اندیشه تأسیس حوزه علمیه قم ریشه در روایات امامان معصوم به ویژه امام صادق(ع) داشت و در طول قرن ها، این نویدِ امامان بزرگوار شیعه بود كه همواره زبان به زبان نقل می شد و در ذهن شیعیان جای می گرفت. تا این كه در فروردین 1301 ش در جلسه ای كه علمای قم و آیت اللَّه حائری یزدی، در آن شركت داشتند، گفتگو پیرامون تأسیس این حوزه شكلی جدی به خود گرفت. پس از تفأل به قرآن، سرانجام با حمایت علما، كسبه و مردم، حوزه علمیه قم به دست توانای مرجع بزرگوار تقلید، حضرت آیت اللَّه العظمی حاج شیخ عبدالكریم حائری یزدی در سوم فروردین 1301 ش (1341 ق) تأسیس شد. شكوه و عظمت حوزه علمیه قم از آغاز تا به امروز، هر سال چشمگیرتر از گذشته در عرصه های مختلف نمود داشته است و پرتو آثار وجودش، افق های جدیدی از دورترین نقاط این عالم را در نوردیده است. این حوزه باشكوه، گذشته از این كه بزرگ ترین دانشگاه علوم اسلامی است، در رشته های فقه، اصول، حقوق، عرفان، فلسفه، اقتصاد، تفسیر، كلام و... پاسخگوی نیازهای اجتماعی، فرهنگی و فكری جامعه نیز بوده و هست. حوزه علمیه قم در طول عمر با بركت خود، صدها عالم، فقیه، مفسّر، اصولی و محقق و مؤلف را در خود پرورش داده و همچون چشمه ای روحانی، تشنگان علم و حقیقت را سیراب می سازد.