آسیب های اجتماعی در فضای مجازی - بخش اول

یکی از مسائلی که در نهی از منکر در جامعه باید به آن توجه کافی شود، منکرات رایج در جامعه است منکراتی که اگر از آنها جلوگیری نشود مانند موریانه روز به روز پایه ها و ستون های اصلی جامعه را نابود می کند و مسلما راهی که این جامعه در پیش می گیرد به ناکجا آباد ختم می شود. پدیده ای به نام فساد و فحشاء در مسنجر های مجازی که امروزه شاهد بروز و ظهور آن در جامعه اسلامی هستیم، مسئله ای که به جرات می توان از آن به فاجعه قرن بیست و یکم نام برد. مردان و زنانی که شب و روز در مسنجرهای مختلف در فضای مجازی از جمله مسنجر یاهو به دنبال گزینه هایی هستند تا شاید به خواسته های شیطانی خود دست پیدا کنند. برخی از افرادی که در این مسنجرها حضور دارند تنها با زدن یک کد چند رقمی مانند کد زیر (eftdsa2) تمام آرمان ها و اعتقادات اصیل خود را فراموش کرده، حرف هایی را به زبان می آورند و خواسته هایی را مطرح می کنند که هر گز در شأن و منزلت یک انسان نیست چه رسد به شأن و منزلت یک مسلمان.

پایش­ آسیب­های اجتماعی

1. انتخاب همسردر فضای مجازی!

خانواده در جامعه ایرانی جایگاه اساسی دارد و برای تحکیم آن باید تلاش کرد. یکی از موضوعاتی که کانون خانواده را پیش از تشکیل تهدید می کند اشتباه در انتخاب همسر است که این روز ها با وارد شدن مراکز اینترنتی همسر یابی اسباب ناامنی در این حوزه فراهم شده است.ازدواج های اینترنتی و همسریابی اینترنتی دو واژه ای است که در این عرصه شکل گرفته و این موضوع را به عاملی تهدید آمیز و چالش برانگیز برای جامعه تبدیل کرده که در صورت رشد و فراگیر شدن آن تبعات زیادی برای خانواده ها در پی خواهد داشت.
همسر گزینی اینترنتی در جامعه ایران یک پدیده نوظهور تلقی می شود و این پدیده در جوامع غربی سابقه بیشتری دارد. اینترنتی شدن روابط اجتماعی در جامعه امروز ایران به طرز ناباورانه ای بیان کننده این واقعیت است که گپ و گفت ها و مراودات دوستانه در دنیای مجازی در حال تبدیل شدن به فرهنگی پذیرفته شده است.
اینترنت و سایت های اینترنتی، مرزها و تعاملات گذشته را شکسته و این امکان را به کاربران داده است تا با ورود به دنیای مجازی، بدون هیچ محدودیتی به ایجاد ارتباط با یکدیگر و تبادل اطلاعات بپردازند.
دسترسی آسان و بدون دردسر، سهولت ارتباط، جستجوی پنهان، ارتباط با افراد مختلف و هویت پنهان، همه ویژگی های منحصر‎به‎فردی است که افراد گوناگون را به استفاده هر چه بیشتر از این رسانه سوق می دهد و امکان عبور از مرزهای اخلاقی را بیشتر می کند.علی رغم هشدار های مکرر مسئولین،صاحب نظران و رسانه های جمعی در خصوص فعالیت سایت های اینترنتی در حوزه ازدواج موقت و دائم برخی سایتهای همسریابی همچنان در فضای مجازی به فعالیت خود ادامه می دهند.این در حالی است که محمد صادق اکبری معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اعلام کرده هیچ گونه مجوزی برای راه اندازی سایت مرتبط با ازدواج از جمله صیغه صادر نکرده است ولی همچنان سایتهای صیغه فارسی در فضای اینترنت یکه تازی می کنند.این مقام مسئول گفته است که وزارت ورزش و جوانان به هیچ عنوان برای راه اندازی سایتهای صیغه مجوزی صادر نمی کند.
همچنین معاون مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد نیز اعلام کرده بود که صدور مجوز رسانه های حوزه ازدواج و همسریابی منوط به ارائه معرفی نامه از سوی وزارت ورزش و جوانان است که تا کنون هیچ رسانه بر خطی موفق به اخذ معرفی نامه از آن وزارتخانه نشده است.با نگاهی گذرا به دنیای اینترنت و تفحصی کوتاه در دنیای سایبر مشخص می شود که چند ده سایت دوست یابی و همسریابی با امکانات منحصر به فردی چون آلبوم تصاویر، تالارهای گفتگو و چت روم ها این زمینه را به وجود آورده اند که جوانان به سمت و سوی آشنایی های بی سرانجام کشیده شده بی آنکه از عواقب دردسرساز آن آگاه باشند.
زنان و دختران بسیاری از طریق سایت های همسریابی فریب خورده اند و با ورود آنها به مراکز خاص زمینه سوء استفاده از آنها فراهم شده است.ماده 17 قانون جرایم رایانه ای انتشار فیلم و عکس و ارائه اطلاعات نادرست در فضای مجازی را جرم می داند چرا که این موضوع بیشتر موجب آسیب دیدن زنان و دختران می شود و حتی فعالیت برخی از سایت های همسریابی موجب اشاعه فحشا شده است.
همسریابی اینترنتی با اینکه ممکن است مراحل نهادینه شدن در کشور را طی کند اما باز هم با توجه به ماهیت پنهان فضای مجازی برای فرار انسانها از واقعیت و استفاده از نقاب در مقابل یکدیگر؛ یک شیوه انحرافی است در حالی که اتکا به این روش متضمن خطراتی است.بسیاری از کارشناسان معتقدند که حذف خانواده از فرایند ازدواج و ورود سایت های اینترنتی در امر ازدواج تبعات زیادی را به همراه داشته است به طوری که ازدواج های اینترنتی این سنت مقدس را به یک معامله ساده تبدیل کرده اند.
در حالی که ازدواج از یک قداست و اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای ایجاد یک زندگی مشترک، افراد باید با هم صحبت کنند، همدیگر را بشناسند و به تفاهم برسند اما در فضای مجازی چنین فرصت هایی وجود ندارد.

 2) انحرافات و روابط نامشروع در چت روم ها          

یکی از مسائلی که در نهی از منکر در جامعه باید به آن توجه کافی شود، منکرات رایج در جامعه است منکراتی که اگر از آنها جلوگیری نشود مانند موریانه روز به روز پایه ها و ستون های اصلی جامعه را نابود می کند و مسلما راهی که این جامعه در پیش می گیرد به ناکجا آباد ختم می شود.
پدیده ای به نام فساد و فحشاء در مسنجر های مجازی که امروزه شاهد بروز و ظهور آن در جامعه اسلامی هستیم، مسئله ای که به جرات می توان از آن به فاجعه قرن بیست و یکم نام برد.
مردان و زنانی که شب و روز در مسنجرهای مختلف در فضای مجازی از جمله مسنجر یاهو به دنبال گزینه هایی هستند تا شاید به خواسته های شیطانی خود دست پیدا کنند.
برخی از افرادی که در این مسنجرها حضور دارند تنها با زدن یک کد چند رقمی مانند کد زیر (eftdsa2) تمام آرمان ها و اعتقادات اصیل خود را فراموش کرده، حرف هایی را به زبان می آورند و خواسته هایی را مطرح می کنند که هر گز در شأن و منزلت یک انسان نیست چه رسد به شأن و منزلت یک مسلمان. خداوند متعال انسان­ها را از پیروی این وسوسه­ها برحذر داشته می­فرماید: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکر: ای کسانی که ایمان آورده اید، پای از پی گامهای شیطان منهید، و هر کس پای بر جای گام های شیطان نهد [بداند که ] او به زشتکاری و ناپسند وامی دارد، النور: 21 )
پدیده دیگری که امروزه در مسنجر های مختلف از جمله مسنجر یاهو شاهد آن هستیم، درخواست های متعدد مبنی بر ارتباط نامشروع با جنس مخالف است که باز افراد متعددی برای رسیدن به این خواسته شیطانی خود دائما تالار های مختلف را جستجو می کنند. غاافل از آنکه خداوند متعال می­فرماید: وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنی إِنَّهُ کانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبیلاً: و به زنا نزدیک مشوید، چرا که آن همواره زشت و بد راهی است، الإسراء: 32 )
از مسائل مهم دیگری که امروزه به کثرت در مسنجرهای مجازی شاهد آن هستیم مسئله گرایش به همجنس بازی است که افراد زیادی در جستجوی جنس موافق خود، شب و روز مسنجر های مختلف را جستجو می کنند. مسئله ای که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از آن اظهار ترس کرده و این گونه فرموده است:
إنّ أخوَفَ ما أخافُ علی اُمّتی مِن عَمَلِ قَومِ لُوطٍ: بیشترین چیزی که برای امّتم ازآن می ترسم، عمل قوم لوط است. (ترغیب، ج3، ص285)

3) چت های خاموش و جنسی!

 چت را همه ما تجربه کرده ایم. یاهو، گوگل و حال اسکایب، وایبر، تانگو و واتساپ راه های بیش از یک چت ساده را پیش رویمان قرار داده اند.
ضریب نفوذ اینترنت روز به روز در کشور ما در حال افزایش است، طبق آخرین آمار امروز بیش از 45 میلیون نفر ایرانی به اینترنت دسترسی دارند در حالی که 29 میلیون نفر آنان را جوانان تشکیل می دهند.
هم اکنون ضریب نفوذ اینترنت در جهان در هر 100 نفر 39 نفر است و این آمار در ایران 61 نفر است. و همچنین میزان ضریب نفوذ تلفن در دنیا 81 نفر و در ایران 91 نفر است. با افزایش دسترسی کاربران به اینترنت برنامه های گوناگونی نیز ارتباطات افراد با یکدیگر را تسهیل می کنند. شاید زندگی مجازی برخی از ما این روزها شلوغ تر و پرشور تر از زندگی روزمره مان باشد. ساعت آنلاین بودن برخی افراد به کمک تبلت ها و تلفن های همراه به 24 ساعت می رسد! به ویژه شبکه های اجتماعی و برنامه های ارتباطی اینترنتی در این زندگی آنلاین سهم ویژه ای را دارند. روزی جامعه شناسان و روان شناسان نگران پیامدها و آسیب های ارتباط میان فردی ضربه خورده از پیامک ها بودند که رابطه ها را منحصر به یک پیام چند خطی کرده اند اما این روزها زندگی شخصی افراد در لایه های درونی تر مجازی نسبت به زندگی اجتماعی حقیقی آنها خزیده است.
این زندگی انفرادی را فیس بوک،گوگل پلاس و ایستاگرام از یک طرف، تانگو و وایبر و اسکایپ از طرف دیگر به انحصار خود در آورده اند.
اما انفرادی شدن زندگی اجتماعی افراد و رفتن در لاک خود در میان خانواده در کنار اعتیاد اینترنتی، تنها ایراد ناشی از این زندگی آنلاین نیست بلکه نوع کاربری و رابطه با افراد در فضای مجازی در بیان بهتر نوع فرهنگ زیست مجازی افراد ایرادی است که قسمتی از دومین جرائم اینترنتی کشور که عنوان غیر اخلاقی را یدک می کشد به این موضوع بر می گردد.
در برنامه های جدید حریم خصوصی را تنها افراد دیگر نقض نمی کنند بلکه این خود کاربر است که این حریم را نقض می کند افراد با در اختیار قرار دادن عکس های خصوصی و. .. که گاه هم خلاف عرف و شرع می باشند افراد سو استفاده گر و غرض ورز را وارد زندگی خود می کنند و باز این آغاز چت هایی خاموش و جنسی است
برخی از کلیک ها و لایک های این روزهای کاربران اینترنت در صورت عدم وجود فیلتر شکن به صفحه پیوندها ختم خواهد شد پرنوگرافی آنلاین جدا از جامعه جهانی در ایران نیز رشد و کلیک های مخصوص خود را دارد. ابن غیر از دام های و برخوردهای ناگهانی افراد با لینک های غیر اخلاقی است که چون دام هایی پیش پای کابران قرار می گیرند. پورنوگرافی های آنلاین این روزها محدود به چند سایت نیست بلکه ابعاد پنهان و خفیف تری نیز دارد.
این روزها چت ها و برنامه های مکالمه فارغ از یک سایت و یا مسنجر یاهو و گوگل تاک گستره وسیعی روی تلفن های همراه اندروید دارد. چت هایی که نه تنها محدودیتهای قبلی را ندارد بلکه می تواند هر چه بیشتر مخاطبان خود را دچار آسیب کند.
چت ها در گذشته دارای آسیب های گوناگونی بودند به جز اتلاف وقت، اعتیاد اینترنتی و کلاهبرداری ها، روابط پنهان را نیز در میان مکالمات خود داشتند اما حال این آسیب ها در برنامه های جدید شکل های متنوع و گسترده تری به خود گرفته اند. حال شما در برنامه تانگو فقط مکالمه نمی کنید بلکه عکس، مکان حضور و عکس های خود را هم پیش روی مخاطب قرار می دهید. حتی فراتز از این دیگر خود را محدود به چت نوشتاری نخواهید کرد بلکه تصویر و صدای شما هم ابزاری راحت برای چت های طولانی است.
اگر در چت های گذشته فردی فقط با اسم و عکسی کوچک از خود، به استقبال دیگران در برنامه های چت و اتاق های گفتگو می رفت، و بعضا افرادی هم از این وضع سو استفاده کرده و کلاهبرداری می کردند حال می توان با اطلاعاتی پیش از این میزبان دیگران بود.

ازدواج در چت روم و فیس بوک

اما فارغ از این چت های سو استفاده گرایانه، چت های دوستانه نیز با برنامه های جدید آسیب های خود را بیشتر نمود می دهند.
در گذشته که روابط نامشروع محدود به چت با کامپیوتر های خانگی و لب تاب ها انجتام میشد توسط خانواده بیشتر قابل کنترل بود و خود استرس فضای محیطی خانه مانعی بر سر راه یک ارتباط چند ساعته بود اما حال برنامه چت ها روی گوشی هایی است که کاملا شخصی شده و جز فرد هیچ کس نمی تواند روی آن نظارتی داشته باشد. چت های که در ظاهر خاموش اما ساعت ها مکالمه را در آرشیو خود ذخیره دارند.
درنگاه دیگر بعد از گذشت از فرم چت ها این محتوای آنها است که آسیب های فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی را در پی دارد
آسیب محتوایی چت ها در ادامه و فرزند نامشروع آسیب های فرهنگی جامعه است در جامعه ای که مرز روابط محرم و نامحرم باریک شده است و الگوی رفتاری دو جنس مخالف تغییر کرده اند چت راهی برای گسترش و سهولت این آسیب ها می باشد.
در فرهنگ چت این روزها غیر از نوع و میزان آن چهارچوب و قیدی برای موضوع چت هم وجود ندارد. در فضای اینترنت بزرگترین آسیب بی هدف و برنامه وارد شدن به فضای مجازی است که بعد ها انواع اعتیاد اینترنتی را برای کاربر فراهم می آورد حال هم چنین چت هایی بین دو جنس مخالف، آن هم در حالت خاموش گاهی رنگ و بوی جنسی می گیرد شاید متن چت ها در ظاهر چنین اشاراتی را در خود نداشته باشد اما با گذر متن کلمات در بطن اینگونه پیام ها پر از آن چیزی که شاید چون محتوای برخی از فیلم های سینمایی بتوان در برای آن اصطلاح سکس پنهان را به کاربرد.شاید دو طرف گفتگو هم آن را درک نکنند اما پیام های غیر مستقیم در حال اثر گذاری خود هستند.
چت ها در گذشته دارای آسیب های گوناگونی بودند به جز اتلاف وقت، اعتیاد اینترنتی و کلاهبرداری ها، روابط پنهان را نیز در میان مکالمات خود داشتند اما حال این آسیب ها در برنامه های جدید شکل های متنوع و گسترده تری به خود گرفته اند
در برنامه های جدید حریم خصوصی را تنها افراد دیگر نقض نمی کنند بلکه این خود کاربر است که این حریم را نقض می کند افراد با در اختیار قرار دادن عکس های خصوصی و. .. که گاه هم خلاف عرف و شرع می باشند افراد سو استفاده گر و غرض ورز را وارد زندگی خود می کنند و باز این آغاز چت هایی خاموش و جنسی است. برنامه های مکالمه جدید امکاناتی خاصی دارند از جمله شما می توانید کسانی را که از این برنامه استفاده می کنند را تا چند کیلومتری خود پیدا کنید. این عامل تقویت کننده پیامدهای ضد اجتماعی و فرهنگی است. این استفاده نادرست از چت و فرهنگ ضعیف ما در استفاده از اینگونه برنامه ها است که می تواند نه تنها مشکلات اجتماعی و فردی را برایمان به وجود آورد بلکه می تواند مشکلات خانوادگی را هم در پی داشته باشد. آشناهایی های بی مقدمه و فراهم کردن محیط ایجاد اینگونه روابط بارها مسیر خانواده ها را عوض کرده و بذر بی اعتمادی را میان دو زوج پراکنده کرده است و مقصر در این راه کسی جز مایی که در این برنامه ها پچهارچوب برای خود تعریف نکرده ایم، نخواهیم بود. نباید برای جلوگیری از این آسیب ها دولت برخوردهای سلبی و فیلترینگ را مد نظر قرار دهد بلکه کاربران خود باید نحوه و میزان حضور در برنامه های گفتگو و اتاق های چت را مطابق با فرهنگ ملی و دینی دنبال کنند و نگذارند این برنامه ها با فرهنگ وارداتی خود عواقبی را برای فرد و خانواده به دنبال داشته باشد.

منـــبـع: فلاحتی،حمید / مجله پایش