آخرین حکم شرعی منسوخ در اسلام، (11 مورد)

آخرین حکم شرعی منسوخ در اسلام - آخر ما نُسِخ

دراین پست تحت عنوان آخر ما نسخ از فیروز آبادی که یازده مورد از آخرین حکم شرعی منسوخ در اسلام را می شمارد، پرداخته می شود:

مؤلف بصائر ذوی التمییز [1] ضمن بحث نَسخ قرآن به بیان احکامی پرداخته که ابتدا تشریع و سپس نسخ شده اند. احکام منسوخ به ترتیب زمانی بنا به نوشته وی به این صورت است:

1. نماز، که تعداد آن از پنجاه به پنج تبدیل شد ؛
2. تغییر قبله از بیت المقدس به کعبه با آیه 144 سوره بقره ؛
3و4. روزه روز عاشورا و روزه سه روز از هر ماه ، که به جای آن ها روزه ماه مبارک رمضان واجب شد ؛
5. حکم زکات، که ابتدا اموال زائد بر مخارج اهل و عیال، صدقه و زکات محسوب می شد ؛
6. اِعراض از مشرکان و درگذشتن از آن ها، که با آیه سیف «... وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِكِینَ كَآفَّةً...» [2] و سپس امر اختصاصی به قتال اهل کتاب [3] نسخ گردید ؛
7. میراث وَلاء، که با توریث ذوی الأرحام نسخ شد ؛
8. نسخ میراث ذوی الأرحام به وصیت ؛
9. نسخ وصیت به آیه مواریث [4] ؛
10. نسخ جواز حضور مشرکان در حرم به آیه 28 سوره توبه ؛
11. نسخ پیمان میان رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) و مشرکان به آیه نخست سوره توبه.

بنابراین، آخرین منسوخ، همان پیمان میان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و مشرکان است.

منبع : فرهنگ نامه علوم قرآن ، نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی ، جلد : 1  صفحه : 4.
-------------------------------
پی نوشت :
[1]. فیروز آبادی ، محمد بن یعقوب ، 729 - 817 ق ؛ بصائر ذوی التمییز فی لطائف الكتاب العزیز ؛ جلد1 ؛ صفحه 125.- آخر ما نُسِخ ، آخرین حکم شرعی منسوخ در اسلام.
[2]. توبه //36.(إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ)
[3]. توبه //29.(قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ)
[4]. نساء// 11.(يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ ۚ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ ۖ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ ۚ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ ۚ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ ۚ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ ۚ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ ۗ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا ۚ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا)