فلسفه ذكر مصيبت اهلبيت(علیهم السلام)

هر مکتبى اگر چاشنیى از عاطفه نداشته باشد و صرفا مکتب و فلسفه و فکر باشد، آنقدرها در روحها نفوذ ندارد و شانس بقا ندارد، ولى اگر یک مکتب چاشنیى از عاطفه داشته باشد، این عاطفه به آن حرارت مى دهد. معنا و فلسفه یک مکتب، آن مکتب را روشن مى کند، به آن مکتب منطلق مى دهد، آن مکتب را منطقى مى کند. بدون شک مکتب امام حسین(علیه السلام) منطق و فلسفه دارد، درس است و باید آموخت اما اگر ما دائما این مکتب را صرفا به صورت یک مکتب فکرى بازگو کنیم حرارت و جوشش گرفته مى شود و اساسا کهنه مى گردد.
این، بسیار نظر بزرگ و عمیقانه اى بوده است، یک دوراندیشى فوق العاده عجیب و معصومانه اى بوده است که گفته اند براى همیشه این چاشنى را از دست ندهید، چاشنى عاطفه، ذکر مصیبت حسین بن على علیهما السلام یا امیرالمؤمنین یا امام حسن یا ائمه دیگر(علیهم السلام) و یا حضرت زهرا(سلام الله علیها). این چاشنى عاطفه را ما حفظ و نگهدارى کنیم.
[مجموعه آثار جلد 16 صفحه 57، استاد شهید مرتضى مطهرى]

 ذکر مصیبت
سنتى در جهت احیاى یاد و نام ائمه(علیهم السلام) و مطرح نگه داشتن حادثه عاشورا. در این برنامه، چه بصورت مقطع پایانى سخنرانى و موعظه و چه بصورت مستقل، حوادث کربلا و کیفیت شهادت امام حسین(علیه السلام) و یاران او و نیز امامان دیگر بصورتى سوزناک نقل مى شود که سبب تحریک عواطف و گریستن بر سید الشهدا(علیه السلام) مى گردد. نقل حوادث بر اساس مقتلها انجام مى گیرد و شایسته است که از منابع معتبر و شعرهاى خوب استفاده مى شود تا موجب وهن به مقام معصومین و خاندان عصمت(علیهم السلام) نگردد.
امام سجاد(علیه السلام) که بیست سال به یاد عاشورا مى گریست، مى فرمود یاد شهادت فرزندان فاطمه چشمانم را پر اشک مى کند: «انى لم اذکر مصرع بنى فاطمة الا خنقتنى لذلک عبرة»(1) با این حساب، یاد حادثه و یادآورى آن مظلومیتها خودش کافى است تا مستمعان را بگریاند و نیازى به آمیختن دروغ یا نقل حرفهاى بى اساس در ذکر مصیبت و مرثیه خوانى نیست.
ذکر مصیبت، سبب تعمیق نهضت حسینى و پیوند عاطفى و قلبى شیعه با سیدالشهداست و نقشه دشمنان اهل بیت را که کوشش در محو جنایات خویش داشتند،نقش بر آب مى کند و جامعه را هوادار اهل بیت و خصم ظالمان مى پرورد.(2) البته باید ذاکران و مرثیه خوانان، هم شایستگى این منصب حساس را داشته باشند وهم در محتواى مرثیه خوانى خود دقت داشته باشند و نصایح بزرگان را در آداب آن به کاربندند.

پى نوشتها:
[1]. بحارالانوار،ج 45،ص 109.
[2]. ر.ک:«نقش انقلابى یاد و یادآوران»، شریعتى. بحارالانوار، ج 44، ص 278، احادیث گریستن و عزادارى برسیدالشهداء(علیه السلام) را آورده است.
--------------------------------
منبع: فرهنگ عاشورا صفحه 179 جواد محدثى.