سیره گفتاری معصومین درباره مرگ و معاد

سیره گفتاری معصومین درباره مرگ و معاد

استفاده از کلام نغز و کوتاه و صادق معصومین علیه السلام در دیالوگ های شخصیت های داستانی یا نریشن ها یا زیرنویس برنامه های مستند و ترکیبی به ویژه در برنامه های مذهبی و مناسبتى، می تواند گامی در ترویج «معادباوری» به شمار آید. در این نوشتار، برخی سخنان این بزرگواران درباره مرگ و معاد را بیان می کنیم.

الف) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 

مرکب آسایش

«بدانید از مرگ گریزی نیست! مرگ آنچه دارد، با خود می آورد؛ برای اهل سرای جاودانى، خوشی و آسایش و رستاخیزی خجسته به سوی بهشتی برین و برای طالبان سرای فریب، بدبختی و پشیمانی و رستاخیزی زیان بار به سوی آتشی سوزان را می آورد».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5659، ح 19064]

روزنه روشنایى
 
«بیرون رفتن مؤمن از دنیا را مانند نکنم مگر به بیرون آمدن کودک از رنج و تاریکی شکم مادرش به خوشی و روشنایی دنیا».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5673، ح 19068] 

دسته گل خوش بو

«مرگ برای مؤمن مانند بوییدن دسته گلی خوش بوست».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5675، ح 19122]

آسایش انسان

«آدمیزاد، با مرگش یا آسوده می شود یا از دستش آسوده می شوند. بنده مؤمن از رنج و مشقت دنیا در جوار رحمت خدای متعال می آساید و با مرگ بنده بدکار، بندگان و شهرها و درختان و جنبندگان از دستش آسوده می شوند».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5681، ح 19138]

یاد مرگ، عبادت

«بهترین زهد به دنیا، یاد مرگ و برترین عبادت، اندیشیدن است. پس هر که یاد مرگ وجودش را پر کند، گور خود را باغی از باغ های بهشت بیابد».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5681، ح 19141]

مرگ آگاهی و زندگی آفرینى

«دنیا را بسازید و برای آخرتتان نیز چنان کار کنید که گویی فردا می میرید».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5689، ح 19187]

انس با مرگ

«کسی که فردا را از عمر خود به شمار آورد، با مرگ، بد همراهی کرده است».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5689، ح 19189]

مرگ آسان

«از خواهش ها کم کن تا تحمل ناداری بر تو آسان شود و از گناهان بکاه تا مرگ بر تو آسان شود».[میزان الحکمه، ج 12، ‌ص 5699، ح 19236]

ب) حضرت علی علیه السلام 

از دست رفتن فرصت

«مرگ، از دست دادن فرصت هاست. ازاین رو، باید پیش از آن زاد و توشه تهیه کرد».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1372]

بانگ رحیل

«کوچیدن، شتابان است پس باید هر چه زودتر مهیا گردید!»[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1372]

دروازه آخرت

«مرگ، دروازه آخرت است».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1372]

مسیر خانه بقا

«مرگ، ترک خانه فنا و کوچیدن به سوی خانه بقاست».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1373]

خوارکننده دنیا

«یاد مرگ اسباب دنیا را خوار و سبک می گرداند».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1374]

دوستی با مرگ

«نَفْس های خود را به نعمت های بهشت مشتاق کنید تا مرگ را دوست و زندگانی را دشمن دارید».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1375]

غفلت از مرگ

«عجب دارم از کسی که می بیند هر روز در نفس و عمرش نقصی وارد می شود و برای مرگ آماده نمی شود».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1375]

کالای غیرقابل فروش

«اگر مرگ خریده می شد، ثروتمندان آن را می خریدند تا همیشه در دنیا خوش باشند».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1377]

همسایه انسان

«هر که مرگ را به دیده یقین بنگرد، آن را نزدیک خواهد دید».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1378]

زیان کار حقیقى

«چه زیان کار است آن که در آخرت بهره ای ندارد».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، صص 21 و 25]

توشه آخرت

«توشه آخرت، پارسایی و پرهیزکاری است».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 1546]

روز پاسخ گویى

«تلاش خود را برای روز سؤال و حساب قرار ده!»[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 23]

دل کندن از دنیا

«آن که به آخرت یقین دارد، به دنیا طمع نمی ورزد».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 2، ص 19]

اعتدال در عمل

«برای دنیا چنان عمل کن که گویی همیشه در آن باقی می مانی و برای آخرتت چنان عمل کن که گویی فردا خواهی مرد».[مستدرک‌الوسائل، ج 1، ص 18]

انسان، آفریده آخرت

«همانا تو برای آخرت آفریده شده اى، پس برای آن عمل کن و همانا تو برای دنیا آفریده نشده اى، پس از آن کناره گیر!»[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 1، ص 17]

آخرت سرای جاودان

«آخرت، سرای همیشگی شماست، پس به وسیله آنچه برای شما جاودان است، خود را برای آخرت آماده سازید».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 1، ص 24]

اقامتگاه شایستگان

«سرای جاودانگی(آخرت)، جایگاه راستان و اقامتگاه نیکان و شایستگان است».[گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ج 1، ص 26]

یاد آخرت

سفارش حضرت علی علیه السلام به فرزندش امام حسن علیه السلام: «فرزندم! بسیار به یاد مرگ باش و یاد آنچه با آن پنجه درافکندی و آنچه پس از مرگ روی بدان نمایی و همه را پیش چشم قرار ده تا چون بر تو درآید، خود را آماده کرده باشی تا غافلگیرت نکند و بسیار آخرت را یاد کن و نیز نعمت ها و عذاب های دردناکش را در نظر آر؛ زیرا این [کار] دلت را از دنیا برگیرد و در نظرت بی مقدار سازد!»[ترجمه تحف‌العقول، ج 1، ص 129]

دنیای فریبنده

«دنیا، فریبنده ای است بی دوام و متغیر و نوری است در حال غروب و سایه ای است در حال برچیده شدن و تکیه گاهی است در حال افتادن».[نهج‌البلاغه، خطبه 82]

فرسوده شدن بدن ها

«روزگار، بدن ها را کهنه و فرسوده و هوس ها را تازه و نو می کند و با گردش روزها، مرگ را نزدیک و آرزوها را دور می سازد. آن که را به او رسید و به چنگش آورد، خسته و درمانده می سازد و آن که را به آن نرسید، ملول و رنجور می سازد».[نهج‌البلاغه، حکمت 69]

نزدیک شدن به مرگ

«هر نَفَس آدمى، گام های اوست به سوی مرگش».[نهج‌البلاغه، حکمت 71]

دشمنی دنیا و آخرت

«همانا دنیا و آخرت دو دشمن یکدیگرند و دو راه جداگانه، پس آن که دوستی دنیا را در دل گیرد و بدان عشق ورزد، آخرت را دشمن داشته و بدان دشمنی ورزیده است».[نهج‌البلاغه، حکمت 100]

دنیا و آخرت جمع نمی شوند

«دنیا و آخرت در مثل، چون مشرق و مغربند و رونده میان این دو، هرچه به یکی نزدیک شود، از دیگری دور می شود».[نهج‌البلاغه، حکمت 100]

ندای فرشته مرگ

«خداوند را فرشته ای است که هر روز ندا می دهد: بزایید برای مردن و گرد آورید برای از بین رفتن و بسازید برای ویران شدن!»[نهج‌البلاغه، حکمت 127]

انسان در تیررس مرگ

«انسان، در دنیا هدفی است که تیرهای مرگ همواره به سوی او نشانه می روند و کالای بادآورده ای است که بلاها و مصائب در نابودی او می شتابند. همراه هر جرعه آبى، گلوگیر شدنی و با هر لقمه طعامى، بار اندوه و ماندن استخوانی در گلو همراه است».[نهج‌البلاغه، حکمت 182]

یاران مرگ

«ما آدمیان، یاران و یاوران مرگ هستیم و جان هایمان در تیررس مرگ های ناگهانی است. پس از چه رو به هستی و بقای خود امید بندیم که این شب و روز چیزی را به شرف و برتری نرسانده اند مگر آنکه به ویرانی آنچه ساخته، یورش برده و جمع ها را پراکنده کرده اند».[نهج‌البلاغه، حکمت 182]

تلخی دنیا، شیرینی آخرت

«تلخی دنیا شیرینی آخرت را به دنبال دارد و شیرینی دنیا، تلخ کامی آخرت را در پی می آورد».[نهج‌البلاغه، حکمت 243]

ج) امام حسن علیه السلام 

بزرگ ترین شادی مؤمن

«مرگ، بزرگ ترین شادی است که به مؤمنان می رسد؛ زیرا از سرای رنج و بدبختی به نعمت جاویدان منتقل می شوند و بزرگ ترین هلاکتی است که بر کافران می رسد».[میزان‌الحکمه، ص 5669، ح 19105]

د) امام سجاد علیه السلام

سخت ترین لحظه

«سخت ترین لحظه های آدمیزاد سه لحظه است:  لحظه ای که ملک الموت را می بیند و لحظه ای که از آرامگاهش برمی خیزد و لحظه ای که در برابر پروردگار خود می ایستد و سپس یا به سوی بهشت می رود یا به سوی دوزخ».[میزان‌الحکمه، ص 5661، ح 19069]

راهوارترین مرکب ها

«مرگ برای مؤمن چون برکندن جامه هایی چرکین از تن است و ازهم گسستن غُل و زنجیرهای گران بار و جای گزین کردن فاخرترین و خوش بوترین جامه ها و راهوارترین مرکب ها و امن ترین منزل هاست و برای کافر به منزله برکندن جامه هایی فاخر از تن و منتقل شدن از منزل هایی امن و جای گزین کردن آنها به کثیف ترین و خشن ترین جامه ها و وحشتناک ترین منزل ها و بزرگ ترین عذاب است».[میزان‌الحکمه، ص 5671، ح 19107]

بهترین مرگ

«بهترین مرگ این است که آدمی از ساختمان ها و خانه ها و کاخ هایش فارغ شده باشد؛ یعنی از گناهانش توبه کند و به کارهای نیک بپردازد و با چنین حالی بر خداوند وارد شود».[میزان‌الحکمه، ص 5693، ح 19210]

ه) امام صادق علیه السلام 

سبک کردن سکرات مرگ 

«هرکه دوست دارد خدای عزوجل سکرات مرگ را بر او سبک گرداند، باید به خویشانش رسیدگی و به پدر و مادرش نیکی کند. اگر چنین کند، خداوند عزوجل سختی های مرگ را بر او آسان می  گرداند و در زندگی اش هرگز به ناداری نمی افتد».[میزان‌الحکمه، ص 5699، ح 19237]

دنیای آباد، آخرت ویران 

«ای مردم! چون شما دنیا را آباد کرده اید و آخرت را ویران، ازاین رو، خوش ندارید که از آبادی به ویرانه منتقل شوید».[میزان‌الحکمه، ص 5699، ح 19241]

آمادگی برای مرگ

«مرگ، هول و هراسی است که نمی دانی چه وقت تو را فرا می گیرد. چرا پیش از آنکه ناگهان به سراغت آید، برایش آماده نمی شوی».[میزان‌الحکمه، ص 5685، ح 19167]

فراوانی یاد مرگ

«مرگ را فراوان یاد کنید؛ زیرا هیچ انسانی مرگ را بسیار یاد نکرد، مگر اینکه به دنیا بی رغبت شد».[میزان‌الحکمه، ص 5685، ح 19160]

خشک کننده ریشه غفلت

«یاد مرگ، خواهش های نفس را می میراند و کشتزارهای غفلت را ریشه کن می کند و دل را با وعده های خدا نیرو می بخشد و طبع را نازک می سازد و پرچم های هوس را در هم می شکند و آتش آزمندی را فرد می نشاند و دنیا را در نظر کوچک می کند».[میزان‌الحکمه، ص 5681، ح 19148]

خوش بوترین بو

«مرگ برای مؤمن مانند خوش ترین بویی است که استشمام می کند و از بوی خوش آن خوابش می برد و رنج و درد، به کلی از او برطرف می شود و برای کافر چون گزش مارها و نیش عقرب هاست و بلکه دردناک تر».[میزان‌الحکمه، ص 5671، ح 19109]

پاداش کامل مؤمن

«نعمت دنیا امنیت و سلامتی است و کمال نعمت در آخرت؛ ورود به بهشت است و نعمت برای کسی که هنوز به بهشت وارد نشده، کامل نشده است».[معانی الاخبار، باب نوادر المعانى، ص 408، ح 87]

و) امام کاظم علیه السلام

صافی گناهان

«مرگ، یک صافی است که مؤمنان را از گناهانشان پاک می کند و آخرین دردی است که به عنوان کفاره آخرین گناهی که در وجودشان است، به آنها می رسد و کافران را نیز از حسناتشان پاک می سازد و آخرین خوشی یا آسایشی است که به عنوان آخرین پاداش حسنه ای که دارند، به ایشان می رسد».[میزان الحکمه، ص 5671، ح 19110]

منبع: پایگاه حوزه