آواتار/ ویل لکل همزة لمزة

وَيْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ؛ وای بر هر عیبجوی هرزه زبان [*]
در روایت آمده بیشترین افرادی که به جهنم می روند به خاطر زبانشان است.
خداوند در قرآن کریم به نعمت زبان اشاره فرموده و می فرماید: «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خلق الانسان عَلَّمَهُ الْبَیانَ»[1]
زبان عمده ترین وسیله ای است که مردم به کمک آن با یکدیگر ارتباط فکری برقرار می کنند و ایجاد تفاهم و انتقال مفاهیم از طریق زبان صورت می گیرد. در یک جمله زبان ملاک ارزش و معرف شخصیت انسان و ترازوی عقل اوست.
حضرت علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: «المرءُ مخبوء تحت لسانه[2] شخصیت هر کس در پی زبان اوست» زبان با تمام فوائدی که برایش ذکر می شود مفاسد و آفاتی نیز دارد که باید آنها را شناخت تا با کنترل زبان، از ابتلاء به آن آفات پیشگیری و اجتناب ورزید.
در قرآن کریم آمده است: ای کسانی که ایمان آورده اید نباید قومی قوم دیگر را مسخره کند، شاید آنها از اینها بهتر باشند، و نباید زنانی زنان دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند.از یکدیگر عیب مگیرید، و به همدیگر لقبهای زشت مدهید، چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان. و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند.»[3]
خداوند در آیه دیگر می فرماید: وای بر هر بدگوی عیبجویی.« وَیْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ.» [4]

در روایتی داریم که حضرت رسول ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «هر که متعهد شود محافظت آنچه میان دو فک اوست که زبان باشد، و آنچه میان دو پای اوست، من از برای او بهشت را متعهد می شوم.»[5]
شخصی به آن حضرت عرض کرد که: راه نجات چیست؟ فرمود: زبان خود را نگاه دار.[6] و دیگری عرض کرد که: از چه چیز بیشتر بر من ترسیده شود؟ زبان او را گرفت و فرمود: این و فرمود بیشتر چیزی که مردمان را داخل جهنم می کند زبان است و شهوت.[7]
حضرت علی ـ علیه‎ السلام ـ می فرماید:«به خدا سوگند، باور نمی کنم بنده ای زبانش را حفظ نکند تقوائی سودمند به دست آورد.»[8]
پیامبر اکرم می فرماید: «بیشترین مردم به خاطر گناه و آفت زبان به جهنم می روند.»[9]

تمام گناهان زبان مورد نکوهش دین قرار دارند خصوصا گناهانی که موجب آزار دیگران می شود ، ترديدى نيست كه اذيت كردن ديگران كار بسيار زشتى است و در صورت تكرار موجب هلاكت آدمى مى گردد. بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه در دين مبين اسلام اساسا به كسى مسلمان گفته مى شود كه همه مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند. پيامبر بزرگوار اسلام(صلی الله علیه و آله)  مى فرمايند: مسلمان واقعى كسى است كه مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند.[10]

پی نوشت:
[*]. آیه اول سوره مبارکه همزه
[1]. الرحمن/ 4-1.
[2]. مستدرک 1408، ج9، ص 22.
[3] . حجرات/ 11.
[4]. همزه/1.
[5] . کنزل العمال، ج 15، ص 806، ح 43205.
[6] . جامع السعادات، ج 2، ص 341.
[7] . احیاء العلوم،  ج 3، ص 94.
[8] . نهج البلاغه،ص 183،خ 176.
[9] . نراقی، احمد، معراج السعاده، ص 527.
[10].الكافي ج ۲ ص ۲۳۳۷.
--------------------------------------
مطالعه بیشتر در:
هفتاد گناه زبان!