آداب دعا/بخش دوم

4- دعا همراه با خوف و امید
حدیث داریم: «وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً» (اعراف/56) عزیزان شب قدر بحث را می بینند. شب بیست و یکم بحث را می بینند. دعا هم باید  «خَوْفاً وَ طَمَعاً» هم باید در آن خوف باشد و هم در آن طمع باشد. بد نیست اینجا حالا شب قدر من هم یک تکه از قرآن بگویم. تو که سفارش می کنی، آخوندها تفسیر بگویند، خوب خودت هم یک تفسیر بگو. دو آیه داریم به حسب ظاهر ضد هم هستند. اما فکر کنید، می بینید که ضد هم نیستند. یک آیه داریم که مؤمن به یاد خدا که می افتد می لرزد، «إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُم‏» (انفاق/2) یعنی یاد خدا دل را می لرزاند، یک آیه دیگر داریم که آن آیه را حفظ هستید. «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب‏» (رعد/28)  یعنی با یاد خدا دل آرام است. یک آیه داریم که با یاد خدا دل آرام است. یک آیه داریم که با یاد خدا دل می تپد. بالاخره دل اگر آرام است، چرا می تپد. اگر می تپد معلوم است که آرام نیست. یک آیه می گوید: با یاد خدا دل می تپد، یک آیه می گوید: با یاد خدا دل آرام می گیرد. من در تفسیر یک مثال زده ام، گفته ام مثل بچه، بچه دستش که در دست پدرش است، همین که دستش در دست پدرش است، دلش آرام است. اگر یک لات محله هم خواسته باشد، نگاهش کند، به لات می گوید: ببین! دستش در دست پدرش هست، آرامش دارد. اما همین بچه اگر خلاف کند، از پدرش می ترسد. یعنی بچه هم با یاد بابا دلش آرام می گیرد، هم اگر خلافکار باشد، اگر بفهمد پدرش فهمیده است، می ترسد. یعنی بچه هم از پدرش می ترسد، هم به پدرش دلش آرام است. بعضی آیه ها اینطور است. 
مثلاً یک آیه داریم که جهنم بزرگ است، به جهنم می گوییم: «هَلِ امْتَلَأْتِ» پر شدی؟ می گوید: «وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِیدٍ» (قاف/30) بازم داری بفرست بیاید. جا دارم. یک آیه داریم: «مَكاناً ضَیقاً» (فرقان/13) جهنم تنگ است. اگر گشاد است چرا می گویند: تنگ است. اگر تنگ است چرا می گوید: گشاد است. این را هم با یک مثال گفتم. میخ که در دیوار می کوبی، هر میخی جایش تنگ است. اما اگر از دیوار بپرسی، ای دیوار! جای میخ داری؟ بله! هزار تا میخ دیگر هم باشد، جا دارم. دیوار جای میخ زیاد دارد. اما هر میخی به خودی خود، جایش تنگ است. هم «مَكاناً ضَیقاً» و هم... یا مثلاً یک صلواتی بفرستید...
یک آیه داریم، هر کس می ترسد عادل نباشد، حق ندارد دو تا زن بگیرد. آیه قرآن است: «فَإِنْ خِفْتُمْ» اگر خوف دارید، نگران هستید،  «أَلَّا تَعْدِلُوا» اگر نگران هستید که عادل نباشید، بین دو همسر «فَواحِدَةً» (نساء/3) یک زن بگیرید. یک آیه ی دیگر داریم که هرگز عادل نیستید. «وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا» [«أَنْ تَعْدِلُوا بَینَ النِّساءِ» (نساء/129)]  شما استطاعت و توان عادل شدن را ندارید. این یعنی چه؟ یک آیه می گوید: اگر عادل هستید، دو تا زن می توانید بگیرید. یک آیه می گوید: هرگز عادل نیستی. خوب اگر هرگز عادل نیستم، پس چرا می گوید: اگر عادل بودی؟ مثل اینکه بگویم: شما هرگز آب نمی خوری، بعد بگویم: اگر آب خوردی، سلام بر امام حسین بفرست. تو که گفتی: هیچ وقت آب نمی خوری. پس چرا بعدش می گویی اگر آب خوری بر امام حسین سلام کن؟ این ها معنا دارد. معنایش این است که در عدالت قلبی هیچ کس نمی تواند عادل باشد. بالاخره هر کس دو تا زن گرفت، آن کس که خوشگل تر است، جوان تر است، زیباتر است، آدم بیش تر دوستش دارد. در آنجا کسی نمی تواند بگوید: نه! من این خانم خوشگل با خشت پیش من یکطور است. اینطور نیست. در قلب انسان توان عدالت ندارد. اما در عمل می تواند، دو تا خانه،  دو تا تلفن، دو تا ماشین، دو تا پیراهن، دو تا شلوار، دو تا کفش، دو تا نمی دانم سفر، دو تا عمره، دو تا حج، دو تا... در عمل می شود عادل بود، اما در علاقه عدالت دست انسان نیست. آنجایی که می گوید: هرگز عادل نیستید، یعنی در علاقه! آنجایی که می گوید: اگر عادل بودید می توانید، برای چیست؟ برای عمل است. خوب این ها... چون گاهی وقت ها این فضاهای مجازی هم که دیگر غوغا می کنند. یک چیزی پیدا می کنند، و هی نیش می زنند. راجع به هم چیز هم نیش می زنند.
می گویند: شما می گویید حضرت علی(علیه السلام) تیر را از پایش می کشیدند،  متوجه نمی شد. می گوییم: بله! می گویند: پس چرا یک فقیر آمد،  متوجه شد، گفت بنشین و انگشترش را سر نماز به فقیر داد؟ شما که می گویید حضرت علی چنان غرق در خداست که تیر را از پایش می کشیدند و نمی فهمید. پس چطور فهمید که فقیر است؟ بابا در نماز توجه از خدا به غیر خدا جایز نیست. اما توجه از خدا به خلق خدا جایز است. ببینید قرآن بخوانم، «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً» (بقره/245) این آیه ی قرآن است. چهار بار هم قرض الحسنه در قرآن آمده است. به نظرم چهار بار است. عوض اینکه بگویم... ما به خدا که قرض نمی دهیم. به یک مسلمان قرض می دهیم. اما خدا می گوید: همین که به یک مؤمنی قرض دادی، انگار به خدا قرض داده ای. عوض اینکه بگوید: «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ الناس» می گوید: «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللَّهَ» یعنی قرض دادن به مردم، به منزله ی قرض دادن به خداست. توجه به بنده ی فقیر خدا این در مورد رضایت خداست. توجه به نماز هم مورد رضایت خداست. از رضایت خدا به رضایت خدا می رود. هر دو در یک وادی است. 
5- دعا برای همه نیازمندان
اما راجع به دعا داشتیم صحبت می کردیم. هم خوف و هم طمع! در دعا بلند نظر باشید. در ماه رمضان می گوییم: «اللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِیرٍ» همه ی فقیرها! شب قدر است، یک دعا می کنم، آمین بگویید. صدها میلیون منحرف روی کره ی زمین است. صدها میلیون آدم هست که خدا را نمی شناسد، پیغمبر را نمی شناسد، امیرالمؤمنین را نمی شناسد، قرآن را نمی شناسد، منحرف است. صدها میلیون آدم هست که رابطه با خدا ندارد، اهل نماز نیست. میلیون ها آدم هست وضعشان خوب است، اهل خمس نیستند. اهل زکات نیستند. میلیون ها آدم هستند دروغ می گویند، غیبت می کنند، متجاوز هستند، منحرف هستند. خدایا! به آبروی شهید رمضان امیرالمؤمنین(علیه السلام) همه ی منحرفین را هدایت بفرما.
دعا که می کنید، «اللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِیرٍ، كُلَّ جَائِع، كُلَّ اَسیر، كُلَّ مَکرُوب» در دعا بلندنظر باشید. نگویید: پروردگارا کسانی که بانی این مسجد هستند، با محمد و آل محمد محشور بفرما. حالا اگر بانی مسجد دیگر است، طوری می شود؟ چرا میلیاردی دعا نمی کنید؟ بارها گفته ام دعایتان میلیاردی باشد. «السلام علیَّ» یعنی سلام بر من. نمازت باطل است. چرا گفتی: «السلام علیَّ» باید بگویی: «السلام علینا و علی عباد الله الصاحین». «السلام علیَّ» یعنی من تنهایی. «علینا» یعنی میلیاردی! «سمع الله لحمدی» نمازت باطل است. یعنی خدا حمد من را می شنود. چرا؟ خدا همه ی حمدها را می شنود. می گوید بگو: «سمع الله لمن حمده» میلیاردی شد. «ایاک اعبد و ایاک استعین» فردی است، نمازت هم باطل است. «إِیاكَ نَعْبُدُ وَ إِیاكَ نَسْتَعِین‏». «اهْدِنَی»،  «اهْدِنَا»، «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیم‏» دعا میلیاردی باشد. برای همه دعا کنید. حتی آن هایی که به شما فحش دادند. حتی آن هایی که به شما ظلم کردند. گاهی آدم مسجد می رود،  یاد رفقایش می افتد. آن کسی که یادت آمد،  احتمال بدهید که گیر کرده است و به شما پناه می برد. 
6- دعا برای درگذشتگان
یکی از علمای بزرگوار قم، عالم مجتهد،  آیت الله پدر شهید، از مجتهدین قدیمی، آیت الله آقا سید مهدی روحانی بود. من یک کمی... یا کم نه! خیلی زیاد! از ایشان استفاده کردم. ایشان یک جمله ای می گفت که شخصی در مسجد النبی در مدینه کنار پیغمبر داشت به رفقایش دعا می کرد. خدایا مشکل فلانی را حل کن، فلانی را شفا بده، می گفت: به رفقایش دعا می کرد، با یکی از رفقایش دعوایش شده بود. به او که رسید، گفت: نه! تو برو! به بقیه دعا می کرد. دومرتبه هی به ذهنش آمد، و به بقیه دعا می کرد. باز به ذهنش آمد، می گفت: هر چه به ذهنش آمد، این رد کرد و به بقیه دعا کرد. شب به خوابش آمد. گفت: بی انصاف تو پهلوی پیغمبر بودی، در مسجد بودی، من سه بار به ذهنت آمدم و بال بال زدم. کینه حتی بعد از مرگ؟ اینقدر عرضه نداشتی که من را ببخشی. ایشان می گفت، آیت الله آقا سید مهدی روحانی. می گفت: کسانی که یادت می آید، معلوم می شود که روحشان به شما التماس می کند. گیر ندهید. همه ی این هایی که مسجد می روند، امشب و فردا شب و شب های قبلی هم بودند. همه شان را مصاحبه کنید و از آن ها بپرسید که چرا به مسجد می روید، می گویند: می رویم توبه کنیم،  می رویم که خدا ما را ببخشد. قرآن می گوید... بارها گفته ام باز هم خواهم گفت اگر عمری داشته باشم. قرآن می گوید: اگر می خواهی تو را ببخشم تو هم مردم را ببخش. «وَ لْیعْفُوا» عفوش کن. فحشم داده است، او را ببخش. تهمت زده است. تحقیرم کرده است. کتکم زده است. پولم را خورده است. هر کاری کرده است، او را ببخش. «وَ لْیعْفُوا» عفوش کن. «وَ لْیصْفَحُوا» صفحه را برگردان. «ألا تُحِبُّونَ أَنْ یغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ» (نور/22) مگر نمی خواهی خدا تو را ببخشد؟ خوب ببخش! بیایید همین الان هر کس پای تلویزیون نشسته است. بالاخره یک کسانی به من... من می آیم در تلویزیون حرف می زنم، چهار نفر خوششان می آید، می گویند: خدا پدرش را بیامرزد، چهار نفر هم از حرف من ناراحت می شوند،  می گویند: اه تو دیگر برو گمشو! حالا بگوییم: نخیر! هر کس به من توهین کند، از سر تقصیراتش نمی گذرم. می خواهم روز قیامت یقه اش را بگیرم. بابا ولش کن. در دعا میلیاری باشید. ببینید یک دعا هست، دعای عهد است. می گوید که  «عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ» نه از خودم از «عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِى مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا» چه خشکی و چه دریا، چه مشرق چه مغرب! «وَ سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا» چه جاده صاف و چه جاده ی کوهستانی! «حَیهِمْ وَ مَیتِهِمْ» چه زنده و چه مرده! ببینید این را دعای میلیاردی می گویند. دعا که می کنید. میلیاردی باشد. 
7- آغاز و پایان دعا با صلوات
مکان دعا مسجد مهم است. حضور قلب خیلی مهم است. اول دعا بسم الله بگویید. «لَا یرَدُّ دُعَاءٌ أَوَّلُهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» (بحارالانوار/ ج95/ ص313) قبل از دعا بسم الله بگویید. صلوات بفرستید. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «لا یزَالُ الدُّعَاءُ مَحْجُوباً» دعا پشت پرده می ماند «حَتَّی یصَلَّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» (كافی، ج2، ص491) (صلوات حضار) پیش امام آمد و گفت: چرا دعایم مستجاب نمی شود؟ من می خواهم مستجاب الدعوه بشم. می خواهم هر چه دعا کردم، مستجاب شود. حضرت فرمود: لقمه هایت را درست کن. هر کس دوست دارد، دعایش مستجاب شود، «طَهِّرْ مَأْكَلَكَ» غذایت را حلال کن. «وَ لَا تُدْخِلْ بَطْنَكَ الْحَرَام» (بحارالانوار/ج90/ ص372) نگذار لقمه ی حرام در شکمت برود. 
دعا برای دیگران! حدیث داریم اگر به چهل نفر مؤمن دعا کردی، دعای خودت هم مستجاب می شود. خدایا همه ی دعاها را مستجاب بفرما! یک بار دیگر سلام به امیرالمؤمنین(علیه السلام) این برادر عزیزمان چهار پنج دقیقه راجع به حضرت امیر ما را به فیض برسانند. یک بار دیگر سلام کنیم. 
«السلام علیک یا ابالحسن، یا امیرالمؤمنین، و رحمة الله و برکاته» بسم الله!
*** مداحی!
خوب! اللهم صل علی محمد و آل محمد. خدایا! دست ها بالا مقابل صورت. ده مرتبه هم یارب بگویید. حدیث داریم، ده مرتبه یارب بگویید، خداوند لبیک می گوید: یارب، یارب، یارب، یارب، یارب، یارب، یارب، یارب، یارب، یارب. اللهم صل علی محمد و آل محمد. خدایا هر چه شب قدر برای خوب ها مقدر می کنی، به آبروی آن خوبان همه ی آن ها را برای ما هم مقدر بفرما. کسانی که سال های قبل شب قدر بودند و الان نیستند، همه شان را ببخش و با امیرالمؤمنین محشور بفرما. خدایا هر چه به عمر ما اضافه می کنی، بر ایمان و عقل و علم و عمل و اخلاص و عمق و برکت کار ما بیفزا. خدایا مشکلات جامعه، مشکلات نظام، مشکلات افراد، همه ی مشکلات را برطرف و بدخواهان ما را شاد نکن. خدایا امشب یعنی شب قدر، شب قدر شبی است که ملائکه خدمت امام زمان(علیه السلام) می رسند، به آبروی آن مهمان ها یعنی ملائکه و به آبروی آن میزبان یعنی حضرت مهدی(علیه السلام)، از الان تا ابد، قلب حضرت مهدی(علیه السلام) را از ما شاد بفرما. منحرفین هدایت و هدایت شده ها را حفظ کن. نسل ما را تا آخر تاریخ بهترین مؤمنین و مؤمنات قرار بده. 
اللهم صل علی محمد و آل محمد.

«والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته»