شرح زیارت جامعه کبیره استاد محمد شجاعی - جلسه نهم (صوت - متن)

«صله رحم» زیباترین شکل پیوند و ارتباطات انسانی است. زیارت ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز حاکی از صله رحم است. زائر با چنين درک و باوري از امام، در حرم مطهر آنان حاضر مي شود و با حضور قلب و توجه خالصانه نسبت به وجود نورانی و مقدس ايشان، ابراز ارادت می کند.

چرا به زیارت ائمه معصومین (علیهم السلام) برویم

پاداش زیارت ها بسته به نفس و معرفت انسان دارد که چه ضریبی از ثواب را دریافت می کند. در حقیقت نفس انسان است که به کار ضریب می دهد. یعنی چه محصول و نتیجه ای از زیارت میگیرد. انسان در سیر و سلوک نیاز به تلقین دارد. امام امت (ره) فرمودند: «انسان بدون تلقین به جائی نمی رسد». یکی از مکان های معنوی که انسان باید تمرکز بگیرد، «زیارت» است. تلقین در امر زیارت بسیار حائز اهمیت است و انسان در هنگام زیارت باید به محتوای آن عمل توجه داشته باشد. در ادامه جلسه گذشته سه دلیل بر ضرورت زیارت از زبان فیض کاشانی بیان شد که عبارتند از:

اعتراف به امامت و حاکمیت متخصص معصوم؛
زیارت به معنای حضور در محضر انسان حی و حاضر است؛
زیارت، نوعی صله ارحام است.

گاهی اوقات ما به حرم می رویم و یک حس خاص با آن امام یا امامزاده برقرار می کنیم که با امام دیگر چنین نیست که این مشکل از خود ماست. دقت کنیم: کسانی که به زیارتشان می رویم، بیشتر از آنچه که ما دوستشان دارمد، دوستمان دارند؛ مانند عشق و عاطفه ای که پدر و مادر نسبت به فرزند دارند و هرگز عشق فرزندان به عاطفه و عشق والدین نمیرسد.

عشق معشوقان ولی افزون تر است لیلی از مجنون، بسی مجنون تر است

زیارت امام نوعی صله رحم است

صله‌رحم از دو واژه «صله» و «رحم» تشکیل شده است که معنای لغوی صله از ماده «وصل» به معنای وصل شدن و «رحم» نیز به معنی خویشان را می‌گویند. ائمه معصومین(علیهم السلام) کس و کار ما هستند و زیارت آنها نوعی صله رحم است. انسان زائر در هنگام زیارت غرق درأفت و عشق ائمه اطهار می‌شود و این عشق به سبب بی نیازی آنان بسیار با ارزش است.وقتی دو نفر که همدیگر را دوست دارند به ملاقات هم میروند، آن کسی بیشتر خوشحال میشود که محبتش بیشتر است. شادی ائمه اطهار بسیار مبارک و باارزش است. چون کامل تر از ما هستند و نیازی به ما ندارند. لذا وقتی به زیارت آنها می روید، موجب خیر و انبساط و شادی خود شما می‌شود. پس خاصیت صله ارحام، این است که انسان عمرش طولانی، بلاها از او دور و خیرات کثیری نصیب زائر می‌گردد. از امام صادق(علیه السلام) نقل است که فرمودند: «... مِن ذلِكَ صِلَةُ الرَّحِمِ وغایَةُ تَأویلِها صِلَتُكَ إیّانا؛ غایت تأویل این آیه، صله ارحام تو با ماست». اگر کسی باور کند که معصومین و امام زادگان ارحام ما هستند، رمز شادی و آرامشش را در دنیا پیدا کرده است و بسیاری از نکبت ها، تفکرات منفی، خواب های منفی، اضطراب و دلشوره های به دور است و نیز گدای عاطفه دیگران نیست و در مقابل عزت، آبرو، شادی و نشاط سراغ انسان می آید.

آثار ملکوتی زیارت

در زیارت باعث شادی و خوشحالی امام می شود. حالا که خوشحال کردیم چه اتفاقی می افتد؟ گاهی وق ها حیوانی خوشحال می کند اجر و ثواب دارد. حال اگر مسملان باشد خیلی قیمت دارد حالا اگر این مسلمان شیعه باشد فوق العاده ارزش دارد. رسول اکرم (صل الله علیه و آله) فرمودند: «مَن سَرَّ مُؤمنا فَقَد سَرَّنی، و مَن سَرَّنی فَقَد سَرَّ اللّه َ؛ هر كه مؤمنى را شاد سازد، مرا شاد ساخته و هر كه مرا شاد كند، خدا را شاد كرده است». اگر دل مومنی را شادی کنید به شکلهای مختلف مثل توجه کردن، محبت دادن، قرض دادن، برطرف کردن نیاز و.. در حقیقت رسول خدا را شاد کرده اید و کسی رسول خدا را شاد کند، خدا را شاد کرده است. آدم ها به نوع آرزوها و طمع های که دارند، بزرگ می شوند. اگر بخواهی کسی را شکارش کنی و برای تو باشد، قیمت تو را نشان می دهد. همچنین اگر بخواهیم خدا و اهل بیت و ملائکه الله را شاد کنیم، این بسته به نوع هوس انسان دارد. حال اگر کسی امام زمان(علیهم السلام) را شاد کند، که کار هر کسی هم نیست؛ چون ایشان در اوج بزرگی و ناز است و کسی که قصد حضرت را با وقت گذاشتن، پول گذاشتن، قلم گذاشتن و ... شاد کند اتفاقات قشنگی صورت می گیرد. یعنی آن خنکی شادی که در دل حضرت ایجاد می کنددر دل خود شخص هم ایجاد میشود. بنابراین خوشحال کردن دیگران کار سختی نیست و تا می توانید دیگران را شاد کنید که راه های خیلی زیادی دارد. زیارت و ملاقات امام در روح و باطن انسان اثری ملکوتی دارد، و چنین خوشحالی و شادی غیب در باطن و وجود او اثرگذار است و در نامه اعمال ثبت می شود.

شب های محرم بهترین فرصت، احیای روح جمعی است

«سینه زنی»، یكی از مظاهر مهمّ روحیه جمعی است که با عشق انجام میشود و باطنش عظمت بسیاری دارد. که متاسفانه توجهی به این باطن عزاداری ها نداریم. کارهای جمعی مثل دسته راه انداختن، راهپیمائی ها، عزاداری و .... ثواب ده ها و صدها زیارت را به انسان می دهد. رمز موفقیت شیعه در همین روح جمعی نهفته است، امام محمد باقر(علیه السلام) فرمودند: زمانی که من از دنیا رفتم جمع شوید و برای من عزاداری کنید». در جمع اتفاق هایی رخ می‌دهد که هرگز در غیر آن اتفاق نمی‌افتد. بنابراین، ایام محرم زمانی است برای یافتن همدیگر و ایجاد یک روح جمعی مشترک که مهمتر از کار جمعی، است. سعی کنیم افراد را از هیئت ها به دلایل منافع شخصی حذف نکنیم. یعنی روح جمعی داشته باشیم تا روح حذف.امام راحل فرمودند: هر چه داده می‌شوند در شلوغی هاست؛ در جمع فرصت کسب فیض بیشتر است به همین دلیل نماز جماعت نسبت به اقامه نماز فردی بسیار توصیه می‌شود. اجتماع پیاده روی اربعین بسیار ارزشمند و گران سنگ است ولی زوار باید توجه داشته باشند که حقوق دیگران را ضایع نکنند.