیم کاه گلی و تیرچوبی و یک اتاق پدرم بالا داشت ما بچه ها و مادرمان هم پایین بودیم که به موقعش هم پدرمان وقتی مطالعه اش تمام می شد پایین می آمد، یک شب مهمان داشتیم در زدند من رفتم در را باز کردم این را خود آقازاده اش برای من گفت با گریه، یعنی نفس گیر شد وقتی تعریف کرد، شب هم ساعت 9 بود همه ی مغازه ها بسته بودند، نجف هم شهر کوچکی بود شب در مغازه ها نمی ماندند گفت راهنمایی شان کن بروند بالا پنج شش تا، آقایان بفرمایید بالا، پدر غیر از این نان و پنیری که امشب خوردیم هیچی دیگر مادرم می گوید در خانه چیزی نیست گفت ما که نمی توانیم مهمان ها را امشب بی شام بگذاریم یک رفیق دارم در بازار هویش من را می شناسد، الان هم مغازه اش باز است برو جنسی که مناسب با این مهمان هاست بخر و بردار بیاور نخود و برنج و لوبیا و گوشت است، به قول ما در امروز این مغازه سوپر است یعنی همه جور جنسی دارد، ما هر چه فکر کردیم در بازار هویش مغازه ها همه در چوبی و قدیمی و کهنه و سوپر یعنی چه، حالا آن که نمی گفت سوپر یعنی می گفت یک مغازه ای است همه چیز دارد کیسه و دستمال را برداشتم بردم و دیدم مغازه باز است سلام کردم، گفت از پیش آقا سید جمال الدین آمدی عرض کردم بله، گفت خودت هر چی جنس می خواهی بردار بعد من با پدرت حساب می کنم، ما هم از خدا خواسته چون چیزی گیرمان نمی آمد دیدیم خیلی جنس تمیز در این مغازه است پر کردیم جیب و دستمال و کیسه و آوردیم و مادرمان پخت و خیلی خوب مهمان ها پذیرایی شدند و پیش خودم گفتم صبح بروم در آن مغازه پیوند بخورم با صاحب مغازه بگویم مزاحم نیستم گاهی بیایم جنس ببرم برای خودم، حتما می گوید نه، ما صبح که هوا روشن شد و مردم درآمدند رفتیم بازار هویش چهار دفعه پنج دفعه سر بازار تا ته بازار همچنین مغازه ای اصلا در آن بازار نبود، اصلا همچون مغازه به آن شکل و با آن جنس ها نبود، من اینجا یک بحث خیلی لطیفی دارم چه مربوط به دنیا چه مربوط به عالم برزخ و چه مربوط به اینکه برزخیانی راحت می توانند بیایند این طرف و هر کسی ببیندشان عین قبل از مردن می بیندشان، بدنشان خاک شده در قبر ولی خیلی خوب می بیندشان، اما جایش نیست باید خیلی حرفها را رها کنم و رد شوم بعضی از دوستان هم می گویند منبرهای شب خیلی سنگین است کجایش سنگین است؟ من در بار گناه وزنم سنگین شده یا نور که قرآن است و اهل بیت و پیغمبر، آنها سنگین است نور چه سنگینی دارد؟
میلیاردها تن نور روز روی سر همه ی ماست از خورشید که می تابد عنصر است دیگر مادی است، آیا به سر ما فشار می آورد ؟ نه نمی آورد، من سنگین هستم و نمی توانم بگیرم یا آن حرفها سنگین است نه من سنگین هستم، شیطان ما را چه عذابی می دهد هوای نفس، بدتر از هر دو ما را چه عذابی می دهد.ما را غریزه جنسی، چه عذابی می دهد، هم اینطوری بار روی بار می چیند، تا قلب ما زیر این همه بار گم شود تا عقل ما گم شود. نه نبود این مغازه، اصلا همچنین چیزی نبود.
آمدم ظهر خانه به پدرم گفتم، بابا آن مغازه کجاست؟ گفت آدرسش را همه نمی دانند، شما هم دنبال نکن آن مغازه را، دو سه خط شعر از حاج ملا هادی بخوانم دو سه بار سبزوار ده شب ده شب قول دادم به عشق اینکه روزها سر قبرش بروم دو سه ساعت بنشینم، ببینم می توانم با او تماس برقرار کنم، ضعیف توانستم تماس برقرار کنم خیلی ضعیف که قابل ذکر هم نیست، چشم ما آن مغازه که بود بعد دیگر نبود، چشم ما دیده خفاش بود ورنه تو را، جلوه حسن به دیوار و دری نیست که نیست، همه جا که می شود تو را دید ولی وقتی چشم، چشم خفاشی باشد هیچ جا نمی شود تو را دید، چون از بعضی ها که بپرسی خیلی قاطعانه می گویند این عالم خدا ندارد چون هیچ جا خدا را نمی توانند ببینند چشم ندارند، چشم ما دیده خفاش بود ورنه تو را جلوه حسن به دیوار و دری نیست که نیست.
شما که برادران و خواهران یک دل نه ده دل نه، صد دل عاشق صاحب این حرف هستید نیستید؟ که در دعای عرفه می گوید عمِيَتْ عَيْنٌ لا تَراكَ ، کور باد آنی که تو را نمی بیند، تو که همه جا هستی، آن وقت می آید می گوید عالم خدا ندارد یعنی هیچ جا خدا نیست، از این مغازه ها اگر بخواهیم در تهران هم پیدا می شود چشم می خواهد دل می خواهد، ، من باید به جایی برسم که اگر وارد یک مجلسی شدم با شخصیتی که دارم با علمی که دارم، با شما را می گویم شهرتی که دارم من که شناسنامه خودم را پیدا کردم ازش هم دست برنمی دارم، دیروز هم یک خبرگزاری مهمی دعوت داشتم بحث قرآنی شد آنها نمی دانستند شناسنامه من چیست این شناسنامه ای که من پیدا کردم این است برای خودم وَ أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ الذَّلِیلُ الْحَقِیرُ الْمِسْکِینُ الْمُسْتَکِینُ، خودت را نبین همه چیز را می بینی، خودت را ببین هیچی را نمی توانی ببینی اگر سایه خودت روی من بیفتد هیچی را نمی بینم حتی راحت داد می زنم عالم خدا ندارد قیامتی وجود ندارد. اما آن کس که آن است آن در بیابان می نشیند زار زار مثل دو مشک آبی که آبش می ریزد گریه می کند و می گویدعمِيَتْ عَيْنٌ لا تَراكَ، کور باشد آن کس که تو را نمی بیند. اگر نبود که امام حسین علیه السلام این حرف را نمی زد، هست که دارد می گوید اگر نبود که نمی گفت، هست هم شخصش هست هم مغازه اش است، من چشمم کار نمی کند. چشم ما دیده خفاش بود، ورنه تو را جلوه حسن به دیوار و دری نیست که نیست.
یک شب مانده به یکی اش، نمی دانیم کدام شب است، یک چشمی به ما بده ما هم دوست داریم ببینیم، ما که همه چیز را دیدیم بی حجاب، بدحجاب، منکر، فحشا، در خودمان هم همه گناهی را که دیدیم فقط تو را ندیدیم، همه چیز را دیدیم. این همه چیز هم که دیدیم هیچ وپوچ بود، خیال بود.
کجایی أَيْنَ كُنْتَ يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ، يَا غَايَةَ آمَالِ الْعَارِفِينَ گفتم آقا من هم با شما بیایم وادی السلام فرمود بیا، اما دیدم در یک هاله ای از نور است اینها راستگویان عالم هستند، هاله نور به این راحتی به دست نمی آید خیلی سالک باید طی طریق کند تا به آن نور برسد، با این بازی ها و با این حرفها به نور یک سر چوب کبریت هم آدم نمی رسد، سر چند تا قبر آمد و بعد اول آفتاب بود برگشتیم در یک خانه باز بود یک شیخی در چهارچوب خانه بود گفت حضرت آیت الله صبحانه نخوردید بفرمایید صبحانه ما حاضر است فرمود نه میل ندارم از در خانه که رد شدیم دیدم نور پرید، گفتم آقا نور چه شد گفت این نفسش آلوده بود نور را پراند، با هر کسی معاشرت نکنید گوش کنار دهان هر کسی ندهید، پای هر منبری پای هر مداحی نروید، اینجا نمی گویم بیایید من دیگر از جمعیت و ازمنبر خدا دلم را اشباع کرده هیچ آرزویی ندارم از فردا شب هم یک نفر بیاید همین حرفها را برای آن یک نفر می زنم هیچ دیگر بندی ندارم، وابستگی ندارم، شما خیلی هایتان جوان هستید پای هر حرفی پای هر سخنی، پای هر منبری نروید نه اینکه نوری بهتان نمی دهند همان یک ذره نوری هم که کسب کردید می پرانند، منبرهایی که حرف زشت در آن است حرفهای بیهوده و فحش به این و آن است نروید فحش به بزرگان دین در آن است، خیلی جاده لطیف است باریکتر از مو است، برّنده تر از شمشیر است، خیلی باریک است.
ای بسا ابلیس آدم رو که هست، پس به هر دستی نباید دست داد، روایات را ببینید پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم می گوید با بعضی از دست ها که دست می دهید عرش به لرزه می آید یکی اش دست دادن به زن جوان نامحرم است، ما کجا آنها کجا. خدایا یک رحمی به ما کن. خدایا دست ما را بگیر. خدایا اینقدر ضعیف شدیم که نمی توانیم خودمان را نگه داریم، نمی دانم چرا. حرفم را با یک جمله تمام کنم خدا را می خواهید بشناسید کلامش را ببینید، قرآن نشان می دهد که گوینده کیست فدایش شوم، گاهی در بیست و چهار ساعت دو صفحه نهج البلاغه را ببینید که گوینده کیست کلامش نشان می دهد که پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم وقتی امیرالمومنین بیست و چهار پنج سالش بیشتر نبود می گفت علیٌ مَمسُوس فی ذاتِ الله علی چسبیده به ذات خداست، کلام نشان می دهد متکلم کیست.
کمیل را ببینید، عرفه عزیز دلبندش را ببینید ابوحمزه را ببینید، کلام نشان می دهد متکلم کیست، باز باید برویم دنبال دهان های متفرقه،دهانی به پهنای ملکوت خدا برایمان گذاشته مثل قرآن مثل پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم، همانند ائمه علیهم السلام بر جای گذاشته است، جای دیگر باید برویم؟ باید پیچ ها را باز کنیم ببینیم ماهواره چه می گوید دهان نجس را باز می کند چه بیرون می ریزد رادیو ها را باز کنیم ببینیم دهان های نجس تر از پوز سگ چه بیرون می دهد این کلام ها این هم متکلم هایش هستند.
حالا حرفهای این متکلم را که در غیر قرآن است اصلا آدم می خواند دیوانه می شود. یک کسی به یک گنهکاری گفت روایت است اول جلد ششم بحار است، به گنهکار گفت إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ، خدا تو را نمی بخشد، به پیغمبر زمان خطاب رسید برو این فرد را پیدا کن که قسم خورده من فلانی را نمی آمرزم، چه کاره من بود که گفت فلانی را نمی آمرزم به او چه؟ برو به او بگو نمی خواهد به آن گنهکار بگویی به این بگو من او را آمرزیدم و تو را نمی آمرزم این کلام چقدر عاشقانه است.
برای دسترسی به سایر جلسات سخنرانی های «سلـوک معنـوی» اینجا کلیک کنید
منبع : دارالعرفان، سلوک معنوی - شب هفدهم دوشنبه (22-3-1396ه. ش) - رمضان ۱۴۳۸ - حسینیه همدانی ها
مطالب مرتبط
