اعتیاد به اینترنت ، نشانه ها،  پیامدها و درمان آن

اعتیاد به اینترنت ، نشانه ها، پیامدها و درمان آن

متأسفانه اعتیاد به اینترنت به پدیده رایجی تبدیل شده که روز به روز در حال افزایش است. شاید خود شما نیز به این نوع از اعتیاد دچار باشید یا در اطرافیانتان کسی را سراغ داشته باشید که با این مشکل روبروست. با ما همراه باشید.

مقدمه

اعتیاد به اینترنت مسئله کم اهمیتی نیست، زیرا کارایی ما را کاهش می دهد و موجب می شود بجای انجام کارهای مفید، وقت خود را در اینترنت هدر بدهیم و از بسیاری از دستاوردهایی که در حالت عادی می توانستیم بدست بیاوریم، محروم شویم. خوشبختانه این نوع اعتیاد نیز قابل درمان است و می توان با آن مقابله کرد، ولی ابتدا باید نشانه های آن را بشناسیم و سپس برای درمان آن اقدام کنیم. در اینجا نیز ابتدا به بیان نشانه های اعتیاد به اینترنت و پیامدهای منفی آن می پردازیم و در پایان، توصیه هایی برای درمان آن ارائه می دهیم.

اعتیاد به اینترنت ، نشانه ها، پیامدها و درمان آن

اعتیاد به اینترنت ، اعتیادی رفتاری است که در آن، فرد به استفاده از اینترنت یا سایر دستگاه های آنلاین وابسته می شود تا از این طریق با استرس های زندگی مقابله کند. اعتیاد به اینترنت بطور گسترده ای پذیرفته شده است، بویژه در کشورهایی که این اعتیاد، تعداد بسیار زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار داده است؛ برای نمونه در کره جنوبی، اعتیاد به اینترنت یکی از مشکلات سلامتی ملی بشمار می آید. جالب است بدانید اغلب تحقیقات مرتبط با موضوع اعتیاد به اینترنت در آسیا انجام شده است. البته این مسئله در کشورهای توسعه یافته آمریکای شمالی و اروپا نیز به نگرانی رو به رشدی تبدیل شده است.

مهم ترین مواردی که باید در مورد اعتیاد به اینترنت بدانید عبارتند از:

1. اعتیاد به اینترنت هنوز هم بطور رسمی، اختلالی روانی در نظر گرفته نمی شود. با وجود اینکه محققان، معیارهایی تشخیصی برای اعتیاد به اینترنت تعیین کرده اند، این معیارها در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) گنجانده نشده اند. اختلالِ اعتیاد به بازی های اینترنتی در این راهنما بعنوان مسئله ای نیازمند مطالعه بیشتر گنجانده شده و اعتیاد به اینترنت نیز بعنوان حوزه ای تخصصی در حال رشد است.

2. دست کم سه نوع اعتیاد به اینترنت شناسایی شده است: اعتیاد به بازی های ویدئویی، اعتیاد به دیدن وب سایت های غیراخلاقی و اعتیاد به قمار آنلاین.

3. بررسی و مطالعه اعتیاد به دستگاههای همراه مانند تلفن های همراه و گوشی های هوشمند و اعتیاد به شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام در حال افزایش است. البته ممکن است این انواع مختلف اعتیاد، هم پوشانی هایی با یکدیگر داشته باشند. بعنوان مثال، قمار آنلاین به بازی های آنلاین مربوط است و بازی های آنلاین نیز ممکن است دارای عناصری باشد که موجب تحریک احساسات جنسی شود.

4. ارسال محتوای غیراخلاقی، افراد زیادی را گرفتار کرده است.

5. راه هایی برای درمان اعتیاد به اینترنت وجود دارد، ولی تعداد مراکز تخصصی درمان اعتیاد به اینترنت (در صورت وجود چنین مراکزی در همه نقاط دنیا) بسیار اندک است. البته روان شناسانی که از دانش لازم در خصوص درمان اعتیاد برخوردار هستند، می توانند به این افراد کمک کنند.

نشانه های اعتیاد به اینترنت

از آنجا که اعتیاد به اینترنت رسما بعنوان اختلالی اعتیادآور پذیرفته نشده است، شاید تشخیص آن دشوار باشد. چند کارشناس برجسته در زمینه اعتیاد رفتاری، با بررسی های خود به دانش موجود در خصوص نشانه های اعتیاد به اینترنت افزوده اند.

بطور کلی تمام انواع اعتیاد به اینترنت از 4 مؤلفه زیر برخوردار است:

1. استفاده بیش از حد از اینترنت:

با وجود توافق بر سر اینکه استفاده بیش از حد از اینترنت، یکی از نشانه های مهم اعتیاد به اینترنت است، هیچ کس نمی تواند بگوید دقیقا چه مدت استفاده از رایانه، استفاده بیش از حد بشمار می رود. اگرچه در دستورالعمل ها گفته شده نباید بیش از 2 ساعت در روز از رایانه استفاده کنیم، این گفته برای افرادی که برای کار یا مطالعه از رایانه استفاده می کنند، غیرمنطقی است. بعضی از مؤلفین، عبارتِ «برای استفاده های غیرضروری» را نیز به این شرط اضافه کرده اند، ولی از نظرِ فردی معتاد به اینترنت، تمام موارد استفاده از رایانه ضروری بشمار می رود.

در ادامه بعضی از سؤالات موجود در ابزارهای ارزیابی اعتیاد به اینترنت را ارائه می دهیم که به شما کمک می کند تا ارزیابی کنید چه میزان استفاده به معنیِ استفاده بیش از حد است.

معمولا چقدر:

بیشتر از زمانی که در ابتدا در نظر داشته اید، آنلاین باقی می مانید؟
از اطرافیان خود می شنوید که به دلیل زمانی که در اینترنت سپری می کنید، از شما گله می کنند؟
می گویید یا با خود فکر می کنید «فقط چند دقیقه بیشتر در اینترنت بمانم»؟
تلاش می کنید زمان سپری کردن در اینترنت را کاهش دهید، ولی موفق نمی شوید؟
زمانی را که در اینترنت گذرانده اید، از دیگران مخفی می کنید؟
اگر هر کدام از شرایط گفته شده در بالا، هر روز برای شما پیش بیاید، به این معنی است که دچار اعتیاد به اینترنت شده اید.

2. ترک اعتیاد به اینترنت:

بطور معمول این باور وجود دارد که نشانه های ترک اعتیاد، فقط در مورد ترک وابستگی های فیزیکی به مواد مخدر مشاهده می شود، در حالی که اکنون نشانه های ترک اعتیادهای رفتاری مانند اعتیاد به اینترنت نیز شناخته شده اند. نشانه های معمول ترک اعتیاد به اینترنت شاملِ خشم، تنش و افسردگی در شرایطی است که دسترسی به اینترنت وجود ندارد. این نشانه ها ممکن است بصورت خستگی، عدم احساس شادی، دمدمی مزاجی، عصبی بودن و زودرنجی و تحریک پذیری در زمانی بروز کند که نمی توانید به سراغ رایانه تان بروید.

3. افزایش قدرت تحمل نسبت به عامل اعتیادآور:

ظاهرا افزایش قدرت تحمل نسبت به عامل اعتیادآورکه از مشخصه های اعتیاد به مواد مخدر است (و موجب می شود فرد معتاد برای رسیدن به حالت نشئگی یا تأثیرگذاری مورد نظر به مقدار بیشتری ماده مخدر نیاز داشته باشد) در اعتیاد به اینترنت نیز وجود دارد. این حالت می تواند بصورت خواستن (یا از دید کاربر نیاز داشتن به) تحریکات بیشتر مرتبط با رایانه بروز کند. این حالت، شکل های گوناگونی دارد. ممکن است فقط بخواهید زمان بیشتری را برای استفاده از رایانه سپری کنید و به تدریج، زمان استفاده از رایانه، بیش از زمانی می شود که برای انجام هر یک از کارهای دیگر خود صرف می کنید؛ ممکن است به دنبال فناوری های بیشتری باشید، مثلا نرم افزارها، سخت افزارها یا گجت های بزرگتر، بهتر و جدیدتری بخواهید. در هر صورت، تمنا برای داشتن مقدار بیشتر، تم غالب فرآیندهای فکری و برنامه ریزی های شما خواهد بود.

4. پیامدهای منفی اعتیاد به اینترنت:

اگر اعتیاد به اینترنت موجب هیچ آسیبی نمی شد، مشکلی وجود نداشت، ولی وقتی استفاده بیش از حد از رایانه اعتیادآور می شود، آسیب هایی به دنبال دارد. مثلا ممکن است به دلیل این مسئله، تمام روابط شخصی تان را با دیگران قطع کنید یا به روابط شخصی بی توجه شوید یا به دلیل استفاده بیش از حد از اینترنت با اطرافیان خود مشاجره کنید. معمولا روابط آنلاین به سرعت و به راحتی شکل می گیرد و گاهی حتی فرد باور ندارد که خیانت آنلاین ، به معنای خیانت به شریک زندگی اش است. گاهی نمرات و سایر دستاوردهایتان به دلیل توجه بیش از حد به استفاده از اینترنت تحت تأثیر قرار می گیرد؛ گاهی برای انجام هر کار دیگری بجز استفاده از رایانه، انرژی اندکی دارید؛ اغلب معتادان به اینترنت، به دلیل بیدار ماندن تا دیروقت، در روز احساس خستگی می کنند و دچار کمبود خواب هستند.

اعتیاد به اینترنت در کودکان

مسئله اعتیاد به اینترنت در کودکان و نوجوانان، بسیار نگران کننده تر است. کودکان از دانش و آگاهی کافی برای مدیریت درست استفاده از رایانه برخوردار نیستند و آسیب های بالقوه ای را که اینترنت می تواند برای آنها داشته باشد، درک نمی کنند. امروزه اغلب کودکان به رایانه دسترسی دارند و داشتن گوشی های هوشمند برای کودکان و نوجوانان به امری عادی تبدیل شده است.

اعتیاد به اینترنت مسئله کم اهمیتی نیست، زیرا کارایی ما را کاهش می دهد و موجب می شود بجای انجام کارهای مفید، وقت خود را در اینترنت هدر بدهیم و از بسیاری از دستاوردهایی که در حالت عادی می توانستیم بدست بیاوریم، محروم شویم.

درست است که داشتن تماس دوطرفه با کودکان در مواقع اضطراری، برای والدین اطمینان بخش است، ولی دسترسی مداوم به اینترنت، کودکان را در معرض خطراتی بسیار جدی قرار می دهد. کودکان ساعاتی طولانی در اینترنت سپری می کنند که موجب کاهش ارتباط آنها با دنیای اطراف می شود.

در زمانی که کودکان آنلاین هستند، خطر درگیر شدن در مزاحمت سایبری  (هم بعنوان قربانی و هم بعنوان فردی که مرتکب آن شده است) افزایش می یابد. این خطر نیز وجود دارد که از طریق ارسال محتوای غیراخلاقی و دسترسی به اپلیکیشن هایی مخرب، از تلفن همراه خود برای دسترسی به محتوای غیراخلاقی استفاده کنند.

به علاوه کودکان از طریق تلفن های همراه خود، در معرض فشار همسالان قرار می گیرند و ممکن است مدت زمان بیشتری را صرف بازی های آنلاین کنند که موجب آسیب پذیر شدن آنها در برابر اعتیاد به بازی های ویدئویی می شود. این مسئله می تواند در شکل گیری روابط اجتماعی سالم اختلال ایجاد کند و منجر به انزوا و قربانی خطرات بالقوه ای شود که در اطراف کودکان وجود دارد. بنابراین، توصیه می شود کودکان و نوجوانان، بیش از 2 ساعت در روز با دستگاه های رایانه ای کار نکنند.

گام های بعدی

اگر نشانه های اعتیاد به اینترنت را در خود یا فرد تحت سرپرستی تان مشاهده می کنید، با پزشکی مشورت کنید تا به شما کمک کند. پزشک می تواند شما را به روان شناسان و سایر متخصصان در این حوزه ارجاع دهد یا داروها و درمان هایی برای رفع مشکلات زمینه ای احتمالی مانند افسردگی یا اختلال اضطراب اجتماعی (که زمینه را برای اعتیاد شما به اینترنت فراهم کرده اند) تجویز کند. گاهی اعتیاد به اینترنت با سایر اعتیادهای رفتاری مانند اعتیاد به کار، اعتیاد به تلویزیون و اعتیاد به گوشی های هوشمند نیز همراه می شود.

حرف آخر

اعتیاد به اینترنت می تواند اثرات مخربی بر افراد، خانواده ها و بویژه، کودکان و نوجوانانِ در حال رشد داشته باشد. درست است که کمک گرفتن از دیگران، کار ساده ای نیست، ولی می تواند تفاوت چشمگیری در کیفیت زندگی شما ایجاد کند.

منبع: سایت چطور، به نقل از راسخون