امكان فراگيرى منطق و فلسفه و تهذيب نفس و اخلاق بدون استاد

پرسش: آيا امکان فراگيری منطق و فلسفه و تهذيب نفس و اخلاق بدون استاد و با تکيه بر خواندن کتب معتبر امکان پذير می باشد؟ (چون درس حوزوی که نمی خوانيم.)

پاسخ: شکی نيست که وجود استاد در هر علم و فنی باعث سريعتر و بهتر شدن فرايند يادگيری می شود ولی اين بدان معنا نيست که نتوان بخشی از علوم و فنون را بدون استاد ياد گرفت بخصوص در عصر حاضر که اکثر دروس به صورت ضبط شده در بازار محصولات الکترونيکی موجودند لذا حضرت عالی، برای ياد گيری هر کدام از مواردی که در سوال ذکر فرموده ايد به روش زير عمل نماييد.

1 برای يادگيری منطق می توانيد ابتدا کتاب آموزش منطق، تاليف محسن غرويان را که به زبان فارسی و کم حجم است مطالعه فرماييد و اگر خواستيد منطق را مفصّل تر مطالعه نماييد می توانيد سی دی های کتاب المنطق، تاليف شيخ محمد رضا مظفر را تهيه نموده و استفاده نماييد شرح و ترجمه اين کتاب نيز موجود است البته برای کسی که نمی خواهد منطق را در حدّ تخصصی فرا بگيرد همان کتاب آموزش منطق کافی است و با همين مقدار می تواند وارد فلسفه شود.
2 برای يادگيری فلسفه، ابتدا بهتر است از سری کتابهای آشنايی با علوم اسلامی شهيد مطهری بخش منطق و حکمت را در عرض چند روز مطالعه فرماييد تا دور نمايی از علم فلسفه برای حضرت عالی حاصل گردد آنگاه می توانيد با تهيه سی دی های کتاب دو جلدی آموزش فلسفه، تاليف آيه الله مصباح يزدی، که استاد مير سپاهی تدريس نموده اند، يادگيری فلسفه را شروع بفرماييد.
3 در موضوع تهذيب نفس نيز کتابهای ساده و قابل فهم متعددی وجود دارند که می توانيد از آنها استفاده نماييد برای نمونه به چند مورد از اين کتابها اشاره می کنيم.

1) به سوی خودسازی تاليف آيه الله مصباح يزدی
2) اخلاق (ترجمه کتاب الاخلاق تاليف سيد عبدالله شبّر) به ترجمه محمدرضا جباران
3) طريق عملی تزکيه استاد محمد شجاعی
و از کتابهای نسبتا مشکل می توان به کتب زير اشاره نمود.
4) شرح چهل حديث امام خمينی (قدّس سرّه)
5) معراج السعاده عالم ربانی ملا احمد نراقی

در زمينه اخلاق، کتابهايی نيز وجود دارند که کتابهای علمی سير و سلوک عرفانی هستند و با اصطلاحات خاص عرفانی نوشته شده اند اين گونه کتابها بهتر است که بدون استاد خوانده نشوند و اگر خوانده شدند نبايد آنها را مبنای عمل قرار داد بخصوص دستور العملها و ذکر های خاصی که در اين گونه کتابها داده می شود برای عمل کردن مناسب نيستند اين گونه کتابها، فقط به درد کسانی می خورند که اطلاع کافی از سير و سلوک دارند و مدتی را تحت تعليم استاد عرفان بوده اند اين گونه کتابها مثل کتابهای تخصصی پزشکی هستند که فقط برای افراد متخصص در پزشکی، يا دانشجويان پزشکی قابل استفاده اند. همچنين مطالعه کتب عرفان نظری، قبل از تبحّر يافتن در فلسفه، کار درستی نيست چون يا موجب انحراف عقيده می شوند يا شخص را نسبت به عرفان نظری بدبين می کنند.