ابومعین ناصر بن خسرو قبادیانی در بلخ به دنیا آمد. وی از كودكی در محضر اساتید زمان خود، به تحصیل علم و دانش و حفظ قرآن پرداخت. ناصر خسرو علاوه بر ادبیات فارسی و عربی با بیشتر علوم زمان خود همچون حساب، هندسه، نجوم، طب، داروشناسی و الهیات نیز آشنا شد. ناصرخسرو در ابتدا شغل دبیری در دربار محمود و مسعود غزنوی داشت، اما پس از چندی بر اثر تحولی كه در افكار و اندیشه های او پدید آمد از سیاست كناره گیری كرد و به تحقیق در اصول و عقاید مذاهب مختلف و سیر و سفر پرداخت. او در مسافرتی كه به مكه و قاهره كرد، از خلیفه ی فاطمی، مذهبِ اسماعیلی را پذیرفته و به ریاست اسماعیلیانِ خراسان برگزیده شد. ناصرخسرو با لقب "حُجّتِ زمین خراسان" به ایران بازگشت، ولی از بیم دشمنان و متعصّبان خراسان، به ناحیه ی بَدَخشان در افغانستان امروزی پناه برد و در همان جا بدرود حیات گفت. حاصل سفر هفت ساله ی ناصرخسرو، كتاب سفرنامه است كه از نظر تاریخی و جغرافیایى حایز اهمیت است. وی افكار و اعتقادات خود و همچنین حكمت ها و موعظه های بسیاری را در قالب آثار و اشعارش بیان كرده است. زاد المسافرین، خوان اَخوان و وجه دین از دیگر آثار این شاعر بزرگ ایرانی است. خاصیت عمده ی شعر ناصر خسرو، اشتمالِ آن بر مواعظ و حِكَم بسیار است. همچنین جنبه ی دعوتِ مذهبی او، به اشعارش رنگ دینی آشكاری داده است و ذهن علمی او نیز باعث شد كه در بیان مقاصد خود، به شدت تحت تاثیر روش منطقیان قرار گیرد. حكیم ناصر خسرو قبادیانی، بی تردید یكی از شاعران بسیار توانا و سخن آور زبان فارسی است كه دارای طبعی نیرومند و سخنی استوار و قوی و اسلوبی نادر و خاص خود می باشد.
