دانته آلیگیری ادیب شهیر و نامدار ایتالیایى در ۶ ژوئیه ۱۲۶۵م در شهر فلورانس ایتالیا به دنیا آمد و تحصیلات خود را در دانشگاه زادگاه خود به پایان رساند. وی سپس وارد ارتش شد و پس از مدتی با فعالیت در مشاغل سیاسی به مدارج بالایى دست یافت اما با توطئه چینی دشمنانش، از کارها برکنار شد. او به رشته های مختلف دانش و ادب علاقه مند بود و همه دانش های زمان خودش را آموخت و سرآمد اقران گردید. در این میان، دانته در جنبه های گوناگون زندگی جسمی و روحی نیز به استادی دست یافت. دانته در جوانی دل در گرو بئاتریس نهاد و به خاطر این عشق که از تاریخی ترین عشق های دنیاست، قطعه زیبای "زندگی نو" را سرود. هم چنین عشق به بئاتریس بود که مایه اصلی شاهکار بدیع "کمدی الهی" دانته گردید. این کتاب که در سه قسمت دوزخ، برزخ و بهشت و هرکدام در ۳۳ بند سروده شده است، به عنوان بزرگ ترین اثر دانته، در جهان بی مانند است و از حیث ژرفی اندیشه و نیروی تخیل و لطافت و ظرافت و تدابیر سیاسی و شرح احساسات مذهبی بی همتاست. دانته در این اثر، از سفر یک روح حکایت می کند که دو مظهر فلسفه و دین، آن را هدایت می کنند. اشعار فلسفی این کتاب، ترکیبی است از جریان اندیشه ای خاص با بیانی بسیار درخشان در وجود فردی مؤمن و شاعر. دانته در مرکز دنیایى خیال انگیز قرار گرفته که با تناسب و خوش آهنگی خاص، عالم شاعرانه و عالم الهی و دنیای محسوس و مافوق محسوس را به هم پیوند می زند. در سفر روحانی که شاعر در جست وجوی خیر مطلق انجام می دهد، عشق بشری که نیز سهمی دارد، عشقی که دانته، بنای همه آثار خود را بر آن نهاده است. بشر زیبایى را دوست دارد، زیرا خدا، کمال همه زیبایى ها و غایت و محبوب مخلوقات است. ریشه ادراک روحی و مذهبی دانته، در دانش و ایمان جای دارد. دانته به نقطه ای می رسد که عالم طبیعت و عالم رحمت الهی، یک دیگر را تلاقی می کنند و به این طریق، دانته داور زندگان و مردگان می گردد. دوزخ در کتاب دانته، قلمرو ظلمت است. گردابی دردناک که آدمی با رها کردن فضیلت و تقوا در آن غوطه ور می شود. برزخ نیز کوه دشواری است که انسان پس از صعود به قله آن، به آسمان ها دست می یابد و در اینجاست که ارواح از دردهای خود رها می گردند، بهشت نیز در کتاب دانته، عبارت است از زندگی ابدی که در جریان زمان جای دارد و زندگی مافوق طبیعی و عالم رحمت الهی است. حضور دانته در همه جای این اثر منظوم احساس می شود. دانته زائر دنیای خیال انگیزی است که آن را چون دنیای واقعی و قابل درک و احساس می سازد، زیرا خود از این دنیا دیدن کرده و آن را خوب می شناسد. "کمدی الهی" تصویر مردی است که در عین حال، تصویر جهان است. در کتاب "سلطنت"، وی رفتار انسانی را از زاویه تقدیر ماورای طبیعی می نگرد اما از طبیعت آدمی نیز غافل نمی شود. از نظر دانته، انسان، فردی است در دولت و عضوی از هیأت اجتماعی که باید درصورت ضرورت، جان خود را نیز فدای مصلحت اجتماع نماید اگرچه تصریح می نماید خیر نهایى خداست و انسان اخلاقی به طور مستقیم تابع خداست. دانته هنرمندی است که عالم بشریت نظیر او را کم دیده است. معماری است که در بنای باشکوه شعر، همه حساب های دقیق را برای پی ریزی در نظر داشته و هرگز ادراک تناسب و هماهنگی در ساختمان این بنا از چشم او دور نمانده است. همین امر، هنرمندی معجزه آسا و نبوغ وی را آشکار می سازد. صاحب نظران معتقدند در هیچ زمانی و به قلم هیچ کسی جز دانته، ممکن نبود چنین کتابی نوشته شود و همه بر این نظر اتفاق دارند که اگر شش تن از بزرگ ترین نویسندگان تمام اعصار و قرون را بشمارند، بی تردید یکی از آن ها دانته خواهد بود. او خصوصیات شعر ایتالیایى را تثبیت کرد و با تخیل بلند و قوی خود، قدرت فراوانی در توصیف جزئیات از خود نشان داد. اشعار او به موسیقی شباهت دارد و او را یکی از بزرگ ترین شاعران عهد باستان و عصر جدید نموده است. دانته به اتفاق عده ای از شعرای عصر خویش، مکتب ادبی تازه ای بنیاد نهاد که "سبک تازه ملایم" نام داشت. شعار این مکتب آن بود که شعر ایتالیایى از حالت ابهام و پیچیدگی بیرون آید و ساده و روان باشد. سال های پایانی زندگی دانته به فعالیت های سیاسی و نیز تبعید و آوارگی گذشت تا این که پس از بیست سال دربدری، سرانجام در سیزدهم سپتامبر سال ۱۳۲۱ میلادی در سن پنجاه و شش سالگی درگذشت. "زندگی نوین"، "کمدیا"، "منازعه آب و خاک" و "نامه های منظوم" از دیگر آثار اوست.
