آیا همه به جهنم میروند؟

آیا همه به جهنم میروند؟

پرسش: با توجه به اینکه اولین چیزی که در قیامت سوال می شود نماز است و اگر کسی بی نماز باشد، اعمال دیگرش مقبول نیست؛ پس در این صورت تکلیف سایر ادیان مثل مسیحیت و یهودیت چه می شود؟ و آیا آنان بخاطر بی نمازی اهل جهنم هستند؟ پس با توجه به این مطلب فکر کنم 95 درصد مردم دنیا جهنمی هستند و شاید 5 درصد هم به بهشت نروند.

پاسخ :

این که چند درصد به بهشت یا جهنم می روند را به خداوند سبحان بسپاریم. مهم تر از دانستن تکلیف مسیحی ها، یهودی ها و … در معاد و زندگی اخروی، این است که هیچ گاه و در هیچ امری، “کثرت” را ملاک تعریف، تشخیص و تمیز “حق از باطل” قرار ندهیم که حتماً خطا نموده و منحرف خواهیم شد. آیا اگر کثرت جاهلان، متکبران، ظالمان، فاسدان، فاسقان و جانیان در یک جامعه ای بیشتر باشد، حق با آنان خواهد بود؟! در این صورت، حق با ثروتمندان و زورمداران است که اندیشه و باور نظام سلطه می باشد.

دانشمندان فیزیک، شیمی، ریاضیات و علوم تجربی، در زمین، به نسبت جمعیت بسیار اندک بوده و هستند، حال آیا حق با آنان است که از این علوم هیچ نمی دانند؟! آیا اگر تعداد شرابخواران بیشتر باشد، شرابخواری به لحاظ علمی، بهداشت و سلامت و نیز شرع، حق و مجاز می گردد؟! پس، کثرت 10 درصد یا 95 درصد ملاک ارزش، سنجش و داوری نمی باشد.

«قُلْ لَا یَسْتَوِی الْخَبِیثُ وَالطَّیِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَکَ کَثْرَهُ الْخَبِیثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ یَا أُولِی الْأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ ترجمه آیه: بگو پلید و پاک یکسان نیستند هر چند کثرت پلید[ها] تو را به شگفت آورد؛ پس اى خردمندان از خدا پروا کنید باشد که رستگار شوید. (سوره مبارکه المائده، آیه 100)

«مَثَلُ الْفَرِیقَیْنِ کَالْأَعْمَى وَالْأَصَمِّ وَالْبَصِیرِ وَالسَّمِیعِ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلًا أَفَلَا تَذَکَّرُونَ»؛  ترجمه آیه: مثل این دو گروه چون نابینا و کر [در مقایسه] با بینا و شنواست آیا در مثل یکسانند پس آیا پند نمى گیرید. (سوره مبارکه هود علیه السلام، آیه 24)

❖  بنابراین، نه در حیات دنیوی (حتی با داوری خودمان) قلّت یا کثرت جمعیت، ملاک و محک تشخیص حق و باطل یا سنجش ارزش ها می باشد، نه در آخرت و با داوری خداوند علیم و حکیم.

ایمان و عمل:

زندگی دنیوی، با تمامی محدودیت ها و پستی های مرتبه ایش نسبت به حیات اخروی، در عین حال نماینگر همان حقایق می باشد. حال فرض کنید که کسی در دنیا از رومحبت و یا برای قدردانی به شما یک شاخه گُل هدیه بدهد و دیگری از دشمنی، حقد، کینه، برای تسخیف، برای ریا، فریب و یا حقه هایی که در سر دارد، عین همان شاخه گُل را هدیه دهد، آیا هر دو به خاطر عمل هم شکل، برابر هستند و کارشان یک ارزش دارد؟! خیر، چرا که مقصد و نیت قلب شان متفاوت است.

❖  بنابراین، در سرنوشت اخروی (که نماینگر حقایق همین زندگی دنیویست)، تقدم با “ایمان به خدا و معاد” می باشد و سپس به “عمل” می رسد که ظهور و بروز و تصدیق شناخت و ایمان می باشد.

بنابراین، ابتدا آدمیان [از اول تا آخر]، ابتدا بر اساس ایمانشان دسته بندی می گردند، یا به قول معروف، ابتدا “مؤمن و کافر” از هم جدا می شوند؛ آن هم بر اساس حقیقت ایمان شان، نه اسم دین یا مذهبی که روی خود گذاشته و یا کتابی که در دست گرفته و حمل می کنند!

پس بدیهی است که غیر مؤمن، به بهشت نمی رود، اگر چه شب و روز تورات، انجیل یا قرآن کریم را بخواند و یا شب و روز نماز بخواند و یا هر چه دارد را انفاق نماید. بهشت جایگاه آدم خوب، با کار خوب است، نه صرفاً کار و کارگر خوب.

نماز:

“نماز” نیز اگر چه ستون دین و شناسنامه مسلمان می باشد، اما خودش در شاخه احکام و اعمال می باشد که فروع دین است و پس از شناخت و ایمان، مورد نظر یا محاسبه قرار می گیرد. لذا در قرآن کریم چنان که فرموده: «إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَأَقِمِ الصَّلَاهَ لِذِکْرِی»؛  ترجمه آیه: همانا این منم، الله، که جز من خدایى نیست؛ پس مرا پرستش کن و به یاد من نماز برپا دار. (سوره مبارکه طه، آیه 14)

فرموده: «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ * الَّذِینَ هُمْ یُرَاءُونَ»؛  ترجمه آیه: وای بر نمازگزاران * همانهایی که نماز را سبک می شمرند * همانهایی که ریا می کنند. (سوره مبارکه الماعون،آیات 4 تا 6)

اساساً همین که گفته شده: «ابتدا نماز مورد بررسی قرار می گیرد»، یعنی هر نمازی هم نماز نیست و در دنیا نیز مقبول و مؤثر واقع نشده که در آخرت وزنی داشته باشد و به حساب آید.

بنابراین، نماز، سرآمد اعمال است، چنان که توحید، سرآمد معرفت و ایمان می باشد. ابتدا از توحید سؤال می شود و بعد سایر اعتقادات و باورها – چنان که ابتدا از نماز پرسیده می شود و سپس از سایر اعمال.

مسلمان، مسیحی و یهودی:

این قواعد، در مورد همگان یکسان است. همگان ابتدا در مورد ایمان شان مورد سؤال واقع می شوند و سپس در مورد اعمال شان. هم از مسلمان می پرسند که چرا شرک ورزیدی، و هم از مسیحی و یهودی و هم از کفار و تمامی انسان ها.

از مسیحی و یهودی نیز می پرسد: آیا پیامبر شما گفت: من خدا یا پسر خدا هستم؟ دست خدا بسته است؟ شما همه پسران خدا هستید؟ ما عذاب نخواهیم شد و …؟! سپس پیامبران شان را برای گواه می آورند و می پرسند: آیا شما به آنها چنین گفته اید؟ از ملائک می پرسند: آیا شما گفته اید که ما دختران خدا یا اله های شما هستیم …؟ و این شاهدان حق، خدا را شاهد می گیرند که هرگز چنین نگفته اند. و اگر اتباع آنها بهانه بیاورند که در کتاب ما چنین نوشته شده بود، می پرسد: مگر به شما عقل نداده بودم؟! اصول اعتقادی، عقلانی است.

❖  سپس نوبت به نبوت، ولایت، امامت، معاد و سایر اصول اعتقادی می رسد. حال از مسلمان، مسیحی و یهودی سؤال می شود که آیا پیامبر شما، از طرف من پیامی برای شما آورده بود که من آخرین پیامبر و آورنده آخرین دین و شریعت هستم؟ آیا او به شما گفته بود که به ولایت هر ظالمی گردن بنهید؟ آیا از سوی من، شما را از عقوبت مواضع و رفتارتان خبر نداده بود و …؟!

❖  سپس نوبت به عبادات، اعمال و عمل صالح یا گناهان می رسد و سرآمد آنها نماز است.

اگر مسلمان، مسیحی یا یهودی، از بخش نخست (اعتقادات و ایمان) عبور نمود، نوبت به بررسی اعمالش می رسد.

نماز، در همه ادیان وضع شده است، همین آیه مبارکه «وَأَقِمِ الصَّلَاهَ لِذِکْرِی»، به حضرت موسی علیه السلام نازل شده است. حضرت عیسی علیه السلام، در گهواره به سخن آمد و گفت: «… وَأَوْصَانِی بِالصَّلَاهِ وَالزَّکَاهِ … – به نماز و زکات سفارش شده ام /سوره مبارکه مریم علیهاالسلام،آیه 31».

پس اگر باقی ماندن کسی در ادیان دیگر، (به هر علت مقبولی) موجه قلمداد شد، از عمل به احکام خودش سؤال می شود. چنان که از یهودیان قبل از مسیح، و یهودیان و مسیحیان قبل از اسلام نیز از احکام خودشان سؤال می شود.

همانگونه که از مسلمان می پرسند، از یهودی و مسیحی نیز می پرسند که آیا بر تو نماز، روزه، زکات، انفاق در راه خدا، جهاد و … واجب شده بود یا خیر؟ خب چه کردی؟!

به کسی ظلم نمی شود:

ضمن آن که باید نگران زندگی دنیوی و اخروی خود باشیم نه دیگران، شاید ضرورتی نداشته باشد تا در آیات و روایات مطالعات تخصصی نماییم و ببینیم که محاکمه اهل کتاب دقیقاً چگونه است و عاقبت آنها چه می شود، شاید اطلاعات اجمالی نیز کافی باشد؛ ولی ضرورت دارد که بدانیم، خداوند متعال علیم به احوال بندگانش می باشد و به کسی ظلم نمی کند – رحمان، رحیم، غفار، عفو هست، چنان که سریع الحساب و شدید العقاب نیز هست، چرا که عالم هستی را برای بازی و شوخی نیافریده است – قوم خویشی ندارد و فریب هم نمی خورد – مرعوب کثرت نمی گردد و برای هر موضع و عملکردی، نتایجی حتمی قرار داده است.

خداوند سبحان، خودش علیم، بصیر و خبیر به احوال بندگانش می باشد، و خود شاهد مواضع اعتقادی و عملکردهای آنهاست، ضمن آن که فرشتگان، انبیا، اولیا و شهیدان را نیز برای شهادت می آورد، و در عین حال، هم هر کسی را از علمکردش با خبر می کند – هم کتاب عملش را می دهد خودش بخواند – و هم تمامی اعمالش را برایش مجسم می کند – سپس در اجر و پاداش اضافه هم می دهد، اما در عقوبت (که نتیجه طغیان و عصیان می باشد)، اضافه ای ندارد که ظلم شود، بلکه به حقیقت نتایج می رساند.

❖  بهشت و جهنم نیز جایگاه هستند، نه نتیجه اعتقادات و اعمال؛ بلکه درجات در آنها و آن چه در این دو مکان به اهلش عرضه می شود، همان نتایج مواضع و عملکردهای خودشان می باشد.