آتوم اگویان( به ارمنی: Ատոմ Եղոյան) فیلمساز ارمنی تبار کانادایی، نوزدهم ژوئیه 1960 در قاهره مصر به دنیا آمد. او از جمله فیلمسازان ستایش شده جریان سینمای مستقل به شمار می رود که فعالیت خود را در دهه 1980 با فیلم هایی نامتعارف آغاز کردند. وجه قالب آثار اگویان، به تصویر کشیدن تغییر هویت و تنهایی انسان معاصر است. شخصیت های آثار او در برخورد با فن آوری های دائما به روز شونده و تغییرات سریع سبک زندگی دچار مشکلات و مصائبی جدی و درونی می شوند.
والدین آتوم از ارمنی های مقیم مصر بودند که در سال 1962 به کانادا مهاجرت کرده و در شهر ویکتوریا از ایالت بریتیش کلمبیای این کشور اقامت گزیدند. خواهر آتوم نیز پیانیستی چیره دست به شمار می رود که در شهر تورنتو به فعالیت در ارکستر سمفونیک مشغول است. آتوم در دوران نوجوانی همواره درگیر موضوع برقراری ارتباط با جامعه و فرهنگ جدید کانادایی و مبارزه با پدری بود که می کوشید ریشه های ارمنی خود را به دست فراموشی سپارد. چند سال بعد آتوم در دانشگاه به تحصیل در رشته تاریخ قوم ارمنی پرداخت. وی در نوجوانی به خواندن و نگارش نمایش نامه های گوناگون علاقه فراوان نشان می داد و در این راه از دو نویسنده بزرگ یعنی ساموئل بکت و هرولد پینتر تاثیرات زیادی پذیرفت.
نمایش یکی از فیلم های کوتاهش با نام "خانه آزاد" در تلویزیون کانادا نام آتوم اگویان را در سراسر این کشور بر سر زبان ها انداخت و زمینه ای شد تا اگویان جوان، نخستین فیلم بلند خود با عنوان "خویشاوند بعدی" را در سال 1984 کارگردانی کند. فیلمی که اگویان در آن علاوه بر کارگردانی، نگارش فیلمنامه، تدوین و تهیه کنندگی را نیز بر عهده داشت. اگویان در سال 1985 به تلویزیون رفت و قسمت هایی از چند سریال محبوب و پرتماشاگر کانادایی از جمله مجموعه های "آلفرد هیچکاک تقدیم می کند" و "منطقه گرگ و میش" را کارگردانی کرد.
در سال 1989 زمانی که سومین فیلم اگویان با عنوان "اندام سخنگو" در جشنواره بین المللی کن به نمایش در آمد، علاقه مندان سینما در سایر نقاط جهان نیز با نام و آثار این فیلم ساز کانادایی آشنا شدند.پنج سال بعد وقتی اگویان با فیلم "اگزوتیکا" به کن بازگشت، جایزه ویژه فدراسیون جهانی منتقدین سینما را دریافت کرد. فیلم "آخرت شیرین" که در سال 1997 ساخته شد، نخستین فیلم آتوم اگویان بود که در سراسر جهان اکران شد و به پرفروش ترین و مورد توجه ترین فیلم او تا آن زمان بدل گشت. این فیلم جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره کن را برای کارگردانش به ارمغان آورد. ضمن آنکه نامزدی دو جایزه اسکار بهترین کارگردان و بهترین فیلم را نیز به دست آوردهای اگویان افزود.
او تنها بر اساس فیلمنامه های نوشته خودش فیلم می سازد فیلم هایی که اغلب با ستایش ها و جوایزی از مجامع جهان سینما همراه شده اند. از جمله "آخرت شیرین" ساخته شده به سال 1997 که پرافتخارترین فیلم کارنامه هنری او نیز محسوب می شود. اگویان هم اکنون در تورنتو با همسر بازیگرش آرسینه خانجیان زندگی می کند. خانجیان در اغلب فیلم های اگویان ایفاگر نقش هایی کوتاه و بلند بوده است. فیلم "ساراباند" آتوم اگویان با حضور آرسینه خانجیان، لوری سینگر و یویوما نوازنده نامدار ویولنسل، شامل اجرای یویوما از سوئیت چهارم تک نوازی ویولنسل از آثار یوهان سباستین باخ بود. این فیلم قسمتی از مجموعه ای با عنوان "الهام گرفته از باخ" به شمار می رفت که شرکت سونی کلاسیکال تهیه آن را بر عهده داشت.
فیلم "آرارات" ساخته شده به سال 2002 از جمله مشهورترین آثار اگویان است که نام او را در میان عامه علاقمندان سینما بر سر زبان ها انداخت. این فیلم پس از فیلم "مایریگ" ساخته آنری ورنوی محصول سال 1991، دومین فیلم مهمی است که به موضوع نسل کشی ارامنه در امپراطوری عثمانی اوایل قرن بیستم می پردازد. "آرارات" برنده جایزه بهترین فیلم از جوایز جنی Genie شد. آتوم اگویان در سال 2008 جایزه دن دیوید را برای "ترسیم خلاقانه ای از دوران گذشته" دریافت کرد. دو فیلم دیگر اگویان یعنی "سفر فلیشیا" و "جایی که حقیقت درآن نهفته است" نامزد جایزه معتبر نخل طلایی جشنواره کن بوده اند. آخرین فیلم به نمایش در آمده اگویان، تریلری به نام "کلویی" است که در بهار 2010 روی پرده سینماها رفت.
