قتل "میرزاده عشقی" شاعر و روزنامه نگار آزادی خواه (1303 ش)

محمدرضا كردستانی معروف به میرزاده عشقی در سال 1272 ش درهمدان به دنیا آمد و در زادگاه خود به آموختن ادب و شعر پرداخت. ذوق و احساسات ادبی او آمیخته با احساسات وطن پرستی، آزادی خواهی و اصلاح طلبی بود و در این راه جسارت، از خود گذشتگی و بی باكی فراوانی نشان داد. عشقی در دوران جنگ جهانی اول، به كشور عثمانی رفت و در مدرسه دارالفنون آنجا تحصیل كرد. او هنگام ریاست وزرایی وثوق الدوله، با قرارداد 1919 مخالفت كرد و مدتی زندانی شد. وی سپس درتهران، روزنامه قرن بیستم را كه حاوی مقالات و اشعار تندِ ضد هیئت حاكمه بود انتشار داد. عشقی در شماره اول این روزنامه، كاریكاتورها، اشعار و مقالات تندی مبنی بر هزل جمهوری و جمهوری خواهان اختصاص داد كه بلافاصله از طرف شهربانی، شماره های آن، جمع و سانسور شد و خود میرزاده هم ظاهراً به سبب همین مقالات، در 12 تیر 1303 ش به دست دو ناشناس در 31 سالگی كشته شد و جسدش را در ابن بابویه در ری به خاك سپردند. میرزاده عشقی با آنكه از جوانان آزادی خواه و طرفدار رژیم جمهوری واقعی بود، مع هذا با این جمهوری مصنوعی كه توسط رضاخان قلدر به ایرانیان تحمیل می شد، سخت مخالفت می كرد. تابلوهای ایده آل و كفن سیاه از جمله آثار اوست كه شامل انتقاد از اوضاع اجتماعی ایران می باشد.