شرح دعای اللهم ارزقنا توفیق الطاعه/ بخش هشتم

همانطور که گذشت آنچه بر زبان می گذرد متاثر از چیزی است که در قلب می گذرد، و قلب نیز پاک بودن چیزهایی که در آن وارد می شود متاثر ازلقمه هایی است که در شکم وارد میشود لذا امام معصوم بر آن اشاره می کند و می فرماید:
طَهِّرْ بُطُونَنا مِنَ الْحَرامِ وَالشُّبْهَةِ. «و درون ما را از حرام و مال شبهه ناک پاکیزه گردان»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «مَنْ أَکلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِینَ لَیلَةً؛ وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَةٌ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً وَ کلُّ لَحْمٍ ینْبِتهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ أَوْلَى بِهِ»[60] نماز کسی که لقمه اش حرام  است تا چهل روز از ارزش چندانی برخوردار نیست و تا چهل روز دعای او مستجاب نمی گردد و هر مقدار از بدن که پرورش یافته لقمه حرام باشد سزاوار آتش و سوختن است.

در حدیثی قدسی آمده است که خداوند متعال می فرماید: «فَمِنْک الدُّعَاءُ وَ عَلَی الْإِجَابَةُ فَلَا تَحْجُبْ عَنِّی دَعْوَةً إِلَّا دَعْوَةَ آکلِ الْحَرَامِ»[61]  بنده من! تو دعا کن؛ من اجابت می کنم. بدان که تمام دعاها به پیشگاه اجابت من می رسد؛ مگر دعای کسی که مال حرام می خورد.

شخصی به محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله شرفیاب شد. به آن حضرت عرض کرد که دوست دارم دعایم مستجاب شود؛ چه کنم؟ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: «طَهِّرْ مَأْکلَک وَ لَا تُدْخِلْ بَطْنَک الْحَرَامَ»[62] لقمه ات را پاک کن [تا مبادا به حرامی آلوده باشد] و مراقب باش هیچ نوع حرامی را  مصرف نکنی.

آثار حرام خواری
سنگدلی و عدم حق پذیری:
حرام خواری و قساوت قلب ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند که اگر کسی حرام خورد قلبش سخت شده و در برابر حق، نرمش نخواهد داشت و این همان سخنی است که امام حسین علیه السلام در روز عاشورا به سپاه کوفه فرمود. آن حضرت وقتی دید که کلام حقش در دل سخت تر از سنگ کوفیان اثر نمی کند علت را این سخت دلی و عدم کرنش در برابر حق را لقمه های حرامی برشمرد که شکمهای کوفیان از آن پر شده بود: فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکمْ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِکمْ؛ شکمهایتان از حرام پر شده و بر قلبهایتان مُهر خورده است.[63]

حداقل اش این است؛ غذای آن چند روزی را که اینها در کربلا مستقر بودند عمر سعد به آنها می داد. او با کیسه های زر اموی یا تصرف حرام در بیت المال مسلمین غذا تهیه می کرد و در شکم اینها می ریخت لذا شکم همه از حرام پر بود و چون اینگونه بود هر وقت ولی خدا و امام عصرشان اراده می کرد که با اینها سخن بگوید سر و صدا می کردند و هلهله سر می دانند و حاضر نمی شدند تا به کلام آن حضرت گوش فرا دهند تا جایی که امام علیه السلام خطاب به آنها فرمود: وَیلَکم مَا عَلَیکم أن تَنصِتُوا إلَی فَتَسمَعُوا قَولِی؛ چرا ساکت نمی شوید تا حرفم را بشنوید؟ اینجا بود که خود حضرت علت را بیان کرد و فرمود: فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکمْ مِنَ الْحَرَامِ.

لعنت فرشتگان
 رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «إِذَا وَقَعَتِ اللُّقْمَةُ مِنْ حَرَامٍ فِی جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ کلُّ مَلَک فِی السَّمَاوَاتِ وَ فِی الْأَرْضِ»[64] هرگاه لقمه ای حرام در شکم بنده ای از بندگان خدا قرار گیرد تمام  فرشتگان زمین و آسمان او را لعنت می کنند.

ساخت بنای عبادت روی ماسه های روان
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «الْعِبَادَةُ مَعَ أَکلِ الْحَرَامِ کالْبِنَاءِ عَلَى الرَّمْلِ»[65] عبادت  کسی که حرام خواری می کند مانند ساختمانی است که بر روی شنزاری روان بنا شده باشد. بی شک چنین ساختمانی آن چنان سست است و لرزان که با اندک حرکتی فرو ریخته و چیزی از آن باقی نمی ماند و اگر هم چیزی از آن بماند یقینا فایده ای برای صاحبش نخواهد داشت.

عبادتهایی که برای آن عذاب می نویسند
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «مَنِ اکتَسَبَ مَالًا حَرَاماً؛ لَمْ یقْبَلِ اللَّهُ مِنْهُ صَدَقَةً وَ لَا عِتْقاً وَ لَا حَجّاً وَ لَا اعْتِمَاراً؛ وَ کتَبَ اللَّهُ بِعَدَدِ أَجْزَاءِ ذَلِک أَوْزَاراً؛ وَ مَا بَقِی مِنْهُ بَعْدَ مَوْتِهِ کانَ زَادَهُ إِلَى النَّارِ»[66] کسی که کسبش حرام است خداوند هیچ کار خیرى را از او نمى‏ پذیرد، چه آن کار صدقه باشد چه آزاد کردن بنده، حج باشد یا عمره و خداوند متعال به عوض پاداش این کارها، گناه براى او ثبت مى‏ کند و آنچه پس از مرگش باقى مى‏ ماند توشه دوزخ او خواهد بود.

امام صادق علیه السلام فرمود: اگر کسی با مالی که از راه حرام بدست آورده است عازم حج شود هنگامی که لبیک می گوید جواب رد به او می دهند که لَا لَبَّیک وَ لَا سَعْدَیک که این نشان از مردودی عمل اوست اما اگر مال او از راه حلال کسب شده باشد پاسخ مثبت به او داده می شود که لَبَّیک وَ سَعْدَیک و این نشان از قبولی عمل او خواهد بود.[67]

قبولی و مردودی عمل مبحثی جدا از صحت و بطلان عمل است. صحت و بطلان بر اساس رساله عملیه است اما قبول و رد بر اساس صفاتی است که نوعا به میزان تقوای عامل برمی گردد. گاهی این دو با هم جمع هم می شود یعنی هم باطل است و هم مردود گاهی صحیح است اما از مقبولیت چندانی برخوردار نیست مانند کسی که روزه صحیحی می گیرد اما در طول روز مرتب دروغ می گوید و غیبت می کند.

حرام خور، دوست اهل بیت(علیهم السلام) نیست
امیرالمومنین علیه السلام می فرمود: «لَیسَ بِوَلِی لِی مَنْ أَکلَ مَالَ مُؤْمِنٍ حَرَاماً»[68] کسی که به  حرام، مال مومنی را بخورد هرگز دوستدار من نیست.

وارد بهشت نمی شود
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ أَنْ یدْخُلَهَا جَسَدٌ غُذِّی بِحَرَامٍ»[69] همانا خداوند ورود بدنی را که از حرام تغذیه کرده به بهشت ممنوع کرده است.

محروم از دیدار و کوثر و شفاعت
امیرالمومنین علیه السلام در وصیت خود به امام حسن علیه السلام فرمود: «وَ لَا یرِدُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص مَنْ أَکلَ مَالًا حَرَاماً لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ»[70] به خدا سوگند به خدا سوگند به خدا سوگند  کسی که ذره ای مال حرام بخورد در قیامت از رسول خدا صلی الله علیه و آله دور می افتد«وَ لَا یشْرَبُ مِنْ حَوْضِهِ وَ لَا ینَالُ شَفَاعَتَهُ»[71] و از حوض کوثر نمی نوشد و مشمول شفاعت آن حضرت نمی گردد.

حضرت آیت الله جوادی این بخش دعا به بعد را جزء امور اجتماعی و سیاسی دانسته و این فراز را در حوزه امنیت اقتصادی می دانند و می فرمایند:
«داشتن فعالیت اقتصادی سالم و مشروعی که زمینه درآمد و ارتزاق انسان باشد از وظایف اهل انتظار است. فعالیت‏های اقتصادی مشروع، افزون بر اینکه فرد و جامعه را از محصول آن بهره ‏مند می‏سازد، زمینه درآمدهای نامشروع را نیز ضعیف می‏ کند و در نتیجه امنیت اقتصادی را به ارمغان می‏ آورد.

این مهم جز با اهتمام به مفاد این دعای شریف به دست نخواهد آمد:
أ. دوری از اموال و درآمدهای ناسالم و نامشروع که عادتاً محصول گذشتن از خطوط احکام الهی و ظلم و اجحاف در حق دیگران است: وطهّر بطوننا من الحرام.
ب. پرهیز از درآمدهایی که حلال یا حرام بودن آن‏ها مبهم و نامشخص است: والشبهة.
تصرف غیر مجاز در اموال دیگران که از آن به خوردن مال حرام یا همان لقمه حرام یاد می شود؛ خواه ناخواه آثاری را در پی دارد که می توان آنها را با وضوح و تاکید قابل توجه ای در منابع دینی و کلام بزرگان آیین مشاهده کرد.»[72]

ادامه دارد...
------------------------------
پی نوشت:
[60]. بحارالأنوار، 63/314.
[61]. عدة الداعی و نجاح الساعی، ص139.
[62]. همان.
[63]. بحارالأنوار، ج45، ص8.
[64]. الدعوات، ص25.
[65]. عدة الداعی و نجاح الساعی، ص153.
[66]. ثواب‏الأعمال، ص282.
[67] . الکافی، 5/124.
[68]. مجموعة ورام (تنبیه الخواطر)، 1/16.
[69]. همان، ص61.
[70] . دعائم‏الإسلام، 2/35.
[71]. همان.
[72] . امام مهدی موجود موعود، ص203.