قتل نفس زکیه از علائم ظهور

قتل نفس زکیه

مقدمه: طبق روایات وارده از ائمه معصومین (علیهم السلام) برای ظهور و قیام حضرت صاحب الامر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پنج علامت حتمی ذکر شده است؛ از جمله این علائم، قتل نفس زکیه است یعنى: سیدى پاکدل که در مکه ى معظمه، بین رکن و مقام، بدون جرم و گناه به شهادت مى‌رسد. در نوشتار حاضر به نکاتی در این زمینه اشاره می‌شود.

نکاتی در مورد قتل نفس زکیه

 طبق بیان روایات، این رخداد عظیم، بین ركن و مقام ـ در بهترین مكان‏های زمین ـ اتفاق می‏افتد. فرد یاد شده، از اولاد امام حسن مجتبی (علیه السلام) است  كــه در روایات، گاهی از او به عنوان «نفس زكیّه» و «سید حسنی» یاد كرده اند.

قتل نفس زكیّه، از نشانه ‏های حتمی و متصل به ظهور است. در منابع اهل سنّت كمتر نامی از آن برده شده؛  ولی در منابع شیعه، روایات آن، فراوان است؛ از این رو، در اصل تحقق چنین حادثه‏ای ـ به عنوان علامت قیام ـ شكی نیست؛ هر چند اثبات جزئیات آن و نیز زمان تحقق آن و ویژگی‏های مقتول، مشكل است.

برخی گمان كرده ‏اند مراد از نفس زكیّه، محمد بن عبداللّه بن حسن، معروف به نفس زكیّه است كه در زمان امام صادق (علیه السلام) در منطقه «احجار زیت» در نزدیكی مدینه كشته شد. این احتمال درست نیست، به چند دلیل:

1. لازمه‏اش این است كه پیش از تولد حضرت مهدی (علیه السلام)؛ بلكه پیش از آن كه امامان از آن خبر دهند، این نشانه رخ داده باشد.

2. در روایات تصریح شده است كه «نفس زكیّه»، بین ركن و مقام كشته می‏شود؛ حال آن كه محمد بن عبداللّه بن حسن در منطقه «احجار زیت» (در نزدیكی مدینه) كشته شده‌است.

3. همان گونه كه در روایات اشاره شده قتل نفس زكیّه از نشانه‏های حتمی و متصل به ظهور است؛ حال آن كه محمد بن عبداللّه، سال‏ها پیش از تولد حضرت مهدی (علیه السلام) به قتل رسیده است. امام باقر (علیه السلام)‏فرمود:

بین قیام مهدی (علیه السلام) و كشته شدن نفس زكیّه، بیش از پانزده شبانه روز فاصله نیست.  

احتمالاً در آن زمان، کشته شدن این شخص، امر مهمی خواهد بود. به صورتی که همگان، از آن آگاه می‌شوند و به همین دلیل، به عنوان نشانه معرفی شده است. چنانچه محمد بن مسلم از امام محمد باقر (علیه السلام) می‌پرسد: «قائم شما اهل بیت چه وقت قیام می‌کند؟» امام علامت‌هایی را مطرح می‌کنند که یکی از آن‌ها قتل نفس زکیه است. ایشان می‌فرماید: «… و قتل غلام من آل محمد علیهم السلام بین الركن و المقام اسمه محمد بن الحسن النفس الزكیة …؛ [كمال ‏الدین و تمام النعمة، ج1، ص363، باب32، ح16.] و کشته شدن شخصی از خاندان پیامبر (علیهم السلام) میان رکن و مقام که نام او محمد بن حسن است و او همان نفس زکیه است».

در این مقاله کوتاه به نکاتی درباره قتل نفس زکیه که از روایت‌های اهل بیت (علیهم السلام) به دست می آید، اشاره می‌شود.

اول) حتمی بودن قتل نفس زکیه

چندین روایت با واژه‌های «محتوم» و «لابدّ»، رخ دادن قتل نفس زکیه را حتمی دانسته اند که به دو مورد از آن‌ها اشاره می‌شود.

1. ابوحمزه ثمالی گوید: «امام جعفر صادق (علیه السلام) ضمن شمارش امور حتمی قبل از قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، فرمودند: «… و قتل النفس الزكیة من المحتوم …؛ [غیبت، طوسی، ص435، ح425] و کشته شدن نفس زکیه از امور حتمی است». روایت از جهت سند، معتبر است.

2. حمران بن اعین گوید: «امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند: «من المحتوم الذی لابدّ أن یكون من قبل قیام القائم خروج السفیانی و خسف بالبیداء و قتل النفس الزكیة و المنادی من السماء؛[غیبت، نعمانی، ص264، باب14، ح26] از امور حتمی که به ناچار، قبل از قیام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) خواهد بود، خروج سفیانی و خسف بیداء و قتل نفس زکیه و ندا دهنده از آسمان است». روایت از جهت سند، معتبر است.

دوم) زمان و مکان کشته شدن نفس زکیه

بنابر آنچه از روایات اهل بیت (علیهم السلام) استفاده می‌شود، نفس زکیه کنار کعبه، میان رکن و مقام حضرت ابراهیم و پانزده شب قبل از قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به شهادت می‌رسد.

عبایة بن ربعی از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نقل كرده است که ایشان فرمودند: «… ألا أخبركم بآخر ملك بنی فلان قلنا بلى یا أمیر المؤمنین قال قتل نفس حرام فی یوم حرام فی بلد حرام عن قوم من قریش و الذی فلق الحبة و برأ النسمة ما لهم ملك بعده غیر خمس عشرة لیلة …؛[ ارشاد، ج2، ص374.] آیا شما را از پایان حکومت بنی فلان آگاه نکنم؟ گفتیم: چرا ای امیرمؤمنان. فرمودند: کشته شدن انسانی بی گناه در روز حرام و در شهر حرام (مکّه معظّمه) از قومی از قریش. قسم به کسی که دانه را شکافت و انسان را آفرید، برای آنان بعد از این جنایت، جز پانزده شب حکومت نخواهد بود». روایت از جهت سند، معتبر است.

در حدیث دیگری نیز امام جعفر صادق (علیه السلام) فاصله میان قتل نفس زکیه و قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را پانزده شب معرفی می کند.[غیبت، نعمانی، ص258، باب14، ح17]

البته حتمی بودن اصل قتل نفس زکیه را نمی‌توان به حتمی بودن خصوصیات آن، چون زمان کشته شدن او سرایت داد و احتمال تغییر و بداء در موارد جزئی وجود دارد.

نتیجه:

بر اساس روایاتی از اهل بیت(علیهم السلام) کشته شدن نفس زکیه در کنار کعبه، میان رکن و مقام از امور حتمی است که به آن اشاره شد.