جوانی و هراس از گفتن یک «بله»

ترس ، هراس و تردید از ازدواج،از نمونه مخاطراتی محسوب می شود که برخی از جوانان با شدت و ضعف هایی با آن مواجه هستند،پدیده ای که می توان از آن به عنوان یکی از چالش ها و تهدیدات جدی نظام خانواده یاد کرد.

ازدواج و تشکیل زندگی مشترک از بدیهیات و ضروریاتی است که از ابتدای حیات بشری تا به امروز،به عنوان پیش نیاز تکثیر جمعیتی و لزوم استقلال و آغاز فصلی نو و جدید در زندگی اجتماعی مطرح بوده است.

با وجود این ضرورت و الزام غیر قابل انکار،اما در طول سالیان اخیر، شاهدیم برخی از جوانان با دیده تردید و شک و شبهه و بعضا هراس از پرداختن به این سنت حسنه از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کنند و به آن تن نمی دهند.

در این میان،کارشناسان،محققان و پژوهشگران حوزه اجتماعی دلایل و عوامل متعددی را سر منشاء و ریشه چنین تردیدها و تهدیداتی قلمداد می کنند.

◄تجربیات تلخی که از پیشینه و سرنوشت خانوادگی افراد به جای مانده است
کیومرث شرافتی،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی، در واکاوی عوامل و دلایل موثر در بروز چنین تردیدها و هراس هایی عنوان کرد:یکی از دلایل اصلی تن ندادن به ازدواج را باید در تجربیات تلخ خانوادگی فرد جستجو کرد و به واقع در صورتی که چنین افراد یا گروه هایی از جوانان،شاهد تنش ها،درگیری ها،خشونت های کلامی و فیزیکی میان خانواده خویش و بخصوص والدین خود بوده باشند،طبیعتا بروز برخی تردیدها و هراس ها از ازدواج دور از ذهن نخواهد بود.

وی افزود:تجربه تلخ کودکان طلاق و از هم گسیختگی و فروپاشی نظام خانواده در این افراد از نمونه های بارز و عوامل اثر گذار در شکل گیری چنین ذهنیت هایی خواهد بود.

شرافتی گفت:مسئولیت پذیری و تعهد از عوامل و مولفه های موثر دیگر به شمار می رود که به نوعی فرد با هراس و ترس از آن و ملزم شدن به رعایت برخی از الزامات و ضروریاتی که در عرف، فرهنگ، جامعه و قانون پذیرفته شده است از قبول پذیرش آن سرباز می زند.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:اعتماد به نفس پایین و عدم توانایی در برقراری ارتباط سازنده و ترس از طرد شدن از سوی همسر احتمالی خویش از دیگر مولفه های تاثیرگذار در بروز رفتارهای اینچنینی به شمار می رود.

شرافتی گفت:به واقع مجموعه این هراس ها،تردیدها و دغدغه های ذهنی و فکری باعث می شود فردِ درگیر از انعقاد هرگونه پیوندی سر باز زند و به تدریج این رویه و طرز تلقی و تفکر باعث می شود به مرور زمان،جوانان و نوجوانان با آسیب های جدی مواجه شوند.

وی افزود: تجربه ثابت کرده بعضا وجود چنین ذهنیت هایی با افزایش سن تشدید نیز می شود و به نوعی فرد دچار وسواس هایی سختگیرانه تری خواهد شد که هر آنچه می گذرد بر دامنه آن افزوده خواهد شد.

◄ترس و وحشت از شکست و جدایی در زندگی مشترک
روح ا...کیکاووسی، روانشناس و مشاوره خانواده، با اشاره به هراس برخی از نوجوانان و جوانان از شکست و جدایی در زندگی مشترک به عنوان عاملی موثر در ترس از ازدواج عنوان کرد:عمده این افراد به دلیل تجربه های شخصی و یا خانوادگی به چنین ذهنیت هایی دچار می شوند و بعضا شاهد هستیم میزان آسیب ها و ضربات روحی،روانی و عاطفی که در گذشته از گسست های خانوادگی و یا شکست های عشقی تجربه کرده اند آنچنان عمیق و شدید بوده که تا سالها تن به هیچ ازدواجی نمی دهند.

وی افزود:به واقع این افراد به هیچ عنوان ریسک پذیر نیستند و با روحیه محافظه کاری افراط گرایانه،خود را در معرض زندگی مشترک قرار نمی دهند تا به زعم خویش از آسیب های احتمالی دور بمانند.

کیکاووسی افزود:تجدید نظر در چنین تلقی و نگرشی  نسبت به زندگی،افزایش و بالا بردن اعتماد به نفس،الگو برداری از زندگی های مشترک موفق،فاصله گرفتن از تفکرات مخرب و منفعلانه و مراجعه به مشاوره از ضروریاتی است که می تواند به تدریج از چنین تردیدها و هراس هایی کم کند.

وی در خاتمه یادآور شد: البته نباید از مشکلات اقتصادی نیز به عنوان یکی از اصلی ترین و برجسته ترین مولفه های باز دارنده از ازدواج نیز به سادگی گذشت که به واقع بخش قابل توجهی از جوانان را با تردیدها و هراس هایی جدی مواجه می سازد که برون رفت از چنین وضعیتی با رشد،توسعه اقتصادی و ارتقای اشتغال آفرینی و تقویت و گستردگی فرصت های شغلی محقق خواهد شد.