بخش هجدهم:
بخش هجدهم:
طلاق بائن و رجعی
سؤال 916. طلاق بر چند قسم است؟
جواب: طلاق بر دو قسم است: «طلاق بائن» و «طلاق رجعی» و طلاق بائن بر پنج قسم است:
الف) طلاق زنی که نُه سالش تمام نشده.
ب) طلاق زن یائسه، یعنی زنی که بیشتر از 50 سال دارد.
ج) طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد، با او نزدیکی نکرده باشد.
د) طلاق سوم زنی که او را سه بار طلاق داده‌اند.
ه) طلاق خلع و مبارات که شرح آن بعداً خواهد آمد.
سؤال 917. طلاق بائن و رجعی چه تفاوتی دارد؟
جواب: طلاق بائن آن است که مرد در آن حقّ رجوع به زن خود را ندارد، ولی در طلاق رجعی تا وقتی زن در عدّه است مرد میتواند به او رجوع کند.
سؤال 918. منظور از رجوع که در سؤال بالا مطرح شد چیست؟
جواب: منظور از رجوع آن است که مرد بدون عقد با زن آشتی کند و او را مجدّداً به همسری بپذیرد.
سؤال 919. رجوع شرایط خاصی دارد؟
جواب: لازم نیست مرد هنگام رجوع کردن شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، حتّی اگر بدون این‌که کسی بفهمد بگوید: به همسرم رجوع کردم صحیح است.
سؤال 920. آیا مرد می‌توان با دریافت پول از زن یا به واسطه مصالحه با او حق رجوع را منتفی کند؟
جواب: خیر، حقّ رجوع از بین نمی‌رود.
سؤال 921. آیا در عدّه طلاق سوم هم حق رجوع باقی است؟
جواب: هرگاه همسرش را دوبار طلاق دهد بعد عقدش کند و یا به او رجوع کند (و بنابر احتیاط واجب در هر بار نزدیکی نماید و بعد از دیدن حیض و پاک شدن او را طلاق دهد) در مرتبه سوم که او را طلاق داد آن زن بر او حرام می‌شود و تنها در صورتی بر او حلال خواهد شد که بعد از گذشتن عدّه به عقد دائم شوهر دیگری درآید و با او نزدیکی کند، سپس او را طلاق دهد، بعد از عدّه؛ شوهر اوّل میتواند با او ازدواج کند.
سؤال 922. رجوع بر چند قسم است؟
جواب: رجوع کردن بر دو قسم است:
الف) سخنی بگوید که معنایش این باشد که آن زن را دوباره به همسری خود پذیرفته است.
ب) کاری انجام دهد که همین معنی را برساند.
سؤال 923. هرگاه مرد همسرش را طلاق رجعی دهد میتواند او را از منزل بیرون کند؟
جواب: نمی‌تواند او را از خانه‌ای که موقع طلاق در آن بوده بیرون کند (مگر در بعضی از موارد خاص).
سؤال 924. هرگاه مرد همسرش را طلاق رجعی دهد زن میتواند از منزل خارج شود؟
جواب: بر زن حرام است که برای کارهای غیر لازم از آن خانه بیرون رود.
سؤال 925. زوجه‌ای در طلاق خلعی، مهریه خویش را به زوج می‌بخشد و پس از طلاق در ایام عدّه به بذل خود رجوع می‌کند، در این صورت زوج حق رجوع به زوجیت دارد، امّا اگر زوج به زوجه رجوع نکرد، آیا مهریه متعلّق به زوجه است؟ حکم سایر احکام طلاق رجعی، از قبیل نفقه زوجه و توارث و غیره، چیست؟
جواب: با رجوع زوجه به بذل در ایام عدّه، طلاق رجعی می‌شود و احکام آن را دارد، و مهر را باید به او بدهد.
سؤال 926. آیا زن در زمان عدّه طلاق رجعی، به جزء مسأله تمکین، تمام احکام زوجه را دارد؟ یعنی حقّ نفقه، لباس، منزل، مهریه دارد و باید از شوهر اطاعت کند و از منزل خارج نشود؟
جواب: آری تمام احکام و حقوق زوجیت، که در بالا ذکر شد، را دارد.
سؤال 927. در طلاق رجعی که نباید زوجه مطلّقه از منزلی که با همسر خود در آن زندگی می‌کرده خارج شود و زوج حق ندارد تا زمانی که عدّه باقی است او را از منزل بیرون کند، آیا این نهی، وظیفه کیست؟ زوجین یا محضر که صرفاً طلاق را ثبت می‌کند یا مجری صیغه طلاق یا دادگاه که اجازه طلاق را صادر می‌کند.
و اگر در موقع اجرای صیغه طلاق زوجین جدا از هم زندگی کنند، یا طلاق در شهر غربت واقع شود و زوجین اهل یک محل نباشند، تکلیف چیست؟
جواب: به مقتضای آیه شریفه قرآن و سایر ادلّه، این نهی وظیفه زوجین است ولی دادگاه یا محضر به مقتضای مسأله ارشاد جاهل وامر به معروف، آنها را واقف بر این حکم می‌کنند و در صورت جدا بودن مسکن آن دو چنانچه مطابق رضایت طرفین انجام شده باشد و جدایی آنها به معنای قهر کردن از یکدیگر نباشد، اشکالی ندارد.
سؤال 928. زید همسر خود را طلاق رجعی می‌دهد و از هم جدا می‌شوند، مرد در یک شهر و زن در شهر دیگر به سر می‌برد و قبل از انقضای عدّه، مرد رجوع می‌کند ولی زن مطّلع نمی‌شود و پس از انقضای عدّه، زن ازدواج می‌کند وظیفه چیست؟ یا مرد رجوع کرده و زن هم تمایل نشان می‌دهد ولی پدر و برادران زن اجازه نمی‌دهند برگردد و الان چند سالی گذشته و زن ازدواج نکرده آیا زوجیت اوّل برقرار است؟
جواب: اگر رجوع مسلّم باشد عقد دوم باطل است و گذشتن زمان طولانی اثری ندارد و نیز عقد زوجیت با اعراض از بین نمی‌رود و طلاق لازم است تا از یکدیگر جدا شوند.
سؤال 929. کسی که در عدّه رجعی به زن رجوع کند و فوراً پشیمان شود و بگوید همان جدایی و طلاق برقرار باشد، آیا صرف پشیمانی از رجوع کافی است و یا این که طلاق مجدّد لازم است اگر طلاق لازم است چه زمانی باید انجام گیرد؟
جواب: پشیمانی فایده ندارد و با رجوع کردن، آن زن همسر او می‌باشد و اگر بخواهد جدا شود باید مجدّداً طلاق دهد.
سؤال 930. اگر مردی زن خود را طلاق دهد امّا ورثه زن به آن مرد بگویند که فلان مقدار پول بگیر و طلاق مده، آیا شوهر میتواند رجوع کند؟
جواب: مردی که همسرش را طلاق داده میتواند پولی بگیرد و رجوع کند و اگر غیر طلاق رجعی است احتیاج به عقد مجدّد دارد.
سؤال 931. هرگاه طبق ادّعای زوج، زوجه مرتکب عمل منافی عفّت شده، و زوج نسبت به وی ظنین باشد، و نگه داری وی تا پایان عدّه در منزل مشترک، احتمال تشنّج و درگیری ما بین طرفین را به همراه داشته باشد، و زوج برای جلوگیری از این مشکل، متقبّل هزینه مسکن جداگانه و اسکان همسرش در آن منزل شود. آیا در صورت صدور حکم طلاق رجعی توسّط دادگاه صالحه، و اسکان زوجه در ایام عدّه در منزل جداگانه به هزینه زوج، اجرای صیغه طلاق و ثبت آن از نظر شرع انور اسلام مانع شرعی دارد؟
جواب: در فرض مسأله، چون احتمال خطر، یا ضرر، یا مفسده‌ای وجود دارد، عمل کردن به ترتیب فوق مانعی ندارد.
سؤال 932. زوج و زوجه‌ای در اصل رجوع و انقضای مدّت عدّه طلاق رجعی اتّفاق نظر دارند، ولی در این که کدام زودتر واقع شده، اختلاف دارند. قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: در صورتی که تاریخ طلاق معلوم باشد، و تاریخ رجوع مجهول؛ رجوع بی اثر خواهد بود. و اگر بالعکس بوده باشد، رجوع مؤثّر است. و اگر تاریخ هر دو مجهول باشد، رجوع فایده‌ای ندارد.
سؤال 933. مردی زوجه‌اش را طلاق رجعی داده است. زوج مدّعی رجوع به طلاق، و زوجه منکر آن است. حکم شرعی در دو فرض بالا در اثنای عدّه و پس از آن چیست؟
جواب: اگر در اثنای عدّه باشد، این کار خود رجوع محسوب می‌شود. و اگر بعد از عدّه باشد، بدون دلیل پذیرفته نمی‌شود.
سؤال 934. مرتد فطری که توبه کند حق رجوع را دارد؟
جواب: بعد از توبه میتواند در عده با همان زن ازدواج کند.
سؤال 935. شخصی زوجه مدخولٌ‌به خود را طلاق می‌دهد و تمام مهر المسمّی را به زوجه پرداخت می‌کند، زوجه فقط نفقه ایام عدّه را به زوجش بذل و گذشت می‌نماید، در قبال بذل نفقه ایام عدّه، آیا طلاق خلعی می‌باشد یا رجعی؟ (در صورتی که مهریه را خود دریافت می‌نماید).
جواب: بذل نفقه ایام عدّه کافی نیست؛ زیرا هنوز نفقه‌ای واجب نشده است؛ به‌علاوه زوجه مختلعه نفقه ندارد، نفقه مخصوص مطلّقه رجعیه است، بنابراین طلاق مذکور رجعی است.
سؤال 936. چنانچه برابر مقرّرات شرع و قانون برای غایب مفقودالاثر، حکم طلاق صادر گردد، زوجه باید به میزان عدّه وفات عدّه نگهدارد و هرگاه زوج قبل از انقضای عدّه بازگردد، حقّ رجوع دارد. حال اگر زوجه مطلّقه غایب مفقودالاثر، یائسه یا غیر مدخوله باشد و زوج در حین عدّه مراجعت نماید، آیا باز هم زوج حقّ رجوع دارد، و یا چون یائسه، یا غیر مدخولٌ‌به است، دیگر حقّ رجوع برای زوج نمی‌باشد؟ به عبارت دیگر طلاق غایب مفقودالاثر مطلقاً رجعی است ولو در زن یائسه و غیر مدخولٌ‌به، یا چنین نیست؟
جواب: این حکم ظاهراً شامل یائسه و غیر مدخوله نمی‌شود و حقّ رجوع ثابت نیست.
***
افزودن دیدگاه جدید