احادیثی درباره خنده حلال از ائمه اطهار علیهم السلام

احادیثی درباره خنده حلال از ائمه اطهار علیهم السلام

در این بخش مجموعه احادیثی درباره خنده حلال از ائمه اطهار علیهم السلام تقدیم حضورتان میگردد، با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در مورد «خنده حلال» بیشتر بخوانید.

خنده و لبخند

امام على عليه السلام : كانَ ضِحكُ النبيِّ صلى الله عليه و آله التبسُّمَ ، فاجتازَ ذاتَ يومٍ بِفِئَةٍ مِن الأنصارِ و إذا هُم يَتَحَدَّثُونَ و يَضحَكُونَ بِمِل ءِ أفواهِهِم، فقالَ : يا هؤلاءِ، من غَرَّهُ مِنكُم أمَلُهُ و قَصَرَ بهِ في الخَيرِ عَمَلُهُ، فَلْيَطَّلِعْ في القُبورِ و لْيَعتَبِرْ بِالنُّشُورِ، و اذكُرُوا المَوتَ فإنّهُ هادِمُ اللذّاتِ: امام علی علیه السلام فرمودند: خنده پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم لبخند بود. روزى بر گروهى از انصار گذشت كه با هم صحبت مى كردند و قاه قاه مى خنديدند ، حضرت فرمودند: اى جماعت! هر يک از شما كه آرزو فريبش داده و در كار خير كوتاهى كرده است ، بايد سرى به گورستان زند و از برانگيخته شدن مردگان عبرت گيرد. و به ياد مرگ باشيد ، كه ياد مرگ لذّتها را در هم مى شكند.

امام على عليه السلام در وصف مؤمن فرمود :

إن ضَحِكَ فلا يَعلُو صَوتُهُ سَمعَهُ: چون بخندد، صداى خنده اش از گوشش فراتر نمى رود.

امام على عليه السلام :خَيرُ الضِّحكِ التَّبَسُّمُ: بهترين خنده، لبخند است.

امام حسن عليه السلام به نقل از دايى خود فرمودند: كان صلى الله عليه و آله إذا فَرِحَ غَضَّ طَرفَهُ، جُلُّ ضِحكِهِ التبسُّمُ، يَفتَرُّ عن مِثلِ حَبَّةِ الغَمامِ: پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم هر گاه شاد مى شد ، چشمش را پايين مى انداخت ، خنده اش بيشتر تبسّم بود ، به طورى كه دندانهايش مانند دانه تگرگ نمايان مى شد.

امام باقر عليه السلام : تَبَسُّمُ الرجُلِ في وَجهِ أخِيهِ حَسَنةٌ، و صَرفُ القَذى عَنهُ حَسَنةٌ: لبخند زدن مرد به چهره برادرش حسنه است، و بر داشتن خاشاک از بدن او حسنه است .

امام باقر عليه السلام : إذا قَهْقَهتَ فقُلْ حينَ تَفرُغُ : اللّهُمّ لا تَمقُتْني: هر گاه قهقهه زدى ، در پى آن بگو : خدايا! بر من خشم مگير .

امام صادق عليه السلام : القَهقَهَةُ مِن الشَّيطانِ: قهقهه زدن، كار شيطان است.

امام صادق عليه السلام : ضِحكُ المؤمِنِ تَبَسُّمٌ: خنده مؤمن، لبخند است.

امام صادق عليه السلام: مَن تَبَسَّم في وَجهِ أخيهِ كانَت لَهُ حَسَنةٌ: هر کس كه به چهره برادر خود لبخند زند، آن لبخند براى او حسنه اى باشد.

مكارم الأخلاق به نقل از ابو درداء : كانَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا حَدَّثَ بحَديثٍ تَبَسَّمَ في حَديثِهِ: رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم هر گاه لب به سخن مى گشود ، با لبخند همراه بود .

نكوهش زياد خنديدن

داوود عليه السلام به سليمان عليه السلام فرمود : يا بُنَيَّ ، إيّاكَ و كَثرَةَ الضِّحكِ؛ فإنَّ كَثرَةَ الضِّحكِ تَترُكُ العَبدَ حَقيرا ( فَقيرا ) يَومَ القِيامَةِ: فرزندم! زنهار از خنده بسيار ؛ چون زياد خنديدن ، بنده را در روز قيامت حقير (فقير) مى كند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : إيّاكَ و كَثرَةَ الضِّحكِ؛ فإنّهُ يُمِيتُ القَلبَ: زنهار از خنده زياد ، كه آن دل را مى ميراند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : كَثرَةُ الضِّحكِ تَمحُو الإيمانَ: خنده زياد ، ايمان را محو مى كند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : لو تَعلَمُونَ ما أعلَمُ لَضَحِكتُم قليلاً وَ لَبَكَيتُم كثيرا: اگر آنچه را من مى دانم شما نيز مى دانستيد ، قطعا كم مى خنديديد و بسيار مى گريستيد.

امام على عليه السلام : مَن كَثُرَ ضِحكُه ذَهَبَت هَيبَتُهُ: هر كه زياد بخندد، ابّهتش از بين برود.

امام على عليه السلام: مَن كَثُرَ ضِحكُهُ ماتَ قَلبُهُ : هر كه زياد بخندد، دلش بميرد.

امام على عليه السلام :كَثرَةُ الضِّحكِ تُوحِشُ الجَليسَ و تَشِينُ الرئيسَ: خنده زياد، همنشين را مى رماند و موجب عيب [شخص ]رئيس مى شود.

امام على عليه السلام: كَثرَةُ ضِحكِ الرجُلِ تُفسِدُ وَقارَهُ: خنده زيادِ آدمى ، وقار او را از بين مى برد.

امام صادق عليه السلام : كَم مِمَّن كَثُرَ ضِحكُهُ لاعِبا يَكثُرُ يَومَ القِيامَةِ بُكاؤهُ، و كَم مِمَّن كَثُرَ بُكاؤهُ على ذَنبِهِ خائفا يَكثُرُ يَومَ القِيامَةِ في الجَنَّةِ سُرُورُهُ و ضِحكُهُ: چه بسيار كسانى كه از روى لهو، بسيار مى خندند و در روز قيامت بسيار گريانند و چه بسيار كسانى كه بر گناهان خويش بسيار مى گريند و ترسانند ، امّا روز قيامت در بهشت، بسيار شادمان و خندانند.

كسى كه از خنده اش بايد تعجّب كرد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به نقل از صحف موسى :عَجِبتُ لِمَن أيقَنَ بالمَوتِ لِمَ يَفرَحُ، و لِمَن أيقَنَ بالنارِ لِمَ يَضحَكُ ؟!  در شگفتم از كسى كه به مرگ يقين دارد ، چرا شادى مى كند و از كسى كه به آتش دوزخ يقين دارد ، چرا مى خندد؟!

إرشاد القلوب: در حديث معراج آمده است : عَجِبتُ مِن عَبدٍ لا يَدري أنّي راضٍ عَنهُ أو ساخِطٌ علَيهِ و هُو يَضحَك! در شگفتم از بنده اى كه نمى داند من از او خشنودم يا ناخشنود و با اين حال مى خندد.

خنده بى جا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در اندرز به ابوذر ـ فرمود : اِعلَمْ أنّ فيكُم خُلقَينِ : الضِّحكَ مِن غيرِ عَجَبٍ، و الكَسَلَ مِن غَيرِ سَهَرٍ: بدان كه در ميان شما دو خصلت وجود دارد: خنديدن بدون تعجّب و سنگينى (كسالت) بدون شب زنده دارى.

امام على عليه السلام : كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَضحَكَ مِن غَيرِ عَجَبٍ : در نابخردى انسان همين بس، كه بدون تعجّب بخندد.

امام صادق عليه السلام : ثلاثٌ فيهِنَّ المَقتُ مِن اللّه ِ عَزَّ و جلَّ : نَومٌ مِن غَيرِ سَهَرٍ، و ضِحكٌ مِن غَيرِ عَجَبٍ، و أكلٌ على الشِّبَعِ: 3 چيز است كه خداوند عزّوجلّ از آنها نفرت دارد : خوابيدنِ بدون شب زنده دارى ، خنده [بى دليل و] بدون تعجب، و غذا خوردن با شكم سير .

امام كاظم عليه السلام در اندرز به هشام فرمود :إنّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ يُبغِضُ الضَّحّاكَ مِن غَيرِ عَجَبٍ، و المَشّاءَ إلى غَيرِ أرَبٍ: خداوند عزّوجلّ كسى را كه بدون تعجّب از امرى زياد مى خندد و كسى را كه بى هدف راه مى رود ، دشمن مى دارد .

امام عسكرى عليه السلام : مِنَ الجَهلِ الضَّحكُ مِن غَيرِ عَجَبٍ: خنده اى كه از روى تعجّب نباشد ، نشان نابخردى است .

سخن خنده آور نكوهيده

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در اندرز به ابوذر ـ فرمود :إنّ الرجُلَ لَيَتَكَلَّمُ بالكَلِمَةِ في المَجلسِ لِيُضحِكَهُم بها، فَيَهوي في جَهَنَّمَ ما بَينَ السماءِ و الأرضِ: آدمى [گاه ]در جمعى براى خنداندن آنان سخنى مى گويد و به سبب آن به فاصله آسمان تا زمين در دوزخ فرو مى رود.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ نيز در اندرز به ابوذر ـ فرمود :وَيلٌ لِلَّذِي يُحَدِّثُ فَيَكذِبُ لِيُضحِكَ القَومَ، وَيلٌ لَهُ، وَيلٌ لَهُ، وَيلٌ لَهُ ! واى بر كسى كه براى خنداندن مردم، سخنِ دروغ بگويد ؛ واى بر او ، واى بر او ، واى بر او .

امام على عليه السلام :إيّاكَ أن تَذكُرَ مِن الكلامِ ما يكونُ مُضحِكا؛ و إن حَكَيتَ ذلكَ عن غَيرِكَ: از گفتن سخنان خنده آور پرهيز كن ، گر چه آنها را از ديگرى نقل كنى .

امام على عليه السلام : وَقِّرُوا أنفُسَكم عن الفُكاهاتِ، و مَضاحِكِ الحِكاياتِ، و مَحالِّ التُّرَّهاتِ: وقار خود را در برابر خوش مزگيها و حكايتهاى مضحک و ياوه ها و هرزه گوييها حفظ كنيد .

امام صادق عليه السلام :كانَ بالمَدينةِ رجُلٌ بَطّالٌ يَضحَكُ النَّاسُ منهُ .حديث ، فقالَ : قد أعيانِي هذا الرجُلُ أن اُضحِكَهُ ـ يَعنِي عليَّ بنَ الحسينِ عليهما السلامـ قالَ : فَمَرَّ عَلِيٌّ عليه السلام و خَلفَهُ مَولَيانِ لَهُ، فجاءَ الرجُلُ حتّى انتَزَعَ رداءَهُ مِن رَقَبَتِهِ، ثُمّ مَضى فلَم يَلتَفِتْ إلَيهِ عَلِيٌّ عليه السلام ، فَاتَّبَعُوهُ و أخَذُوا الرِّداءَ مِنهُ، فَجاؤوا بهِ فَطَرَحُوهُ علَيهِ، فقالَ لَهُم : مَن هذا ؟ فقالوا لهُ : هذا رَجُلٌ بَطّالٌ يَضحَكُ منهُ أهلُ المَدينةِ، فقالَ : قُولُوا لَهُ : إنَّ للّه ِِ يَوما يَخسَرُ فيهِ المُبطِلُونَ:
در مدينه مرد بيكاره اى بود كه با حرفهاى خود مردم را مى خنداند . روزى گفت : جانم به لب رسيد و نتوانستم اين مرد ـ يعنى على بن الحسين عليهما السلام ـ را بخندانم . على بن الحسين عليه السلام روزى با دو نفر از غلامان خود عبور مى كرد كه آن مرد آمد و عباى آن حضرت را از دوشش كشيد و گريخت ، على بن الحسين عليه السلام به او توجهى نكرد ؛ آنها در پى آن مرد دويدند و عبا را از او گرفتند و آوردند و به دوش حضرت انداختند . حضرت پرسيد : اين مرد كيست؟ عرض كردند : مرد بيكاره اى است كه مردم مدينه را مى خنداند . حضرت فرمود : به او بگوييد : خداوند را روزى است كه هرزگان در آن روز زيان خواهند ديد .

احادیث گوناگون خنده و لبخند

جبرئيل عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال پيامبر صلى الله عليه و آله از علت نخنديدن ميكائيل ـ عرض كرد : ما ضحِكَ مِيكائيلُ مُنذُ خُلِقَتِ النارُ : از زمانى كه آتش دوزخ آفريده شد ، ميكائيل ديگر نخنديد .

امام على عليه السلام : إنّ الزاهِدينَ في الدنيا تَبكِي قُلوبُهم و إن ضَحِكُوا، و يَشتَدُّ حُزنُهُم و إن فَرِحُوا: بى رغبتان به دنيا ، دلهايشان گريان است، گر چه به ظاهر بخندند و اندوهشان سخت (بسيار) است، گر چه به ظاهر شاد باشند .

امام زين العابدين عليه السلام : مَن ضَحِكَ ضَحكَةً مَجَّ مِن عقلِهِ مَجَّةَ عِلمٍ: هر كه يک خنده زند ، مقدارى علم از سرش بِپَرد .

امام رضا عليه السلام :كانَ عيسى عليه السلام يَبكِي و يَضحَكُ ، و كانَ يَحيى عليه السلام يَبكِي و لا يَضحَكُ، و كانَ الذي يَفعَلُ عيسى عليه السلام أفضلَ: عيسى عليه السلام هم مى گريست و هم مى خنديد ، يحيى عليه السلام مى گريست ولى نمى خنديد و روش عيسى بهتر بود.

منبع: میزان الحکمه، جلد ششم.