دوران پس از حاج قاسم

دوران پس از حاج قاسم

ایران و غرب آسیا پس از فرمانده با ذکاوت و باهوش نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چه وضعیتی خواهد یافت؟ در اهمیت فکر، ایده و فعالیت حاج قاسم برای محور مقاومت، تنها همین حرف رهبر فرزانه حزب الله، سیدحسن نصرالله مبنی بر تقسیم تاریخ منطقه به دوران پیش از حاج قاسم و دوران پس از حاج قاسم کافی است.

اگر بخواهیم شخصیت و میدان نفوذ سردار سلیمانی را در یک نمای کلی بررسی کنیم، باید تصریح کنیم سردار شهید در سه عرصه نظامی، سیاسی و رسانه ای، علمدار کنشگر و مبتکر جمهوری اسلامی بوده است.

۱. در کمتر از سه هفته ای که از شهادت سردار گذشته، رسانه های جمهوریخواهان آمریکایی در تلاش بوده اند اولاً سردار را هم ردیف عناصر بدنامی که اتفاقاً در رشد و گسترش تعصب و تکفیر نقش داشته اند، جا بزنند و ثانیاً نبود او را جبران ناپذیر ترسیم کنند، اما واقعیت این است که با وجود درخشندگی سردار در میدان پرآشوب منطقه، نیروی قدس و محور مقاومت در نبود او راه را گم نخواهد کرد، چراکه شبکه روابط و ساختار منحصربه فردی که سردار ساخته، با وجود اتکای فراوان بر استعداد و هنر ویژه او، قائم به شخص نبوده و می تواند تحرک و اقدام ایران در میدان مقاومت را جهش چشمگیری دهد. دنیل بایمن، استاد دانشگاه جرج تاون و کارشناس ارشد بروکینگز، در مقاله ای در مجله فارن افرز، بصورت تلویحی، جانشینی سردار اسماعیل قاآنی در فرماندهی نیروی مقاومت در خاورمیانه را به جانشینی سیدحسن نصرالله پس از شهادت سیدعباس موسوی تشبیه می کند.

۲. وجه دوم شخصیت سردار که در داخل ایران کمتر از آن سخن گفته شده، اما به شدت تحت رصد و بررسی تحلیلگران خارجی بوده، کنش سیاسی او بوده است. او شخصیتی فراجناحی داشت و همچنان که در صف نبرد با تکفیری ها، هم دوش بسیجی ها و پاسدارانی که دل خوشی از دولت دوازدهم و سیاست های منطقه ای دولت و به ویژه برجام که دست ایران را زیر ساطور آمریکا برد و به تعبیر رهبر معظم انقلاب، خسارت محض را به کشور تحمیل کرد، با محمدجواد ظریف، رفاقت و ارتباطی نزدیک داشت.

در ارتباط با حل مسائل اقتصادی کشور به ویژه تجارت با کشورهای منطقه و استفاده از ظرفیت آنها، تمام توشه و توان خود را به کار گرفت، حتی اگر این جد و جهد به نام دیگران تمام می شد.
در غیاب او، گروه های مختلف سیاسی، یک نیروی واسط برای گفتگو و تعامل را از دست دادند، اما نمی توان گفت او نیروی آخر در این زمینه و عرصه بود. تجربه حاج قاسم در مقابله با تهدیدات خشن و سخت خارجی، به او چنین آموخته بود که زد و خوردهای سیاسی و اختلافات جناحی، ذات دنیای سیاست است و این رفت و برگشت ها تا زمانی که خط قرمزهای نظام را جابه جا نکند، چندان خطری ندارد.

۳. وجه سوم شخصیت سردار که فراق او را سنگین و چه بسا تحمل ناپذیر می کند، وجه نمادین و سمبلیک او بود. ترور او، عزت و غرور میلیون ها ایرانی را جریحه دار و احساس انتقام و انزجار از آمریکا را در دل ها شعله ور کرد. درست است که مخالفان سردار و حتی سنگ اندازان و مانعان در راه و مشی او، با شهادت او به ناگاه و از روی منفعت سوگوار شدند و شال عزا انداختند، اما واقعیت این است که بخشی از این واکنش، کاملاً آنی و تماماً بی ریا و خالصانه بود. شهادت سردار خط شکن و برجسته ایرانی، در واقع به زیر افکندن نماد و سمبل ملتی بود که در برابر تمام تحریم ها و تهدیدات، همچنان حاضر نیستند استقلال و شرافت خود را به دریوزگی و گدایی مقابل ثروتمندترین کشور دنیا بفروشند، اما در واقعیت ماجرا، شهید قاسم سلیمانی به مراتب نمادین تر، کاریزماتیک تر و ذی نفوذتر از قاسم سلیمانی است.

تدا اسکاچپول، اندیشمند علوم سیاسی در تبیین چرایی وقوع انقلاب اسلامی، نقش و کارکرد ایدئولوژی تشیع را در سازماندهی انقلابیون و پیش راندن نیروی انقلاب اسلامی مؤثر می دانست و سوزان ملونی، کارشناس برجسته مسائل ایران در اندیشکده بروکینگز بر این باور است که خون سلیمانی، آن اهمیت و اعتبار نمادین سردار سلیمانی را تشدید خواهد کرد. از نظر او، ایران اگرچه ماه های بسیار سختی پشت سر گذرانده، اما در سال های اخیر نشان داده که در اقدام و اعمال منافعش، عجله ای ندارد و در زمان و موقعیتی مناسب، اقدامش را به سرانجام خواهد رساند.

مطالب مرتبط و پیشنهادی :
ویژه نامه سردار دلها ، شهید حاج قاسم سلیمانی
بانک تصاویر سردار سلیمانی - ویژه نامه سیمای آسمانی
ویژه نامه سردار آسمانی مداحی شهادت حاج قاسم سلیمانی