وجود تاریخی فاطمه«علیها السلام» دو پیام به بشریت داد. یکی این که روشن فرمود اسلام در آن زمان با تفکری برخورد کرده که امکان ادامه ی راه از طریق حاکمیت امام معصوم را نمی دهد و دیگر این که پس از آگاهی از چنین طرز تفکری، باید با فعالیتی فرهنگی جامعه را از تنگنای گروه گرایی به فراخنای حق گرایی سیر داد.
بسم الله الرّحمن الرّحیم
«السَّلامُ عَلَيْكِ يَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ الَّذِي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ وَ كُنْتِ لِمَا امْتَحَنَكِ بِهِ صَابِرَة»
سلام بر فاطمه«علیها السلام» که توانست در بحرانِ تاریخی پس از رحلت رسول خدا بهترین جهت گیری را در تاریخ اسلام نهادینه کند.
1- توجه هر ساله به سیره و مقام حضرت صدیقه ی کبری«علیها السلام»به جهت آن است که به تاریخ مردمی نظر کنیم که نتوانستند در زیر سایه ی اسلام واقعی سرنوشت تاریخی خود را تغییر دهند و حضرت زهرا«علیها السلام»با اعتراض های خود به وضعی که بعد از رحلت رسول خدا«صلواة الله علیه وآله» پیش آمد ما را متوجه شرایط تاریخی آن زمان نمودند1.زهرای مرضیه«علیها السلام»به عنوان اسلام شناسی واقعی به اهدافی نظر دارند که هیچ حادثه و اتفاقی نمی تواند او را از آن اهداف باز دارد، در هر حال او به آن اهداف عالی فکر می کند و هرگز سست عنصری به خود راه نمی دهد. با نظر به مکتب فاطمه«علیها السلام» باید آراء استوار را در آن نوع زندگی جستجو کرد، آن زندگی که به عالی ترین و معنوی ترین آرمان می اندیشد و در همین راستا روحیه ی فداکاری را برای انسان سهل می نماید.
2- این که چگونه با حضرت برخورد کردند یک بحث است و این که حضرت به فرزندان خود آموختند چگونه سرنوشت تاریخی ملت اسلام را در زیر سایه ی اسلام جلو ببرند و نگذارند در تاریخ جاهلیت متوقف شود، یک بحث دیگر. آن هایی که به گروه و قبیله ی خود فکر می کردند و می خواستند ملت و انقلاب را در همان زمانه نگه دارند و به عادت دیرینه باقی باشند با حضرت برخوردی تند کردند چون جایگاه تاریخی اسلام را جز یک اعتقاد معنوی جهت امور جزیرة العرب نمی دیدند و اگر هم کشورگشایی می کردند در حدّ فهمی که عادات جزیرة العرب را اصالت می داد با سایر ملل برخورد می کردند. ولی صدیقه ی طاهره«علیها السلام»به حیات تاریخی بشریت می اندیشیدند و این که اسلام می تواند بشریت را از دیوارهای تنگ گروه گرایی و قبیله بازی آزاد کند. وجود تاریخی فاطمه«علیها السلام»دو پیام به بشریت داد. یکی این که روشن فرمود اسلام در آن زمان با تفکری برخورد کرده که امکان ادامه ی راه از طریق حاکمیت امام معصوم را نمی دهد و دیگر این که پس از آگاهی از چنین طرز تفکری، باید با فعالیتی فرهنگی جامعه را از تنگنای گروه گرایی به فراخنای حق گرایی سیر داد.
3- حرکات و سکنات امیرالمؤمنین«علیه السلام» از آن به بعد تلاش برای حیات فرهنگی جامعه است و به همین جهت سعی دارند پس از قتل عثمان مسئولیت جامعه را نپذیرند2. چون می دانند جامعه آماده ی زندگی در زیر سایه ی اسلام نیست و چیزی نمی گذرد همین هایی که امروز اصرار دارند علی«علیه السلام» حاکم شود فردا در مقابل او می ایستند و جنگ جمل و نهروان را به راه می اندازند و آن مردم در جنگ صفین از معاویه و عمروعاص بازی می خورند.
پیش بینی حضرت علی«علیه السلام» درست بود و لذا نهضت فرهنگی برای تغییر سرنوشت تاریخی جهان اسلام با جدیّتِ تمام شروع شد و در راستای ایجاد زمینه جهت نهضت فرهنگی است که امام حسن«علیه السلام» پیمان نامه با معاویه را امضاء می کنند تا امام حسن«علیه السلام» معاویه را رسوا کنند و امام حسین«علیه السلام» یزید را. و امام سجاد«علیه السلام» بازگشت به اسلام ناب را در فضای فرهنگی خاصی شروع کردند و سایر ائمه«علیهم السلام»ادامه دادند.
4- حضرت امام خمینی«رضوان الله علیه» در راستای تغییر سرنوشت تاریخی ملت ایران در زیر سایه ی اسلام و با تأسی به فرهنگ فاطمی، به تدوین کتاب های اخلاقی و عرفانی مثل کتاب های شرح «حدیث جنود عقل و جهل» و «آداب الصلوة» و «اسرار الصلوة» و «مصباح الهدایه الی الخلافة و والولایه» و «شرح دعای سحر» و «شرح چهل حدیث» و تعلیقات بر اسفار ملاصدرا، دست زدند تا جامعه در حیات سیاسی که در پیش دارد با خلأ فکری و فرهنگی روبه رو نشود و بالاخره به رهبری امام«رضوان الله علیه» انقلاب اسلامی محقق شد و جامعه ی ایران وارد سرنوشت تاریخی جدیدی گشت که نیاز بود برای به مشکل نیفتادن در ادامه ی سیر خود، از آن ذخیره ی فرهنگی که حضرت امام«رضوان الله علیه» تهیه دیده بودند استفاده شود. ولی به هر دلیلی آن طور که شایسته بود هنوز استفاده نشده است. نه مسئولان فرهنگی با جدیّتِ تمام به آن متون رجوع کردند تا آن فکر را در نظام آموزشی ما سرایت دهند و نه مسئولان اجتماعی سیاسیِ ما بر اساس آن دید به مدیریت جامعه پرداختند و به همین جهت تأکیدات مقام معظم رهبری«حفظه الله » که فرمودند: «امام خمینی«رضوان الله علیه» یک حقیقت همیشه زنده است» فهمیده نشد و مسیر تاریخی کشور در آن حدّ که انقلاب اسلامی می توانست کمک کند جلو نرفت و اگر هم مردم به کمک ملاک هایی که رهبر انقلاب«حفظه الله » گوشزد نمودند، رئیس جمهوری را انتخاب کردند که در سیر تغییر سرنوشت تاریخی ملت ایران به کمک انقلاب اسلامی، قدم هایی برمی دارد، نیروهای انقلاب به جهت عدم مبنای عمیق معرفتی، همدیگر را خسته می کنند و به هم زبانیِ لازم نمی رسند.
5- پیام فاطمه زهرا«علیها السلام»در چنین شرایطی این است که باید به نهضتی فرهنگی نظر کرد و به آن عمقی که اسلام عزیز در قلم و بیانِ بنیان گذار انقلاب اسلامی تجلی کرده، برگشت نمود و بر آن ها تأمل کرد تا بن بست تاریخی ما گشوده شود و به کمک اسلامی زنده، در رویه ی سیاسیِ پیش آمده در قوای سه گانه، رقابت سیاسی به روحیه ی توحیدی و خدمتگزاری برای قرب هرچه بیشتر به خدا تبدیل شود.
6- حزن حضرت زهرا«علیها السلام»وقتی برطرف می شود که اسلامی ناب به قرائت امام خمینی«رضوان الله علیه» در اندیشه ها تجلی کند، در این صورت است که دیگر سامری نمی تواند با گوساله ی در حال خوار، مردم را فریب دهد و علی«علیه السلام» در حالی که ریسمان به گردن دارد رو به قبر رسول خدا«صلواة الله علیه وآله» بکند و همچون حضرت هارون که به حضرت موسی«علیه السلام» گفت: «ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُوني وَ كادُوا يَقْتُلُونَني..»3 بگوید: ای برادار! مردم مرا ناتوان کردند و تا مبادرت به قتل من تصمیم گرفته اند. در آن صورت است که اسلام ناب از اسلامی که به گروه و حزبِ خود می اندیشد به اسلامی که به انقلاب اسلامیِ جهانی نظر دارد و می خواهد جهانی عمل کند، تبدیل می شود.
7- مقام معظم رهبری«حفظه الله» فرمودند: «اگر سراغ مسائل شخصی خودمان برویم و اهداف را فراموش کنیم، البته کمک الهی هم کم خواهد شد» و از آن صریح تر فرمودند: «اگر نتیجه ی روند کارها، همکاری و همدلی و انسجام باشد، قطعاً تفضلات و عنایت خداوند متعال را افزون خواهد کرد» نمونه ی این همدلی آن است که ریاست جمهور با همدلی با سایر نیروهای اصول گرا تلاش کنند کارها جلو برود و همّت خود را صرف کنند تا بقیه هم در امور دولت احساس یگانگی بکنند و از هرگونه جریانی که منجر به دوگانگی بین نیروهای دلسوز نسبت به انقلاب می شود، بپرهیزند. همچنان که مصداق همدلی در نیروهای اصول گرا آن است که مواظب باشند موضوعات را قاطی نکنند.
8- بر اساس توصیه ی رهبری«حفظه الله» به همدلی، وظیفه ی ما آن است که موضوعات را قاطی نکنیم. آقای احمدی نژاد یک شخص وِلایی است که به جهت فشارهایی که بر دولت او آمده ادامه کار برایش سخت شده تا آن جا که به عنوان یک نیروی متدین به انقلاب و آرمان های آن، احساس می کند ادامه ی کار او موجب می شود فرصت سوزی شود و چنین در اذهان می رود که نظام اسلامی ناکارآمد است، ولی فراموش نکنیم او یک سرباز انقلاب است با خدماتی بسیار درخشان که موجب شد ادبیات امام دوباره در نظام اجرایی زنده شود و کارهای زمین مانده اجرا گردد. از سخنان رهبری که می فرمایند: «اگر نتیجه ی روند کارها، همکاری و همدلی و انسجام باشد، قطعاً تفضلات و عنایت خداوند متعال را افزون خواهد کرد» برمی آید که منکر مشکلات نیستند و راه حل پیشنهاد می کنند.
انتظار ما آن است که طوری رئیس جمهور محترم نگاه خود را به امور بیندازند که در کنار وزیر اطلاعات، دولت را جلو ببرد. مقام معظم رهبری درست چند روز بعد از آن که آقای احمدی نژاد به خانه رفته اند، می فرمایند: «مسئولین دولتی هم حقاً و انصافاً دارند تلاش می کنند، هم اعضای دولت، هم به خصوص خودِ رئیس جمهور، این ها شب و روز ندارند... این ها برای کشور خیلی با ارزش است». ملاحظه می فرمایید که مقام معظم رهبری هیچ سخنی که حاکی از تمرّد آقای احمدی نژاد از فرمان رهبر باشد در سخن خود ندارند، ولی عجیب است که بعضی از عزیزانِ دلسوز انقلاب و دوستداران ولایت از حادثه ی پیش آمده برداشتِ تمرّد از ولایت فقیه کرده اند.
9- از حادثه ی پیش آمده باید به نور حضرت زهرا«علیها السلام»و با توجه به دغدغه ها ی آن حضرت متوجه شد ما نیاز داریم وضع موجود خود را از نظر معرفتی درست بشناسیم تا بتوانیم بر اساس آنچه هستیم به سوی اهدافی که باید به آن ها برسیم جهت گیری کنیم.
با توجه به آن که مشروعیت نظام و همه ی مسئولان حکومتی بر این اساس است که ولایت فقیه بر رأس نظام است و این بزرگ ترین هدیه ی الهی است باید بتوانیم سرنوشت تاریخی خود را به سوی اهداف بزرگ الهی جلو ببریم و در چنین بستری موقعیت تاریخی خود را بشناسیم و از خود بپرسیم چرا آن همزبانی و همدلی که لازم است بین جریان های اصول گرا آن طور که شایسته است وجود داشته باشد، نیست. کجاست آن حکمتی که اگر در میان مردمِ ما و مسئولانِ فرهنگی حاکم شود دیگر رسانه ها نمی توانند امنینت روانی جامعه را آسیب بزنند؟ آیا کوتاهیِ رجوع به مبانی معرفتی که حضرت روح الله«رضوان الله علیه» برای ما باقی گذاردند موجب نشده است که حزب الله بعضی مواقع نداند کجا فریا بزند و کجا سکوت کند؟ آیا کوتاهی های ما در امور معرفتی موجب نشده است تا نتوانیم با تعمق لازم مسائل موجود را تحلیل کنیم؟
باید در تاریخ خود به حکمتی برسیم تا اگر کسی مثل آقای احمدی نژاد در عین آن که معتقد است: «ولایت فقیه حلقه ی اتصال ما با پیامبران الهی است» نتوانست با وزیر اطلاعاتی کار کند که بنا به مصلحت نظام اسلامی، رهبر انقلاب بر ماندن او تأکید دارند، حتی اگر استعفا هم بدهد او را متهم به ضد ولایت فقیه نکنیم و بپذیریم او می تواند در جای دیگر خدمت نماید و باز در ذیل اعتقاد به ولایت فقیه باقی بماند.
10- اگر به کمک اسلام فاطمی و با قرائت حضرت روح الله خمینی«رضوان الله علیه» و با رهبری مقام معظم رهبری«حفظه الله» به هدایت همه ی مردم جهان فکر نکنیم، جهان استکباری با انواع انحراف ها به ما فکر می کند و برای ما نقشه می کشد و این بود که فاطمه«علیها السلام»به هدایت همه ی مردم جهان فکر می کرد و مخالفان فاطمه«علیها السلام»به حاکمیت شان در جزیرة العرب و لذا گرفتار برتری نژاد عرب بر عجم شدند. اگر دغدغه هاو غم های ملتی شبیه غم های فاطمه«علیها السلام»شد خداوند وسعتی به وسعت فاطمه«علیها السلام»به آن ملت خواهد داد که تا عرش صعود می کند و از آن ملت بوی بهشت به مشام جهانیان می رسد4. این است افقی که فاطمه«علیها السلام»از طریق انقلاب اسلامی در مقابل ملت ما گشوده است و ما را از گروه گرایی و سطحی شدن نجات می دهد و همدلی ها ظهور می کند. فاطمه«علیها السلام»یعنی این. گفت:
من که ره بُردم به سوی گنجِ بی پایان دوست// صدگدای همچو خود را بعد از این قارون کنم
فهم پیام فاطمه«علیها السلام»گوارایتان باد.
والسلام
منبع: لب المیزان
....................................
پی نوشت ها:
[1] -رسول خدا «صلواة الله علیه وآله» می فرمایند:« أَنَّ اللَّهَ يَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا»
[2] - به خطبه ی شماره ی 3 نهج البلاغه مشهور به خطبه ی شقشقیه رجوع شود.
[3] - سوره ی اعراف ، آیه ی 150
[4] - عایشه از رسول خدا«صلواة الله علیه وآله» نقل می کند: فاطمه حوریه ای است در ظاهر انسانی، هرگاه مشتاق بهشت شوم او را می بویم.
مطالب مرتبط
