نگاهی به فضیلت شب قدر در سایه توجه به حجت

در آستانه نزدیک شدن به شب های پرعظمت «قدر» شایسته است پیرامون علت و درک فضیلت شب قدر تبیینی هرچند مختصر بیان شود. از آیات سوره مبارکه قدر و روایات معتبری که در تفسیر آن واردشده، استفاده می شود که:
«فرشتگان در شب قدر مقدرات یک سال را نزد امام  زمان هر دوره ای آورده و بر او عرضه می کنند. این واقعیت از نخستین روز خلقت بوده و بر نخستین پیامبر و وصی او نازل می شده و تا قیام قیامت نیز ادامه دارد». [1]
زیرا که خداوند متعال زمین را از نخستین روز آفرینش تا برپائی قیامت بی حجت نگذاشته و نخواهد گذاشت و خداوند در شب قدر، مقدرات امور عالم را به وسیله ملائکه و روح که اعظم ملائکه است نزد آن حجت بر زمین (خواه پیامبر باشد و خواه وصی او) می فرستد. در صدر اسلام، درزمان حیات رسول خدا (صلی الله علیه وآله)  محل نزول فرشتگان آستان آن حضرت بوده است و این امر مورد قبول همگان است و پس ازآن حضرت به محضر امیر المومنین (علیه السلام) و سپس ائمه اطهار (علیهم السلام) یکی پس از دیگری و امروزه به محضر امام زمان حضرت ولی عصر مهدی موعود (علیه السلام) نازل می شوند و در هرسال تکرار می شود و انقطاعی ندارد. چنان چه از ظاهر آیه شریفه تَنَزَّلُ الْمَلَائِکةُ وَالرُّوحُ نیز تداوم این امر استفاده می شود، زیرا «تنزل» فعل مضارع بوده که دلالت بر استمرار و پیوستگی دارد، یعنی فرشتگان و روح، پیوسته و همواره فرود می آیند.
از علمای اهل سنت نیز بر استمرار شب قدر تأکید دارند مانند رشیدالدین میبدی مفسّر معروف اهل سنّت که می گوید: «برخی گفته اند این شب قدر در روزگاران پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بود، سپس از میان رفت، اما چنین نیست، زیرا که همه اصحاب پیامبر (صلی الله علیه وآله) و علمای اسلام معتقدند که شب قدر تا قیام قیامت باقی است. [2]
عالم مشهور اهل سنت، طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان نیز روایتی را از ابوذر غفاری نقل می کند: «به رسول خدا گفتم: ای پیامبر، آیا شب قدر و نزول فرشتگان در آن شب، تنها در زمان پیامبران وجود دارد و چون پیامبران از دنیا رفتند، دیگر شب قدری وجود ندارد؟ فرمود: بلکه شب قدر تا قیام قیامت هست». [3]
بنابراین وقتی شب قدر در هرسال و تا برپائی قیامت ادامه دارد، پس باید صاحب شب قدر که بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) اوصیاء معصوم آن بزرگوار هستند، نیز برای همیشه وجود داشته باشند، وگرنه فرشتگان بر چه کسی فرود می آیند و کتاب تقدیر را نزد چه کسی عرضه می کنند و مجاری امور را به اذن خدا به چه کسی، می سپارند؟
پس همان گونه که قرآن تا قیام قیامت هست، حجت خدا در زمین نیز باید وجود داشته باشد و معلوم است که پس از رحلت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) این منصب و مقام به اوصیای او واگذارشده است. حدیث ثقلین نیز علاوه بر اثبات اصل امامت، تداوم آن را نیز اثبات می کند، زیرا در حدیث تصریح شده که قرآن و عترت ابداً قابل جدایی نبوده و از هم جدا نمی شوند و تا قیامت که در حوض کوثر بر رسول خدا وارد شوند، از هم جدا نمی شوند. وقتي قرآن تا قیامت باقی است قهرا عترت نیز باقی خواهد بود، لذا تمسک به هر دو لازم است و تفرقه بین آن دو باعث ضلالت و هلاکت می شود،
بنابراین ارزش و منزلت شب قدر باوجود مقدّس انسان کامل (حجت خدا) باهم ارتباط تنگاتنگ و ناگسستنی دارند و به روشنی معلوم است که صاحب شب قدر در زمان ما حضرت ولی عصر حجة بن الحسن المهدی (علیه السلام) است و اوست که حجت خدا و وصّی اوصیاء و خلیفه رسول الله (صلی الله علیه وآله) و معصوم از هر گناه و پلیدی است و تنها اوست که لیاقت چنین مقامی را دارد وگرنه مردم شأنیت و شایستگی چنین کاری ندارند که ملائکه یا ملک اعظم در شب قدر هرسال به نزد آن ها فرود آیند و تقدیر امور را در محضر آن ها انجام دهند.
حال که دلیل عظمت شب قدر به خوبی روشن شد شایسته است مؤمنین در بزرگداشت شب های قدر به عنوان یک فضیلت اخلاقی بسیار مهم توجه خاصی را نیز در عبادات این شب به وجود مقدس حضرت ولی عصر حجة بن الحسن المهدی (علیه السلام) داشته باشند که با این کار امید است همه بتوانیم فضیلت این شب بسیار با برکت را درک کنیم و این ردک و فهم جمعی از مقام حجت خدا و فضیلت شب قدر مقدمات ظهور را مهیا سازد.

---------------------------
پی نوشت:
[1]. اصول کافي، شیخ کلینی، کتاب الحجه، ج2، باب في شأن «انا انزلنا».
[2]. کشف المراد، علامه حلی، ج10، ص559.
[3]. مجمع البيان، طبرسی، ج10، ص518.