پول و مادیات از نظر قرآن

پول و مادیات از نظر قرآن

یک مسلمان می داند که این دنیای فانی می گذرد و روزی می آید که آنروز، نه خريد و فروش است و نه دوستى لذا دل به جمع آوری پول و مادیات نمی بندد(سوای امرار معاش)

گرچه در آیات قرآن نسبت به دنیاگرایی و جمع آوری پول هشدار داده شده است؛ اما پول و مادیات به خودی خود بد نیست و طریقه مصرف آن و نیز دل نبستن به آن مهم است.

یک انسان مسلمان می داند که این دنیای چند روزه می گذرد و روزی می آید که «لا بَيْعٌ‏ فيهِ وَ لا خُلَّة؛ در آن روز ، نه خريد و فروش است (تا بتوانيد سعادت و نجات از كيفر را براى خود خريدارى كنيد)، و نه دوستى(پارتی بازی).»[1] بنابراین انسان مسلمان دل به جمع آوری پول و مادیات نمی بندد، ولی برای امرار معاش تلاش می کند. «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِم‏؛ خدا حال هيچ قومى را دگرگون نخواهد كرد تا زمانى كه خود آن قوم حالشان را تغيير دهند.»[2]

اگر در جامعه اسلامی، ثروتمندانی باشند و خمس و زکات بدهند و پولشان را در اقتصاد کشور سرمایه گذاری کنند و کارهای دیگر، نه تنها بد نیست؛ بلکه خیلی هم خوب است. به قول بزرگی: «آیا حتما باید یهودی ها پولدار باشند؟» که به طریق مختلف در کشورهای اسلامی نفوذ کنند؟

 گاهی متاسفانه افراد ثروتمند از خدا بی خبر از خلا به وجود آمده توسط افراد مذهبیِ ثروتمند استفاده کرده و در میان اقشار مردم (مخصوصا فقیران) نفوذ می کنند و از این طریق برنامه های پلید خود را پیش  می برند(سوءاستفاده های عمدتا غیراخلاقی).

از این واقعیت تلخ بگذریم. گفتیم که سرمایه اگر در خدمت دین و جامعه باشد، مطلوب است. خدا در سوره انفال بعد از تذکر به مسلمین برای آمادگی همه جانبه در مقابل دشمان(نظامی، اقتصادی، فرهنگی و..) می فرماید: «وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شىَ‏ءٍ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ؛ هر چه در راه خدا (و تقويت بنيه دفاعى اسلام) انفاق كنيد، بطور كامل به شما بازگردانده مى‏ شود، و به شما ستم نخواهد شد!»[3]

در جنگ تحمیلی، بسیاری از سرمایه های مادی به کار افتاد تا ما بحمدالله پیروز شدیم. گرچه اخلاص رزمندگان اسلام و مردم، حرف اول را می زد، ولی سیل کمک های مردمی، فوق العاده تاثیرگذار و روحیه بخش بود.

در همین سیل اخیر، سرمایه های عظیمی به سوی مناطق سیل زده سرازیر شد و کشور را از کمک های خارجی بی نیاز کرد. مثال ها فراوان است.

نکته مهم: متاسفانه در جامعه نسبت به این موضوع افراط و تفریط هایی می شود؛ کسانی هستند که به بهانه امرار معاش و کار برای خانواده، به دنبال جمع آوری پول و مادیات می روند و از آخرت و حتی فقیران جامعه غافل می شوند. در مقابل، برخی ممکن است همه ثروتمندان را بی دین و از این قبیل بدانند، که قطعا این گونه نیست.

پی نوشت:
1ــــــ بقره/254.
2ــــرعد/11.