باب ششم در فنا

قال اللّه تعالى: كُلُّ شَيْ ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ [1] در وحدت، سالك و سلوك، و سير و مقصد، و طلب و طالب و مطلوب نباشد، كلّ شي ء هالك الّا وجهه، و اثبات اين سخن و بيان هم نباشد و نفى اين سخن و بيان هم نباشد، و اثبات و نفى متقابلانند و دوئى مبدا كثرت است آنجا نفى و اثبات نباشد، و نفى نفى و اثبات اثبات هم نباشد، و نفى اثبات و اثبات نفى هم نباشد.

و اين را «فنا» خوانند، كه معاد خلق با فنا باشد همچنان كه مبدا ايشان از عدم بود:

«كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ»[2] و معنى فنا را حدّى با كثرت است: «كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ وَ يَبْقى  وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ»[3]، فنا به اين معنى هم نباشد، هر چه در نطق آيد و هر چه در وهم آيد و هر چه عقل بدان رسد جمله منتفى گردد.

«إِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ»

اين است آنچه در اين مختصر خواستيم كه ايراد كنيم، و اينجا سخن منقطع شود.

و السلام على من اتبع الهدى، سبحان ربّك ربّ العزّة عمّا يصفون، و سلام على المرسلين، و الحمد للّه ربّ العالمين، و الصّلاة و السّلام على سيّدنا محمد و آله الطّاهرين الطيّبين الذين هم نقلوا من أصلا الطّاهرين إلى ارحام المطهّرات و الّذين اذهب اللّه عنهم الرجس و طهّرهم تطهيرا.

------------------------------------------------------------

[1] قصص- 88.

[2]  اعراف- 29.

[3]  الرّحمن- 27.