فواید مطالعه در جنبه های فردی و اجتماعی

سؤال: نقش مطالعه، در جنبه های شخصی، اجتماعی و فعالیت های فرهنگی کجا است، اگر ممکن است این موضوع را بیشتر شرح دهید.
جواب: به نظرم جواب این سؤال در مقدماتی که عرض کردم داده شده، زیرا از طریق مطالعه، از كثرت به وحدت سیر می كنید. و در وحدت با خدا، در همة عالم حاضر می شوید. چون او در همه ی عالم حاضر است و لذا به نور حضور او شما در همه ی عوالم حاضر خواهید بود، در آنچنان حضوری قرار می گیرید که دیگر نیاز نیست كه بفهمید دشمنان اسلام فردا چه كار  می كنند. قبل از این كه آمریكا با این وضعیت که امروز در خاورمیانه گرفتار شده، گرفتار شود. امام خمینی(ره) می فرمایند: آمریكا هیچ غلطی نمی تواند بكند. اگر توانستید با خدا زندگی  كنید، خدا در همه ی اعصار و در همه ی زمان ها و زمین ها حاضر است، شما هم در حال حاضر در همه ی اعصار و امکنه و عوالم زندگی  می کنید. ابتدای بحث شرح نامه ی 31 نهج البلاغه عرض  شد كه امیرالمؤمنین(علیه السلام) به فرزندشان می فرماید: فرزندم! كسی دارد برای تو نامه می نویسد كه مثل این كه با همه ی امت ها زندگی  كرده  است. واقعاً  همین طور است.
مطالعه، از این طریق که عرض کردم یك نوع وحدت و تمرکزی برای روح شما به وجود می آورد که امکان نفوذ و حضور شما در عوالم دیگر - فوق زمان و مکان- محقق می گردد. شما در مطالعه ی کتاب های دقیق و معرفتی مجبورید دائماً تمركز  كنید، و همچنان تمركز  خود را ادامه دهید. «تمركز» یعنی ایجاد «وحدت» در شخصیت و «وحدت» یعنی نزدیكی به اَحد و هم سنخ شدن با اَحد. از طرفی حضرت اَحد در همه ی عوالم هستی - فوق زمان و مکان- حاضر است، چون قبلاً در کتاب «ده نکته از معرفت نفس» روشن شد هر موجودی که مجردتر است، حاضرتر است. اگر از طریق تزکیه و تمرکز بر روی موضوعات حقیقی، جهت تجرد خود را تقویت کنید، آن وقت می بینید در همه ی اعصار حاضرید - البته حضور قلبی غیر از حضور فکری و حصولی است- خیلی راحت می توانید احساس کنید ذات غرب یعنی چه. اگر هنوز هوس نیویورک رفتن دارید، به خاطر این است که جنبه ی وحدتتان رشد نکرده. البته اگر با انگیزه ی خاص علمی و تحقیقی بخواهید بروید آن جا، بحثش جدا است. منظور این است كه همین طور بدون دلیل بگویی: «ای کاش من نیویورك بودم، و یا در كره ی ماه بودم». اگر درست به جنبه ی تجرد وجود التفات  داشته  باشید، نه تنها احساس می کنید همه  جای عالم هستید، بلکه خود را در عوالم برتر از عالم ماده می یابید.