امتداد سبز امامت از امام علی تا امام مهدی علیهماالسلام در غدیر
در این نوشتار سعی شده است به امتداد سبز امامت از امام علی علیه السلام تا امام مهدی عجل الله تعالی فرجه در غدیر طبق آیات و روایات اشاره گردد...
امتداد سبز امامت از امام علی تا امام مهدی علیهماالسلام در غدیر
اعلام عمومی برای سفر حج در سراسر جهان اسلام؛ بیش از 100هزار تن از هر سو عازم مکه شدند. علی علیه السلام که از طرف پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم به یمن و نجران رفته بود، همراه 12هزار تن احرام بسته وارد مکه شدند. [کشف الیقین، ص238]
اعمال حج برگزار شد. در عرفات دستوری نازل گردید. پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم زمینه را برای اعلام ولایت علی علیه السلام آماده فرمود. پس از اتمام حج، بلال منادی پیامبر اعلام کرد: فردا جز ناتوانان کسی باقی نماند و همه باید حرکت کنند تا در وقت معینی در غدیر خم، حاضر شوند. [امالی صدوق، ص354]
واقعه غدیر
بی شک، در طول تاریخ، مناسک و مراسمی به عظمت و کیفیت حج محمدی صلی الله علیه وآله وسلّم سال دهم هجرت انجام نپذیرفته است؛ حجی که برای آخرین بار، اشرف مخلوقات و فخر کائنات، خاتم الانبیاء صلی الله علیه وآله وسلّم برپا کننده آن بود و خیل مشتاقان حضرتش که شمار آنان به بیش از یکصد هزار تن می رسید، گرداگرد شمع وجود پیامبرشان از هر دیار و منطقه ای، پس از طواف خانه دوست، قصد مراجعت داشتند... ناگاه جبرئیل آمد، با سه پیام: «ای پیامبر! آنچه به تو دستورداده شده ابلاغ کن»؛ «اگر دستور الهی را ابلاغ نکنی، گویا رسالتت کامل نیست»؛ «خداوند تو را از شر بدخواهان حفظ می کند».[سوره مائده/ آیه 67، آیه «ابلاغ»]
با آنکه محمد صلی الله علیه وآله وسلّم بارها و بارها، قبل از این هم مسأله ولایت و جانشینی پس از خود را مطرح کرده بود، باز دستور داد همگان در وادی «غدیرخم» [«غدیر خم» سرزمینی است که به جهت وجود آب و چند درخت کهنسال، محل استراحت کاروانیانی بود که از آنجا مسیرشان به سمت مدینه، مصر، عراق و نجد جدا می شد.] گرداگرد او جمع شوند؛ سبقت گیران برگردند و عقب ماندگان پیش آیند. از بار شتران برایش منبری سازند و همه آماده شنیدن کلام وحی از زبان آخرین فرستاده خداوند باشند. امر آنچنان مهم و دقیق است که ترس از نپذیرفتن مردم و غوغای سوداگران و نیز گرمای هوا و مشکلات دیگر، در مقابلش هیچ است...
اعلام ولایت علی علیه السلام و جانشینی او
حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلّم شروع کرد؛ مثل همیشه با نام خدا و ستایش و سپاس از او. حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلّم تمام معارف 23 ساله خویش را گزارش داد و مردم را به عظمت دین و آیینش رهنمون ساخت... ولی اینها همه مقدمه بود برای بیان یک مطلب و آن:
«ای جمعیت انسانها! اینجا آخرین جایگاهی است که در میان شما ایستاده و سخن می گویم. پس سخنان مرا بشنوید و فرمان برید و تسلیم پروردگارتان باشید، همانا خدای عزیز بزرگ، پروردگار شما و سرپرست و معبودتان است و بعد از او، پیامبرش محمد صلی الله علیه وآله وسلّم که میان شما ایستاده و سخن می گوید، سرپرست شماست. و بعد از من علی علیه السلام سرپرست و امام شما به امر پروردگارتان می باشد. و پس از او امامت در خاندان من از فرزندان علی علیه السلام ساری و جاری است تا آن هنگام که در قیامت، خدا و رسولش را ملاقات می کنید...» [احتجاج طبرسی، ج1، ص66، الغدیر علامه امینی؛ حماسه غدیر، محمد دشتی]
البته پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم بارها و بارها، پیش از غدیر هم، جانشینی و ولایت علی علیه السلام را اعلام کرده بود ولی غدیر تایید همه آنها بود و تمام کننده حجت بر مردم. مردم دسته دسته می آمدند و با پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم تجدید پیمان و با علی علیه السلام بعنوان امیرمؤمنان بیعت می کردند و تبریک می گفتند. جبرئیل نازل شد و گفت: «به خدا قسم روزی مانند امروز ندیدم. چقدر کار پسر عمویش را محکم نمود! برای او پیمانی بست که جز کافر به خدا و رسولش کسی آن را بر هم نمی زند، وای بر کسی که پیمان او را بشکند!» [تفسیر عیاشی، ج1، ص329]
غدیر، طرحگاه سازمان امامت و هدایت بشر
غدیر، علاوه بر معرفی علی علیه السلام بعنوان جانشین و وصی بلافصل پیامبر خاتم صلی الله علیه وآله وسلّم ترسیم کننده امتداد سبزی است که دشمنان را نه تنها در آن روزگار بلکه تا قیام قیامت و پایان دوران، از طمع ورزی به اسلام ناامید کرد. در این روز دین کامل گردید، نعمت تمام شد و اسلام دین مورد رضایت حق واقع شد. [سوره مائده/ آیه 3، آیه «کمال دین»] این خصوصیات نبود مگر آنکه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلّم همه دین را در آن روز بیان فرمود، یعنی «امامت و ولایت» را. دین اسلام کامل گردید، چرا که جانشینی و خلافت تثبیت شد و نه فقط علی علیه السلام بعنوان امام بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم بلکه سلسله نورانی «امامت و ولایت» به همه عالمیان معرفی گردید. نعمت تمام شد و با این اتمام حجت، علی علیه السلام امیر مؤمنان و متقیان گردید. خداوند به دین اسلام رضایت داد که تا قیام قیامت بماند چرا که با نصب علی علیه السلام امید دشمنان که فکر می کردند با رحلت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم دین خدا محو خواهد شد، نا امید گردید و از خاموشی و افول حق مأیوس شدند. پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم سلسله امامت را در غدیر معرفی کرد تا دین خدا پابرجا بماند. او ذریه و نسل خود را از فرزندان علی علیه السلام بیان کرد که باید به ریسمان محکمشان چنگ زد و رستگار گردید. پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم بارها و بارها تاکید کرد که: دوستی با علی علیه السلام و فرزندانش، دوستی با من و دشمنی با آنان دشمنی با من است.
غدیر طرحگاه سازمان امامت است و پیمانی است برای ادامه راه انبیا و اوصیا. عید غدیر، بازخوانی پرونده امامت و ولایت است. دشمنان غدیر، نه فقط دشمن علی علیه السلام هستند که دشمن هدایت و سعادت بشرند و آنها نیستند جز کافران و منافقان.
مهدی عجل الله تعالی فرجه در غدیر
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلّم پس از انتصاب و معرفی اولین سر سلسله ولایت و امامت به امر الهی، آخرین جانشین خود را هم درعباراتی چند معرفی می کند تا حق جویان و عدالت طلبان راه را گم نکنند و همگان بدانند که جانشینان او 12 نفرند و همگی خلیفه اویند. آخرین آنها کسی است که به عدل و قسط قیام می کند و دین حق و مورد رضایت خدا را بر تمام جهان حکمفرما می گرداند:
- آگاه باشید! همانا آخرین امامان از ما، مهدی قائم عجل الله تعالی فرجه است.
- آگاه باشید! او بر تمام ادیان پیروز می شود.
- آگاه باشید! او از ستمگران انتقام می گیرد.
- آگاه باشید! او گشاینده دژهای مستحکم شرک و فساد و نابود کننده آنهاست.
- آگاه باشید! او نابود کننده شرک است.
- آگاه باشید! او انتقام گیرنده خون دوستان خدای عزیز و بزرگ است.
- آگاه باشید! او یاری دهنده دین خدای عزیز و بزرگ است.
- آگاه باشید! او سیراب کننده تشنگان از دریای حقیقت است.
- آگاه باشید! او فضل و برتری دانشمندان، و جهل و بی خردی ناآگاهان را می داند.
- آگاه باشید! او برگزیده خداوند و امام انتخاب شده از طرف اوست.
- آگاه باشید! او وارث هر دانشی است، و علم او بر همه علوم برتر است.
- آگاه باشید! او معرفی کننده خدای عزیز و بزرگ و روشن کننده احکام و راه ایمان است.
- آگاه باشید! او شجاع و درستکار است.
- آگاه باشید! امور آفریدگان به او واگذار شده است.
- آگاه باشید! که پیامبران گذشته به ظهور او بشارت داده اند.
- آگاه باشید! او آخرین حجت الهی است و بعد از او حجتی نخواهد آمد، در جهان حقی نیت مگر آنکه با اوست، و دانشی نیست مگر آنکه در نزد اوست.
- آگاه باشید! که کسی توان پیروزی بر او را ندارد، و یاری دهنده ای جز او نیست.
- آگاه باشید! او ولی خدا در زمین و داور او در میان خلق، و امین اسرار الهی در نهان و آشکار است.[احتجاج طبرسی. ج1، ص66: خطبه غدیر]
اگر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم، مهدی عجل الله تعالی فرجه را معرفی نمی فرمود، معلوم نبود نامی از او بماند. چرا که مردم دستور خدا در مورد جانشینی و ولایت علی علیه السلام را گردن ننهادند و برای بی فروغ کردن چراغ امامت در طول تاریخ کمر همت بستند. برخی را کشتند و گروهی را اسیر و جمعی را آواره نمودند، [دعای ندبه] اما غافلند از آنکه اراده خداوند این است که دینداران بر جهان مسلط شوند گرچه به مذاق کافران و مشرکان خویش نیاید.[سوره صف/ آیه 9]
مهدی عجل الله تعالی فرجه در نگاه علی علیه السلام
دین خدا همان است که وعده آن در کتاب الهی آمده است. خداوند به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند، وعده داده که آنها را در زمین جانشین می گرداند و دین پسندیده ای را که پس از ترس، به آنها آرامش بخشد، برایشان مستقر و مستحکم گرداند. [سوره نور/ آیه 55] بدیهی است دین مورد رضایت خدا، همان است که خداوند آن را اسلام نامید و در روز غدیر به آن رضایت داد. استقرار این دین ممکن نخواهد بود جز آشنایی با برپاکنندگان آن و عمل به دستوراتشان، تاریخ شاهد زمینه سازی جانشینان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلّم یکی پس از دیگری است. تا مقدمات قیام بر پا کننده دین مورد رضایت خدا را فراهم سازد.
علی علیه السلام که پس از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلّم اولین جانشین او بود، مردم را به وجود امامی غایب از فرزندان خود خبر می داد که جهان را پر از عدل و داد کند همانطور که از ظلم و جور آکنده است.
چه زیباست که شادمانی جشن غدیر را با شیرینی معارف امیر مؤمنان علیه السلام درباره فرزندش مهدی عجل الله تعالی فرجه بیامیزیم و این شور را شعور و این عشق را با عمل همراه سازیم.
۱. بخشنده
«بسیار بخشنده است». [غیبت نعمانی، باب13، ح1]
۲. پناهگاه
«دژی محکم و پناهگاهی مستحکم است».[غیبت نعمانی، باب13، ح1]
۳. الگوی صالحان
«هر کس او را درک کند، او را مشعلی فروزان می یابد که الگوی صالحان است».[غیبت نعمانی، باب13، ح1]
۴. نجات بخش بشریت
«بندها را می گسلد و به بردگی و بهره کشی انسان از انسان خاتمه می دهد».[نهج البلاغه، خطبه150]
۵. عدالت گستر
«حضرت علی علیه السلام به فرزندش امام حسین علیه السلام فرمود: ای حسین! نهمین فرزند تو، قیام کننده به حق است. او دین را آشکار می کند و عدالت را می گستراند».[کمال الدین، صدوق، ج1، ص304]
۶. شادی آفرین
«با آمدن او اهل آسمان و زمین شادمان می گردند».[نهج البلاغه، خطبه150]
۷. پاداش ثابت قدمان
«برای قائم ما غیبتی است طولانی، آگاه باشید کسی که در آن روزگار بر دین خود ثابت قدم باشد و قلبش از طولانی شدن غیبت امام سخت نگردد، در روز رستاخیز در بهشت با من و در کنار من خواهد بود».[کمال الدین، صدوق، ج1، باب26، ح14]
۸. دعا برای حضرت
«بار خدایا! غیبت او را پایان بخش غمها قرار ده و بوسیله او شکاف ها و نفاق ها را از میان امت بردار».[غیبت نعمانی، باب13، ص212]
غدیر یعنی بیعت با امامت که علی علیه السلام اولین مصداق آن است و مهدی عجل الله تعالی فرجه آخرین آن.
و یک سوال اساسی پیش روی ما؛
آیا آماده پذیرش امام زمان عجل الله تعالی فرجه هستیم یا منفعت طلبی ها و شهوترانی ها ما را نیز به بیراهه می برد؟!
آیا ما از کسانی هستیم که با دانش، بصیرت و خودسازی برای تحقق آینده سبز و زیبای ظهور تلاش و کوشش نمایند: «یوَطّئونَ اللمَهدی سُلطانَه»؟![سنن ابن ماجه، جزء2، باب الفتن]
همچنین شما می توانید برا ی مطالعه بیشتر درباره غدیر در قالبهای مختلف «ویژه نامه کمال الدین و تمام النعمة» را نیز مشاهده نمایید.