100 توصیه مهم رهبر انقلاب به هیئات عزاداری
در این نوشتار قصد داریم 100 توصیه مهم رهبر انقلاب به هیئات عزاداری را بازخوانی کنیم. در ادامه با مهمترین توصیه های معظم له به هیئت های عزاداری، شاعران و مداحان با ضیاءالصالحین همراه باشید.
اهمیت و نقش هیئات مذهبی
اجتماعات دینی: ما مسلمانها و بخصوص ما شیعیان، امتیازی داریم که دیگر ملیتها و ادیان این امتیاز را به قدر ما ندارند و آن عبارت است از اجتماعات دینی که به شکل روبه رو، چهره به چهره، نفس به نفس تشکیل میشود که این را در جاهای دیگر دنیا و در ادیان دیگر کمتر میشود پیدا کرد. هست؛ نه به این قوّت، نه به این وسعت، نه به این تأثیرگذاری و محتواهای راقی.( 4 / 4 /87)
ضرورت تاسیس تشکیلاتی برای منصب مداحی
تعیین حدود و ثغور مداحی: البته باید بتدریج طوری بشود که این سِمت مدّاحی - که واقعاً یک منصب است - حدود و ثغوری هم پیدا کند. (28 /1368/10)
خصوصیات مداحی: مداحی اهل بیت، خیلی بالاست. هم مقام بالا و هم تأثیر زیادی در جامعه و ذهن مردم دارد. باید بدانید که چه کسی مداح است، مقدّمات کار مداحی او چیست، چه قدر شعر می داند، چه قدر حفظ است و چه قدر می تواند بخواند؟ این خصوصیات را باید مرکزی عهده دار شود. حالا نمی دانم این مراکز مرسوم باید این کار را بکنند یا خود شما به کیفیتی فکرش را می کنید. این چیزی است که دنیا و نیازهای جامعه ی امروز، غیر از آن را بر نمی تابد و قبول نمی کند. باید این طور باشد. (28 /10 /1368)
کسانی که رسماً این منصب را به عهده می گیرند و لباس مقدس ستایش اهل بیت علیهم السّلام را بر تن می کنند و مردم، آنها را به این عنوان می شناسند، بایستی خصوصیاتی داشته باشند و مرکزی باشد که آنها را با این خصوصیات تشخیص بدهد و صحه بگذارد. (28 /10 /1368)
ضرورت تشکیل انجمن های ادبی شعر
رشد شعر: خود پیش کسوتهای شعری به شعر بپردازند. شعر را ندهید دست آدم هایی که سررشته ای از شعر ندارند و شعر برایشان یک تفنّنِ دور از زندگی شان و دور از فهم و ذهنشان است. خود شماها دور هم بنشینید شعر بگویید. هر جا یک انجمنی هست و یک مجموعه ای دور هم جمع می شوند و می خوانند، شعر رشد پیدا می کند.( 13 /3 /89)
نقش شعر: همین شعری که خودتان سروده اید و ممکن است خوب هم باشد - قضاوت کلّی نمی کنم - آن را در یک مجمع ادبی، وسط بگذارید و به هر کسی که آن شعر را نقد کند و اشکال بجایی بر این شعر وارد نماید، جایزه بدهید تا قوی بشود. یا از اشعار خوبی که دیگران دارند و یا از اشعار خوب خودتان استفاده کنید. سعی کنید این گونه سطح شعرها را بالا بیاورید.( 28 /10 /1368)
اهمیت و نقش مداحی
اهمیت مداحی: من اصرار دارم که این نکته را برای برادران عزیز مداح - چه آنهایی که به صورت حرفه یی مداح هستند، چه آن کسانی که گاهی در کنار کارهایشان این کار را انجام می دهند - تکرار بکنم که این نقش، نقش بسیار مهم و حایز اهمیت و حساسی است؛ این را کم نگیرید.( 17 /۱۰ /1369)
هنر مداحی: نقش هنر، نقش شعر، نقش ادبیات، نقش حضور در میدانهای عملی در پرورش این روح ایمانی، نقشی است که بسیار بسیار کارساز و مؤثر است. شما جای مداح و ذاکر اهل بیت را اینجا ببینید؛ نقش ایمان آفرین، نقش فرهنگ ساز، نقش مستحکم کننده ی پیوند قلبی بین پیروان و بین آن محبوبان؛ یک چنین نقشی است. این نقش، بسیار نقش مهمی است.( 14 /4 /86)
هنر مداحی:کار مداح، استفاده ی از هنر برای بیان حقیقت است. خود این ایستادن، با صدای خوش و با آهنگ زیبا شعری را خواندن - هم شعر هنر است، هم آهنگ هنر است، هم صدا هنر است - با چندین هنر، انسان یک حقیقتی را بیان کند، میتواند تأثیر مضاعفی در ذهن مستمع و حاضر در مجلس و مخاطب شما بگذارد؛ این خیلی نعمت بزرگی است، خیلی فرصت بزرگی است.( 23 /2 /1391)
نقش شعر:اگر مداحی بتواند یک شعر خوب را که دارای مضمون و محتوای خوبی باشد، با صدای خوبی بخواند، شما ببینید که چه قدر خدمت بزرگی است. بسم اللَّه، این گوی و این میدان. منتها شرط اولش این است که شعر خوب باشد.( 28 /10 /1368)
گاهی یک بیت شعری که شما میخوانید، از یک ساعت بحث مستدل یک گوینده ی ماهر تأثیرش در دلها بیشتر است. خوب، این خیلی ظرفیت بزرگی است؛ از این ظرفیت باید خوب استفاده کرد.( 13 /3 /89)
شغل مهم: مدّاحی و ستایشگری خاندان پیغمبر - که طبعاً ذکر مصائب را هم به همراه دارد - شغل خیلی مهم و بزرگی است.( 19 /7 /1377)
ترکیب شعر و مداحی: مدّاحیِ رایج در بین ما، یک حرفه دو جانبه است؛ فقط آوازه خوانی و شعرخوانی نیست؛ ترکیب هنرمندانه ای از این دو مقوله است.( 18 /6 /1380)
نقش هنرمندانه: کارتان سخت است عزیزان! کار شما بر خلاف اینکه بعضیها خیال میکنند چهار کلمه حفظ کنیم و یک صدای بازی هم داشته باشیم، بس است؛ نه، کار، خیلی سخت است. کار، هنرمندانه، مؤثر، هدایتگر و جهت بخش باشد.( 14 /4 /86)
ترکیب شعر و مداحی: مداحی، معرفت افزائی است. مداحی، پراکندن معرفت و حکمت و امید و عقیده ی راسخ است. مداحی، جوشاندن چشمه های عواطف در دلها است؛ با استفاده ی از هنر شعر، هنر آواز، هنر اجرا.(11 /2 /92)
ویژگیهای مداحی
هنر مداحی: در کار مدّاحیِ شما چند چشمه هنری وجود دارد: شعرتان هنر است؛ صدایتان هنر است؛ آهنگی که انتخاب می کنید، هنر است؛ اشارات و کارهایی که انجام می دهید، هنر است. (19 /7 /1377)
منطق داشتن : عنصر دوم، عنصر تعقّل است؛ چون منطق، استدلال، حرف حساب، حرف درست و حرف خوب در لابلای این شعرها فراوان وجود دارد و می تواند ذهنها را قانع کند. البته منطق، شکلهای مختلفی دارد. گاهی برهانی است، گاهی خطابی است، گاهی شعری است؛ مقصود این است که بتواند این پیام را به اعماق ذهن مخاطب برساند و او را قانع کند. (19 /7 /1377)
حامل پیام دینی: خصوصیت سوم این است که شما حامل پیام دینی محسوب می شوید؛ یعنی سِمت معنوی و روحانی دارید. در دنیا خوانندگان خوب زیاد هستند و ممکن است شعرهای خوبی هم بخوانند؛ اما آنها از موضع مدّاح حرف نمی زنند؛ ولی شما از موضع مدّاح اهل بیت و از موضع معنوی و روحانی حرف می زنید. (19 /7 /1377)
حامل معارف و اخلاقیات بودن: من بارها توصیه کرده ام، باز هم توصیه میکنم؛ منبرتان را، مجلستان را تقسیم کنید به دو قسم: قسم اول، معارف و اخلاقیات. ما امروز به اخلاقیات احتیاج داریم، به معارف احتیاج داریم. ( 3 /3 /1390)
افتخار آفرین بودن: ما احتیاج داریم که جوان ما امروز افتخار کند به اینکه متعلق به ایران اسلامی است؛ افتخار کند به وجود امام؛ افتخار کند به جمهوری اسلامی؛ افتخار کند به دین خود و به مذهب خود و به پیروی اهل بیت. ( 3 /3 /1390)
غیرمستقیم باشد : بهترین نحوه ی بیان هم بیان غیرمستقیم است.در قالب شعر خوب - اینجا نقش شعرا معلوم میشود( 3/ 3 /1390)
طالب شعر خوب بودن : شما که مداحید، وقتی طالب شعر باشید، چشمه ی شعر شاعر به جوش می آید. شما که طالب شدید، او شعر میگوید. وقتی شعرش به وسیله ی شما خوانده شد، انگیزه ی او برای شعر گفتن چند برابر میشود؛ یک هم افزائی به وجود می آید؛ او به شما کمک میکند، شما به او کمک می کنید.( 3 /3 /1390)
وظیفه مداحان
شناخت وظیفه: طبقه ای که با ایمان مردم، با دل مردم، با معارف مردم، با نام مبارک ائمه علیهم السّلام و اهل بیت سر و کار دارد، وظیفه ی سنگینی دارد. برادران عزیز! این وظیفه را درست بشناسند؛ درست از آن استفاده کنند.( 14 /4 /86)
مطالب پر مغز و پر محتوا باشد: وظیفه و مسئولیت بزرگ جامعه ی مداح این است که مطالبش پُرمغز و پُرمحتوا باشد و به شیوه ی درست این را اداره کند؛ هم در مصیبت و مدایح، و هم در عزا و جشن. باید مطالب با شکلهای مختلف و در قالبهای مختلف بیاید.( 17 /5 /1383)
انتساب به خاندان رسالت: آنچه ما وظیفه داریم، این است که خود را شایسته ی انتساب به آن خاندان کنیم. البته منتسب بودن به خاندان رسالت و از جمله ی وابستگان آنها و معروفین به ولایت آنها بودن، دشوار است. (5 /10 /1370)
امید و نشاط آفرین بودن: امروز احتیاج داریم که نسل موجود ما، نسل جوان ما، با امید، با نشاط، با خوشبینی به آینده، با ایمان به خدا، با پیوستگی قلبی به اهل بیت بار بیاید. ( 3 /3 /1390)
تشویق جوانان به تلاش: ما امروز به جوانی احتیاج داریم که بداند سرنوشت خود او و سرنوشت جامعه ی او و سرنوشت خانواده ی بزرگ او وابسته ی به کار و تلاش اوست؛ اهل تلاش باشد، اهل کار باشد، اهل جدیت باشد، اهل پیگیری باشد، اهل تنبلی نباشد، اهل وادادگی و لاابالیگری نباشد. این تربیتها چه جوری انجام میگیرد؟ شما میتوانید نقش ایفاء کنید. ( 3 /3 /1390)
توجه به مسائل روز: ما باید بدانیم که اگر فاطمه زهرا سلام اللَّه علیها امروز در بین ما ظاهر می شدند و یک ساعت، دو ساعت و یا یک روز در بین مردم می آمدند، ما را به چه چیزی امر می کردند؟ انگشت اشاره به کدام راه از راههایی که در مقابل ما گشوده است، دراز می کردند و به ما می گفتند که از این راه بروید؟ ما باید آن را دنبال کنیم و در تبیین و تعلیم و معرفتی که می خواهیم به مستمع بدهیم، آن را ملاحظه کنیم و نیاز زمان را پُر کنیم.( 06/18 /1380)
چگونگی توصیف ائمه معصومین علیهم السلام
رعایت شان ائمه: حرف من با شما برادران عزیز مداح و ذاکر این است که شماها در این زمینه خیلی وظیفه دارید. من گاهی اوقات توصیه هایی می کنم. این جور نیست که ما برای عظمت فاطمه ی زهرا درمانده باشیم که چه جور این عظمت را بیان کنیم و متوسل بشویم به شعر، نثر و یا کلامی؛ نه، بلکه ما به آن عظمت احتیاج داریم. (17 /5 /1383)
رعایت شان ائمه: حدود بیست سال پیش، این حرفها را می زدیم و خیلی، آنها را می شنیدند؛ ولی نمی فهمیدند که ما چه می گوییم. می گفتیم فقط درباره ی خال و خط خیالی چهره ی ائمه علیهم السّلام شعر نسرایید. شعر گفتن درباره ی زلف و ابروی و چشم و عارض امام که تعریف نیست. ( 28 /10 /1368)
بیان برجستگی علمی: از مسایل زندگی و برجستگیهای عملی علی علیه السلام بگویید. در آن روز، این مسایل برایشان روشن نبود؛ اما امروز چگونه است؟ امروز، برای همه روشن است.( 28 /10 /1368)
توجه به ابعاد معنوی: وقتی راجع به امیرالمؤمنین شعری خوانده می شود، باید هم مقام معنوی علی علیه السلام - که ما از او خبر کمی داریم و از ذهن و فکر و دلِ ما آدمهای پایین و متوسط پنهان است - و هم عبادت و مظلومیت و حکومت و عدل و ضعیف.( 18 /6 /1380)
بیان زندگی ائمه: زندگی امیرالمؤمنین را بیان کنیم تا بین او و خصومش در تاریخ و امروز مقایسه شود. ( 28 /10 /1368)
امروز شما خوب می توانید اینها راتصویر کنید. اول برای خود و بعد برای دیگران تصویر کنید. جهاد امیرالمؤمنین، چیز مهمی است. از دوران کودکی - مثلاً از سن یازده یا سیزده سالگی - که او به عنوان یک انسان خودش را درک کرد، تا آخر عمر با دشمنان خدا مشغول مبارزه بود و بالاخره در این راه هم جان داد. یک شاعر، چه قدر خوب می تواند این را بیان کند. یک گوینده، چه قدر خوب می تواند این را در ذهنها و تا آن اعماق دل مردم نفوذ بدهد.( 28 /10 /1368)
عدم استفاده از مدح های بی معنا : چیز دیگری که بنده در بعضی از خوانندگان جلسات مداحی اطلاع پیدا کردم، استفاده ی از مدح ها و تمجیدهای بی معناست، که گاهی هم مضر است. ( 5/5 /1384)
بیان معارف شیعی: معارف شیعه در اوج اعتلاست. معارف شیعی ما معارفی است که یک فیلسوفِ در غرب پرورش یافته ی با مفاهیم غربی و بزرگ شده ی آشنای با معارف فلسفیِ غرب مثل هانری کُربن را می آورد دو زانو جلوی علامه ی طباطبایی می نشاند؛ او را خاضع می کند و می شود مروج شیعه و معارف آن در اروپا. می شود معارف شیعه را در همه ی سطوح عرضه کرد؛ از سطوح ذهن متوسط و عامی بگیرید تا سطوح بالاترین فیلسوف ها. ما با این معارف نباید شوخی کنیم. ( 5/5 /1384)
بیان ارزشها ی ائمه: ارزش اباالفضل، ارزش حبیب بن مظاهر، ارزش جُون در اینهاست، نه در قد رشیدش یا بازوی پیچیده اش. قد رشید که خیلی در دنیا هست؛ ورزشکارهای زیبایی اندام که خیلی هستند؛ اینها که در معیار معنوی ارزش نیست. گاهی روی این تعبیرها تکیه هم می شود! حالا یک وقت شاعری در یک قصیده ی سی، چهل بیتی اشاره یی هم به جمال حضرت اباالفضل می کند؛ آن یک حرفی است؛ ما نباید خیلی خشکی به خرج دهیم و سختگیری کنیم؛ اما این که ما همه اش بیاییم روی ابروی کمانی و بینی قلمی و چشم خمار این بزرگواران تکیه کنیم، این که مدح نشد؛ در مواردی ضرر هم دارد؛ در فضاهایی این کار خوب نیست.( 11 /2 /1392)
منابع مداحان
قرآن: برای حرکت دادن یک جامعه ی مسلمان، بهترین ابزارتان آیات قرآن است. این، چیز خیلی عجیبی است؛ کهنه نشده و کهنه نمی شود. با توجه به اینها، هرجا هستید، برای صیقل زدن به این سلاح و کامل کردن و در دست گرفتن آن تلاش کنید.( 5 /10 /1370)
ادعیه: در دعاها و زیارتهای ما، تعبیرات عاشقانه و خیلی خوبی هست که حقایقی را نشان می دهد؛ اینها را محور باید قرار داد. آنچه را که مثلاً شیخ و ابن طاووس و مفید و دیگر بزرگان در کتابهایشان گفته اند، اینها را بایستی محور قرار داد. بعد آنها را در یک ارایه ی هنری، به شکل زیبا و شایسته یی بیان کرد. ( 17 /۱۰ /1369)
زیارات: برای مناقب ائمه، از زیارتها، بخصوص زیارت جامعه ی کبیره استفاده کنید. بنابراین شما دیگر هیچ احتیاجی ندارید که مبالغاتی را در ذهن خودتان خلق کنید. آنچه که باید در باب ائمه علیهم السّلام گفته شود، در زیارت جامعه هست. شما میتوانید یک فقره از فقرات زیارت جامعه را - حالا شاید صدها فقره است - انتخاب کنید و با توجه به قریحه ی شعری و تخیل و فرآوری ذهنی خودتان، یک غزل زیبا و ناب از آب در بیاورید. ظرفیت این معارف اینقدر بالاست.( 5 /3/1390)
مناجات: مناجات هم جزو شعر آئینی است. شعر آئینی فقط مسئله ی مدح و مرثیه نیست؛ مناجات هم جزو شعر آئینی است. برای اینکه مضمون مناجات را درست پیدا کنیم، بهترین مرجع، دعاهاست.( 25 /3 /1390)
مطالعه: صاحب حرفه ی مداحی که خود را مفتخر کرده است به اینکه در این راه خدمت و کار کند، اگر بخواهد همه ی این خصوصیات را جمع کند، اولاً احتیاج دارد به مطالعه و کار. به قول معروف، بی مایه فطیر است. احتیاج به مطالعه هست، احتیاج به کار هست.( 3/3 /1390)
دیوان صائب: ما غزلیات زیادی داریم. شما به دیوان صائب نگاه کنید. من یک وقت چند بیت از این اشعار را تصادفی انتخاب کردم و به بعضی از برادرهای مداح گفتم روی اینها کار کنید. دیوان صائب غزلهای بسیار خوب و مفیدی دارد که در دلها اثر می گذارد. دیگران هم از این گونه اشعار دارند. ( 11 /2 /1392)
کتاب های معتبر: این همه مناقب اهل بیت علیهم السّلام در کتابهای معتبر وجود دارد؛ از آنها استفاده بشود؛ از گفته های افرادی که خودشان سندند، ثقه و معتبرند.( 3/3 /1390)
اشعار دینی و مذهبی: اگر بناست شعر محتوائی داشته باشد، بهترین محتواها همین محتواهای شعر دینی و شعر مذهبی است با عرض وسیع و ان شاءالله دنبال کنید. ( 11 /2 /1392)
کتب شعر: شعر خوب و حکمت آمیز وجود دارد که اگر کسی بخواهد ده سال تکراری نخواند، می تواند در تمام موضوعات، شعر بیرون بیاورد. از شعرای قدیم بگیرید، تا شعرای امروز و شعرهای خوب. (28 /10 /1368)
اشعار قوی فارسی را در کتابهای گوناگون پیدا کنید و آنهایی را که برای تفهیم مفاهیم و عقاید و اخلاق اسلامی و یا بینش سیاسی و یا هر آنچه که امروز جامعه ی اسلامی به آن نیاز دارد و مناسب است، برگزینید و بیاورید در محافل بخوانید.( 28 /10 /1368)
ویژگی های شعر در مداحی
خوب و مفید بودن: یک وقت یکی از برادران مداح می گفت ما اگر از شعرهای خوب و شعرای بزرگ شعری انتخاب کنیم، مردم نمی فهمند؛ بنابراین مجبوریم از این شعرها استفاده کنیم. این طوری نیست؛ من این را قبول ندارم. وقتی با زبان شعر با مردم حرف بزنید، هرچه شعر پیچیده هم باشد، وقتی مداح با هنر مداحی خود توانست این را کلمه کلمه به مردم القاء و مخاطبه کند، در دل مردم اثر می گذارد. ( 11 /2 /1392)
محکم، قوی، خوش مضمون و قانع کننده: شعر شما باید خوب، محکم، قوی، خوش مضمون و قانع کننده باشد. گاهی قصیده ای که شما می خوانید، به اندازه چند منبرِ یک منبریِ خوش بیان تأثیر می گذارد. گاهی یک بیت شعرِ بجا به قدر یک کتاب قیمت دارد. اینها آسان و مجّانی به دست نمی آید. انسان باید زحمت بکشد، کار و تلاش کند، ( 19 /7 /1377)
متین و قوی: شعر خوب را بیابد، آن را حفظ کند و بخواند. البته امروز خوشبختانه معمول شده که شعر را از رو بخوانند. به نظر ما اشکالی هم ندارد؛ اما قدیمیها عیب می دانستند که از رو بخوانند. البته اگر مدّاحان شعر را حفظ کنند، یک هنر اضافه هم خواهند داشت؛ اما اگر حفظ نکنند، اشکالی ندارد. مهم این است که شعر، خوب، متین، قوی و خوش مضمون باشد. ( 19 /7 /1377)
بیان منقبت اهل بیت علیه السلام: بهترین مجموعه ی شعری که میشود در یک منبرِ مداحی انسان فکر کند، چیزی است که در آن، اولاً منقبت اهل بیت علیهم السّلام باشد. ذکر مناقب آنها دلها را روشن میکند، شاد میکند، شوق را در انسان برمی انگیزد، اشک را از چشمها جاری میکند. البته منظور، مناقب متقن است. اینجور نباشد که انسان به حرفهای سست تکیه کند. ( 3 /3 /1390)
دینی ، پرمغز و زیبا: شعر خوب، شعر پرمغز و البته شعر زیبا. خود هنر شعر اثر هم میگذارد. وقتی شعر خوب بود، وقتی استخوان بندی شعر، الفاظ شعر، خوب بود - شعرِ خوب، با مضمون خوب - تأثیرش بیشتر هم هست؛ بعلاوه که سطح ذهن مردم و فکر مردم را هم بالا می آورد.( 23 /2 /1391)
اثرگذار: شعر را از لحاظ هنری، سطح خوب انتخاب کنید؛ چون اثرگذار است. شعر خوب و شعر هنری، همان خاصیت عمومی هنر را دارد. خاصیت عمومی هنر این است که بدون این که خود گوینده حتّی در خیلی از موارد توجه داشته باشد و غالباً بدون این که مستمع توجه داشته باشد، اثر می گذارد.( 5 /5 /1384)
افزایش ایمان: وقتی شعر را میخوانیم، به فکر باشیم که از این شعر ما ایمان مخاطبان ما زیاد شود. پس، هر شعری را نمیخوانیم؛ هرجور خواندنی را انتخاب نمیکنیم؛ جوری میخوانیم که لفظ و معنا و آهنگ، مجموعاً اثرگذار باشد. در چه؟ در افزایش ایمان مخاطب.( 14 /4 /86)
درست و خوب انتخاب کردن: شعر را بایستی درست و خوب انتخاب کرد. شعر یکی از نمادهای برجسته ی هنر است. هر بافته ی نظمی، شعر نیست؛ شعر خصوصیات خودش را دارد؛ باید شعر انتخاب کرد.( 3/3 /1390)
ملاک شعر خوب
لفظ خوب: اولاً لفظ شعر، لفظِ خوب باشد. ( 14 /4 /86)
ماندگار: گاهی یک شاعر، یک بیت شعر می گوید که از چند ساعت حرف زدن یک سخنورِ توانا گویاتر است. یک بیت یا یک مصرع شعر، در ذهنها می ماند و مردم آن را می فهمند و تکرار می کنند و نتیجتاً ماندگار می شود.( 28 /10 /1368)
تاثیرگذار: یک هنر عالی، ولو مخاطب آن هنر تشخیص ندهد که این عالی است، اما تأثیر او در نفس آن مخاطب، تأثیر عمیقتری خواهد بود از یک هنر سطحیِ مبتذل بازاری؛ فایده اش این است. ( 14 /4 /86)
لفظ قوی: مضامین جذاب و آموزنده لفظ، باید لفظ قوی، خوب، زیبا؛ مضامین، مضامین جذاب، جالب، تازه، غیرتکراری و مطلب - که عمده این است - آموزنده باشد.( 14 /4 /86)
دارای مفاهیم اسلامی: یکی از چیزهایی که باید در این اشعار باشد، عبارت از مفاهیم بلند اسلامی - مثلاً در باب توحید یا نبوت - است. بهترین اشعار قدما در باب توحید و نبوت، همین مدایحی است که شعرای بزرگ ما در مقدمه ی دیوانها و مثنویهایشان ذکر کرده اند و گفته اند. (28 /10 /1368)
مطالب مرتبط :
مطالب مرتبط
