فضای مجازی در بیانات علماء و مراجع تقلید + جزوات فضای مجازی

بیانات علماء درباره فضای مجازی

مجموعه ای از بیانات بزرگان و مراجع معظم تقلید درباره فضای مجازی به انضمام مجموعه جزوات فضای مجازی و بالابردن سواد استفاده از آن :

◈ فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص فضای مجازی

⫸ شما افسران جوان جنگ نرم هستید و عرصه جنگ نرم، بصیرتی عمّارگونه و استقامتی مالک اشتروار می طلبد؛ با تمام وجود، خود را برای این عرصه آماده کنید.[1]

⫸ ابزارهاى تسهیل کننده، مثل رایانه ها و ارتباطات اینترنتى و فضاى مجازى و سایبرى هم که الان در اختیار شماست!. اگر بتوانید اینها را یاد بگیرید، میتوانید یک کلمه حرف درستِ خودتان را به هزاران مستمعى که شما آنها را نمیشناسید، برسانید؛ این فرصت فوق العاده اى است؛ نبادا این فرصت ضایع شود. اگر ضایع شد، خداى متعال از من و شما روز قیامت سؤال خواهد کرد. [2]

⫸ در مقابل فرهنگ مهاجم، بدترین کار، انفعال است؛ زشت ترین کار، انفعال است؛ خسارت بارترین کار، انفعال است. فرهنگ مهاجم نباید ما را منفعل بکند.[3]

⫸ روحانیت شیعه باید مدرن ترین شیوه های تبلیغ را برای رساندن پیام حق خود به دیگران مورد استفاده قرار دهد. [4]

⫸ باید با استفاده از استعدادهای جوان و با سیاستگذاری صحیح و بدون ازدست  دادن زمان به سمت خروج از حالت انفعال در فضای مجازی و حضور فعال و تولید محتوای اسلامی حرکت کنیم.[5]

❖❖❖ محورهای مهم ابلاغی از سوی مقام معظّم رهبری درخصوص فضای مجازی :

- خروج از حالت انفعال در فضای مجازی و حضور فعال و تولید محتوای اسلامی
- توسعه محتوا منطبق بر ارزش ها و فرهنگ اسلامی – ایرانی
- ترویج هنجارها،  ارزش ها و سبک زندگی اسلامی ایرانی
- مقابله مؤثر با تهاجم همه جانبه فرهنگی
- ارتقای فرهنگ کاربری و سواد فضای مجازی جامعه
- اهتمام ویژه به سالم سازی همه جانبه فضای مجازی کشور[6]

⫸ این جوانها شبانه روز به وسیله رسانه های صوتی و تصویری و اینترنتی، در زیر بمباران تخریب قرار دارند؛ غوغایی است در دنیا؛ در دنیای مجازی.[7]

⫸ این جوانها همان جوانهایی هستند که شبانه روز به وسیله رسانه های صوتی و تصویری و اینترنتی، در زیر بمباران تخریب قرار دارند؛ غوغایی است در دنیا؛ در دنیای مجازی.
در دنیای رسانه های صوتی و تصویری، صدها رسانه، و با یک اعتبار هزارها رسانه، در حال بمباران افکار جوانهای ما هستند.[8]

⫸ کسی مخالف استفاده از فضای مجازی نیست بلکه موضوع اصلی این است که در چنین عرصه ای که لغزشگاه است باید زمینه استفاده صحیح فراهم شود نه آنکه فضای مجازی به صورت رها و غیر قابل کنترل باشد.
کسی به دنبال بستن فضای مجازی نیست؛ زیرا این کار عاقلانه نیست اما چرا هنگامی که کشورهای دیگر برای حفاظت از فرهنگ خود، در استفاده از فضای مجازی چارچوب هایی قرار می دهند، ما فضای مجازی را رها کرده ایم؟[9]

⫸ اگر شما اهل شبکه های اجتماعی هستید و اهل فضای مجازی هستید، خوب میفهمید و خوب میدانید که بنده کجا را دارم اشاره میکنم؛ از همه طُرق دارند استفاده میکنند که ایمان اسلامی ما را متزلزل کنند. ما یعنی چه کسی؟ یعنی منِ پیرمرد هفتاد هشتاد ساله؟ نه، نسبت به ماها خیلی نگران نیستند؛ ایمان نسل بعد ما را و نسل بعدِ بعد ما را [میخواهند متزلزل کنند]؛ دارد تلاش میشود. خب، یکی از آن زمینه های اقتدار ما و زمینه های توانمندی ما، ایمان اسلامی ما است؛ این یکی از آماج دشمنی های آنها است.[10]

⫸ این میدان(فضای مجازی)، میدان واقعی جنگ است و روحانیون و طلاب باید مسلح و آماده، وارد عرصه مقابله با شبهات و تفکرات غلط و انحرافی شوند.[11]

⫸ قرار دادن اسناد متقن و جهت دهنده در فضای مجازی، به بسیاری از محققان و نویسندگان کمک شایانی خواهد کرد.[12]

⫸ این فضای مجازی امروز از فضای حقیقیِ زندگی ما چند برابر بزرگ تر شده؛ بعضی ها اصلاً در فضای مجازی تنفّس میکنند؛ اصلاً آنجا تنفّس میکنند، زندگی شان در فضای مجازی است. جوانان هم سروکار دارند با فضای مجازی، با انواع واقسام چیزها و کارها، با برنامه های علمی اش، با اینترنتش، با شبکه های اجتماعی اش، با مبادلات و امثال اینها سروکار دارند؛ خب، اینجا لغزشگاه است. هیچ کس نمیگوید آقا جادّه نکش. اگر شما در یک منطقه ای جادّه ای لازم دارید، خیلی خب، جادّه بکش، جادّه اتوبان هم بکش امّا مواظب باش! آنجایی که ریزش کوه محتمل است، آنجا محاسبه لازم را بکنید. ما به دستگاه های ارتباطی خودمان، به مجموعه وزارت ارتباطات و شورای عالی مجازی -که بنده از آن هم گله دارم- سفارشمان این است. ما نمیگوییم این راه را ببندید؛ نه، اینکه بی عقلی است. یک کسانی نشسته اند، فکر کرده اند، یک راهی باز کرده اند بعنوان این فضای مجازی و به قول خودشان سایبری؛ خیلی خب، از این استفاده کنید منتها استفاده درست بکنید؛ دیگران دارند استفاده درست میکنند؛ بعضی از کشورها طبق فرهنگ خودشان این دستگاه ها را قبضه کرده اند. ما چرا نمیکنیم؟ چرا حواسمان نیست؟ چرا رها میکنیم این فضای غیرقابل کنترل و غیرمنضبط را؟ مسئولند، یکی از مسئولین هم همینها هستند؛ دستگاه وزارت ارتباطات است.[13]

⫸ فضای مجازی، دنیایی رو به رشد، بسیار وسیع و غیرقابل توقف است که فرصت های بزرگ و تهدیدهایی را هم به همراه دارد/ هدف از تشکیل شورای عالی فضای مجازی استفاده از این فرصت ها و دفع این تهدیدها است/ باید در ایجاد شبکه ملی اطلاعات و راه اندازی آن تسریع شود.[14]

⫸ این ابزارها البته می توانند مفید باشند اما باید سلطه دشمن را از آنها سلب، و به گونه ای عمل کرد که فضای مجازی به وسیله ای برای نفوذ و سلطه فرهنگی دشمن تبدیل نشود.[15]

⫸ استقلال فرهنگی به اعتقاد بنده از همه اینها(استقلال سیاسی،اقتصادی و...) مهم تر است. استقلال فرهنگی در این است که سبک زندگی را، سبک زندگی اسلامی - ایرانی انتخاب بکنیم. بنده در باب سبک زندگی دو سه سال قبل از این مفصّل صحبت کردم؛[16] سبک زندگی از معماری، از زندگی شهری، از زیستِ انسانی، از پیوندهای اجتماعی تا همه مسائل گوناگون را شامل میشود. تقلید از غرب و از بیگانه در سبک زندگی، درست نقطه مقابل استقلال فرهنگی است. امروز نظام سلطه بر روی این مسئله دارد کار میکند؛ همین مسئله مهندسی اطّلاعات، این ابزارهای جدیدی که وارد میدان شده است، اینها همه ابزارهایی هستند برای تسلّط بر فرهنگ یک کشور. بنده با این حرف نمیخواهم بگویم این ابزارها را از زندگی خودمان خارج کنیم؛ نه، اینها ابزارهایی هستند که میتوانند مفید واقع بشوند امّا سلطه دشمن را از این ابزارها بایستی سلب کرد. نمیتوانید شما برای اینکه مثلاً فرض بفرمایید رادیو و تلویزیون داشته باشید، رادیو تلویزیونتان را بدهید در اختیار دشمن؛ اینترنت هم همین جور است، فضای مجازی هم همین جور است، دستگاه های اطّلاعاتی و ابزارهای اطّلاعاتی هم همین جور است، اینها را نمیشود در اختیار دشمن قرار داد؛ امروز در اختیار دشمن است؛ وسیله و ابزار نفوذ فرهنگی است؛ ابزار سلطه فرهنگی دشمن است.[17]

⫸ امروز اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطىِ بسیار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا میرسد. میدان افکار مردم و مؤمنین، عرصه کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در یک میدان جنگ و کارزار حقیقىِ فکری قرار داریم. این کارزار فکری به هیچ وجه به زیان ما نیست؛ به سود ماست. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست - از مهمات تفکر اسلامی و انبارهای معارف الهی و اسلامی - بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست؛ لیکن مسأله این است که ما باید این کار را بکنیم.[18]

⫸ این وسایل ارتباط جمعی که امروز وجود دارد، درست است که فراگیر است -اینترنت و شبکه های اجتماعی و بقیّه چیزها خیلی فراگیر است- لکن نگاه روبه رو و چشم درچشم و احساس حضور و شنیدن نفَس گوینده و مخاطب یک چیز دیگر است؛ اجتماع، دُور هم جمع شدن، یک چیز دیگر است. ممکن است چند صد هزار نفر یک حرفی را، یک پیامی را در اینترنت یا با پیامک بگیرند، امّا این خیلی فرق میکند با اینکه همین چند صد هزار نفر یک جا جمع بشوند، یک نفر با آنها حرف بزند، صحبت کند. این نگاه کردنِ روبه رو یک تأثیر فوق العاده دیگری دارد؛ این در اختیار شما است.[19]

بسم الله الرحمن الرحیم

⫸ گسترش فزاینده  فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی بویژه شبکه جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، و لزوم سرمایه گذاری وسیع و هدفمند در جهت بهره گیری حداکثری از فرصت های ناشی از آن در جهت پیشرفت همه جانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیب های ناشی از آن اقتضا می کند که نقطه کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیم گیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور بوجود آید. به این مناسبت شورای عالی فضای مجازی کشور با اختیارات کافی به ریاستِ رئیس جمهور تشکیل می گردد و لازم است به کلیه مصوبات آن ترتیب آثار قانونی داده شود.
اعضای حقوقی این شورا عبارتند از: رئیس جمهور(رئیس شورای عالی)، رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر اطلاعات، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و همچنین اعضای حقیقی: حجج اسلام و آقایان: دکتر حمید شهریاری، دکتر سیّدجواد مظلومی، مهندس مسعود ابوطالبی، دکتر کامیار ثقفی، دکتر رسول جلیلی، دکتر محمد سرافراز و مهندس علیرضا شاه میرزایی می باشند که برای مدت سه سال تعیین میشوند.
این شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد نماید تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در چارچوب مصوّبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. نکات اساسی در مورد وظایف شورای عالی و مرکز فضای ملّی مجازی با تأکید بر توجه جدّی به آن، در پیوست این حکم ابلاغ میگردد.
در پایان انتظار دارم، ضمن تسریع در تشکیل مرکز ملّی فضای مجازی، رئیس و اعضای محترم شورا تلاش بایسته را در جهت دستیابی این مرکز به اهداف تعیین شده به کار برند. کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همه جانبه با این مرکز میباشند.
سیّدعلی خامنه ای
۱۷ اسفند ماه[20]

⫸ ابزارها روزبه روز دارد پیشرفته میشود. از بیشترین ابزارها و وسیع ترین و سریع ترین ابزارها علیه جمهوری اسلامی دارند استفاده میکنند؛ جمهوری اسلامی [هم] باید خودش را آماده کند؛ از همه ابزارها استفاده کند.[21]

⫸ دشمنان ما تلاش گسترده اى را از روزهاى اول آغاز کردند و هرچه جلو رفتیم، این تلاش بیشتر شده است؛ از صدها بلکه هزاران ایستگاه تلویزیونى و رادیویى و اینترنتى استفاده کردند براى دشنام دادن به جمهورى اسلامى و به بانى بزرگ آن و به طرف داران آن. خود این مطلب به ما کمک کرده است، یعنى حس کنجکاوى را در مستمعان و مخاطبان در سراسر دنیا برانگیخته است؛ میخواهند بدانند که علت این همه دشمنى کردن و سنگ پرانى کردن و لجن پراکنى کردن چیست، و آن حقیقتى که آماج این دشمنى ها است، چه ماهیتى دارد، چه حقیقتى دارد. بنابراین دشمنان ما به قصد دشمنى نام ما را بردند و درباره ى امام ما و نظام ما سخن گفته اند، اما «إِنَّهُمْ یَکِیدُونَ کَیْدًا﴿15﴾ وَأَکِیدُ کَیْدًا﴿16﴾ »؛[22] این را خداى متعال میفرماید؛ آنها با این نیت، این حرکت وسیع را آغاز کردند اما در نهایت براى ما یک فرصتى به وجود آمد.[23]

⫸ تهاجم فرهنگی یک حقیقتی است که وجود دارد؛ میخواهند برروی ذهن ملت ما و برروی رفتار ملت ما - جوان، نوجوان، حتی کودک - اثرگذاری کنند. این بازیهای اینترنتی از جمله همین است؛ این اسباب بازیهایی که وارد کشور میشود از جمله همین است که من چقدر سر قضیه تولید اسباب بازی داخلىِ معنیدار و جذاب حرص خوردم با بعضی از مسئولین این کار که این کار را دنبال بکنند.[24]

⫸ ما بچه های خودمان را که اَلَکدولَک بازی میکردند که تحرک داشت و خوب بود، گرگم به هوا بازی میکردند که کار بسیار خوبی بود و ورزش بود و بازی و سرگرمی بود، یا این چیزی که خط کشی میکنند و لىِ لىِ میکنند - بازىِ بچه های ما اینها بود - آورده ایم نشانده ایم پای اینترنت، نه تحرک جسمی دارند، نه تحرک روحی دارند، و ذهنشان تسخیر شده به وسیله طرف مقابل. خب بیایید بازی تولید کنید، بازی ترویج کنید، همین بازیهایی که بنده حالا اسم آوردم و ده تا از این قبیل بازی [که] بین بچه های ما از قدیم معمول بوده را ترویج کنید؛ [این] یکی از کارها است، اینها را ترویج کنید.[25]

⫸ شیطانِ امروز که از راه اینترنت و ماهواره و روشهای ارتباطىِ مدرن و فوق مدرن سراغ شما می آید، حرفهای مدرنی هم دارد؛ سخت افزارش را مدرن کرده، نرم افزار مدرن هم دارد. شبهه آفرینی دارد، اخلال در عقیده دارد، ایجاد تشویش در ذهن دارد، تزریق ناامیدی دارد، ایجاد اختلاف دارد.[26]

⫸ اینکه شما حالا توقع داشته باشید که بعد از پنج شش ماه آدم ببیند که مسائل سایبری کشور اصلاح شده و شبکه اینترنت ملی به وجود آمده و فلان؛ نه، به این زودیها اینها جواب بده نیست؛ بالاخره از همین امکانات موجود باید استفاده کرد.[27]

⫸ این ماهواره ها، این اینترنت ها، این انواع و اقسام وسائل ارتباطات، اینها دلها را اغوا میکند، جذب میکند، از راه به در می برد، انگیزه های معنوی را در انسان سست میکند، شهوات را در انسان بیدار میکند.[28]

⫸ من به منبر خیلی عقیده دارم. امروز اینترنت، ماهواره، تلویزیون و ابزارهای گوناگون ارتباطىِ فراوان هست، اما هیچ کدام از اینها منبر نیست؛ منبر یعنی روبه رو و نفس به نفس حرف زدن؛ این یک تأثیر مشخص و ممتازی دارد که در هیچ کدام از شیوه های دیگر، این تأثیر وجود ندارد. این را باید نگه داشت؛ چیز باارزشی است؛ منتها بایستی آن را هنرمندانه ادا کرد تا بتواند اثر ببخشد.[29]

⫸ از اینترنت و تکنولوژیهای جدید ارتباطاتی باید همه روحانیت برای دین استفاده کند.[30]

⫸ من بارها گفته ام که با همه این وسایل ارتباط جمعی ای که وجود دارد - البته روحانیت باید از همه این وسایل ارتباط جمعی استفاده کند؛ از اینترنت و تکنولوژیهای جدید ارتباطاتی باید همه روحانیت برای دین استفاده کند؛ همچنانی که از رادیو و تلویزیون و بقیه چیزها استفاده میکند - در عین حال، مسجد، جلسه مذهبی، نشستن روبه روی مردم، دهان به دهان و نفس به نفس با مردم حرف زدن، یک نقش بی بدیل دارد و هیچ چیزی جای این را نمیگیرد و این هم مال شماست.[31]

⫸ قوی شدن کشور جزو هدفهای ما است. ...
امروز قوّت در فضای مجازی حیاتی است؛ امروز فضای مجازی حاکم بر زندگی انسانها است در همه‌ی دنیا؛ و یک عدّه‌ای همه‌ی کارهایشان را از طریق فضای مجازی پیش میبرند؛ قوّت در این [زمینه] حیاتی است.[32]

⫸ باید با استفاده از تواناییها و استعدادهای جوان کشور و با سیاستگذاری صحیح و اقدامات سنجیده و هماهنگ و بدون از دست دادن زمان به سمت خروج از حالت انفعال در عرصه فضای مجازی، و حضور فعال و تأثیرگذار و تولید محتوای اسلامی متقن و جذاب حرکت کنیم.[33]

⫸ لازمه حضور فعال و تأثیرگذار در فضای مجازی، «تمرکز در تصمیم گیری»، «جدیت در اجرا بدون از دست دادن زمان»، «هماهنگی میان دستگاهها» و «پرهیز از موازی کاری و تعارض» است.[34]

⫸ اهتمام ویژه به سالم سازی و حفظ امنیت همه جانبه فضای مجازی کشور و نیز حفظ حریم خصوصی آحاد جامعه و مقابله مؤثر با نفوذ و دست اندازی بیگانگان دراین عرصه.[35]

⫸ فضاى مجازى یک صحراى بى پایانى است که از همه طرفش میشود حرکت کرد؛ دیگر مثل سابق نیست که شما بخواهید یک مطلبى را بیان کنید، ناچار باشید روى کاغذ بنویسید، آن را پلى کپى کنید یا فتوکپى کنید ده نسخه، صد نسخه، دویست نسخه؛ این جورى نیست. هر یک نفرى که بتواند با رایانه کار بکند یک رسانه است. مى نشینند پخش میکنند شبهات را، حرفها را، جوانهاى مؤمن را، جوانهاى سالم را گمراه میکنند. اینها را باید شناخت. چه کسى بایستى بیاید وسط میدان و سینه سپر کند و مانع بشود از گمراهى جوانان؟ چه کسى باید مانع بشود از اقدام دشمن براى انحراف ذهن جوانان؟ به عهده ى چه کسى است این کار؟ جامعه ى علمى و مذهبى، یعنى روحانیّت، اوّلین وظیفه اش این است؛ مهم ترین وظیفه اش این است.[36]

⫸ ترویج هنجارها،  ارزش ها و سبک زندگی اسلامی ایرانی و ممانعت از رخنه ها و آسیب های فرهنگی و اجتماعی در این عرصه و مقابله مؤثر با تهاجم همه جانبه فرهنگی و نیز ارتقای فرهنگ کاربری و سواد فضای مجازی جامعه.[37]

⫸ توسعه محتوا و خدمات کارآمد و رقابتی منطبق بر ارزش ها و فرهنگ اسلامی – ایرانی در تمامی قلمروهای مورد نیاز جامعه و جلب مشارکت های مردمی و بکارگیری ظرفیت های بخش خصوصی در این زمینه.[38]

⫸ اینترنت یکی از نعم بزرگ الهی است، اما در عین حال یک نقمت بزرگ هم هست؛ یعنی یک چاقوی دو دم و خطرناک… اینترنت الان مثل یک جریان افسار گسیخته است… این مثل آن است که کسی یک سگ وحشی را بیاورد، بگویند قلاده اش کو؟ بگویند سفارش کرده ایم آهنگر قلاده را بسازد![39]

⫸ امروز اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطىِ بسیار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا میرسد. میدان افکار مردم و مؤمنین، عرصه کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در یک میدان جنگ و کارزار حقیقىِ فکری قرار داریم. این کارزار فکری به هیچ وجه به زیان ما نیست؛ به سود ماست. اگر وارد این میدان بشویم و آنچه را که نیاز ماست - از مهمات تفکر اسلامی و انبارهای معارف الهی و اسلامی - بیرون بکشیم و صرف کنیم، قطعاً بُرد با ماست؛ لیکن مسأله این است که ما باید این کار را بکنیم.[40]

⫸ خواهشمندم توضیح دهید که چرا چینِ کمونیست، اینترنت را به‏ شدّت سانسور مى ‏کند، ولى در ایرانِ اسلامى این کار انجام نمى‏ شود؟
در همه جاى دنیا – مخصوص چین نیست – وقتى جهاز عظیم و فراگیر اینترنت وارد مى‏ شود، معمولاً فیلترهایى هم وجود دارد که هر کشور به فراخور تمایلات و تفکّرات و مصالحى که دارد، آن ها را کار مى ‏گذارد، این یک امر طبیعى است. در این‏جا هم در آغاز کار مقدارى بى ‏توجّهى شد، لیکن بعد اقداماتى کردند و باید بکنند، این درست است. البته که باید فیلترهاى مناسب و لازم را بگذارند.[41]

⫸ دشمن از طریق تولید و ترویج شبهات و همچنین تولید محتوای ضد عفت و حیا، به دنبال انحراف جوانان مؤمن و سالم از اصل دین و دریدن پرده های حیا است و امروز این کار در بستر فضای مجازی انجام می شود.[42]

⫸ حوزه های علمیه و دانایان مذهب باید قابلیت مواجه شدن با لشکر عظیم دشمن را در خود ایجاد کنند.
فضای مجازی، به صورت توأمان دارای منافع و مضرات بی شماری است که باید با استفاده از فرصت های آن، مفاهیم اسلامی را در سطح گسترده ترویج کرد.[43]

⫸ حوزه های علمیه و روحانیون باید با شناخت فضای مجازی و استفاده از فرصت های آن، معارف و مفاهیم اسلامی را تبیین کنند.[44]

⫸ تربیت مبلّغ فضای مجازی از جمله نکاتی است که باید در حوزه های علمیه توجه ویژه ای به آن شود.[45]

⫸ امروز شما ملاحظه کنید، هر انسانی که فرض کنید یک تبلت دستش باشد، با همه افکار و حرفهای انحرافی میتواند روبرو و مواجه بشود؛ حالا به قدری که ظرفیّت دارد. با این نگاه به مسئله نگاه کنید که شما چقدر نقش میتوانید ایفا کنید. به نظر من این وسایل رسانه ای جدید، هم یک فرصت است، هم یک خطر است؛ فرصت از دو نظر، خطر از یک جهت. خطر از این جهت که ممکن است این حرفها و شُبهه ها، در ذهن جوان ها و در ذهن غیرجوانها اثر بگذارد و اینها را منحرف کند؛ این جهت خطر است. امّا از دو جهت فرصت است: یکی اینکه ما مطّلع میشویم که چه شبهه هایی وجود دارد. یکی از مشکلات کار ما این است که ما شبهه ها را نمیشناسیم. من میبینم خیلی از آقایان محترم خب با دانشجو مواجه اند، [امّا] آنچه در ذهن او و در دل او میگذرد را نمیدانند. ما به برکت فضای مجازی و این رسانه عظیم عمومی میتوانیم کشف کنیم که چه چیزهایی امروز مطرح است؛ این یک فرصت [است] که خب فرصت بسیار باارزشی است. فرصت دوّم هم این است که از همین طریق میتوانیم شبهه را برطرف کنیم و آن را ازاله کنیم. بنابراین اینکه گفت «هر عُسری دو یُسر همراهش است»، اینجا این تهدید دو فرصت همراه خودش دارد که از این دو فرصت باید حدّاکثر استفاده را کرد.[46]

⫸باید این فضا کنترل شود، اما نباید ملت را از فضای مجازی محروم کرد.باید همه مردم بتوانند از منافع فضای مجازی استفاده کنند.[47]

⫸ امروز دشمن از همه روشها استفاده می کند. من دیروز در جمع جوانها می گفتم که امروز صدها سایت اصلی و هزاران سایت فرعی در اینترنت وجود دارد که هدف عمده شان این است که تفکرات اسلامی و بخصوص تفکرات شیعی را مورد تهاجم قرار دهند. تهاجم هم تهاجم استدلالی نیست؛ از روشهای تخریبی و از روشهای روانشناسانه و غیره استفاده می کنند. همه اینها پاسخ دارد؛ پاسخهایش هم مشکل نیست؛ بایستی از این وسایل استفاده کرد. باید از آنچه که در اختیار داریم، حداکثر استفاده را بکنیم. ما نه از صدا و سیمایمان، نه از مطبوعاتمان و نه از بسیاری از منابر عظیم عمومی مان، چنان که باید و شاید، استفاده نمی کنیم. این ضعفهای ماست؛ این ضعفها را بایستی کم کنیم. باید روزبه روز نقاط ضعف را کم و نقاط قوت را زیاد کرد؛ و این ممکن است.[48]

⫸ امروز وسایل تبلیغ نوشتاری و گفتاری به قدری متنوع و زیاد است که اگر روحانیت دین از این قافله عقب بماند، قطعاً یک خسارت بزرگ تاریخی برای او پیش خواهد آمد.[49]

◈ بیانات آیت الله حائری شیرازی (رحمه الله) درباره فضای مجازی

⫸ با هنر خود فضای مجازی را تسخیر کنید. [50]

امام خمینی (رحمه الله) یک زمانی فرمود جنگ تحمیلی نعمت است و بعد ها هم همین شد، الان هم فضای مجازی فرصت است ولی پیش دستی دشمن در ایجاد ابزار و نشر فساد یکی از تهدید های موجود در این فضا به شمار می آید،و هدف دشمن تضعیف و تحریف افکار است. [51]

⫸ امروز فضای مجازی و اینترنت اهمیت دارد، بنابراین یک طلبه و روحانی باید متخصص دراین عرصه ها باشد و با ابزار های نوین به ترویج اسلام بپردازد. [52]

حوزه فضای مجازی را جدی گیرد [53]

◈ فرمایشات آیت الله عبدالله جوادی آملی درباره فضای مجازی

⫸ طبق آموزه های اسلام ما نباید بیراهه برویم و نباید راه کسی را ببندیم بلکه باید با تلاش فضای مجازی را در اختیار خود بگیریم.[54]

⫸ جوانان باید در این فضا آنچه را که به نفعشان است دریابند و آن مسائلی که غیراخلاقی بوده و دام دشمن برای انحراف انسان ها به شمار می آید را رها کنند، زیرا این فضا اگر کنترل نشود، دین را از انسان می گیرد و سبب آبروریزی او خواهد شد.[55]

⫸ شما باید این فضا را حقیقت بدانید و به دست بگیرید و شما باشید که بیشترین پیام را در آن منتقل می کنید لذا بر سرعتتان بیفزایید و این نظام را با هنر دینی تان به سمت پیشرفت بکشانید؛ فضای مجازی را به حقیقت تبدیل کرده و آن را به دست بگیرید.[56]

◈ بیانات آیت الله صافی گلپایگانی درباره فضای مجازی

⫸ امروز حوزه های شیعی وظیفه دارند که از فضای مجازی حداکثر استفاده را کرده و آن را وسیله ای قرار دهند که مراکز بزرگ علمی دنیا و دانشگاه های جهان از پیام واقعی غدیر استفاده کنند. [57]

⫸ با توجّه به اینکه دشمنان اسلام از فضاهای مجازی و وسایل ارتباطی جدید استفاده نموده و از این طریق، شبهات و اشکالات را متأسّفانه در اذهان نسل جوان وارد می نمایند، ما هم باید از این روش، کمال استفاده را برده تا بتوانیم علوم و معارف حقیقی دین را به تمام دنیا ابلاغ نموده و به شبهات و اشکالات آنها پاسخ بدهیم، البته باید با استفاده از اساتید فنّ و مجرّب و خواندن کتاب های مفید در این زمینه، این خدمت بزرگ را انجام دهیم. [58]

◈ بیانات آیت الله جعفر سبحانی درباره فضای مجازی

⫸ امروز به سادگی همه جوانان می توانند تبلیغات مسیحیت، وهابیت، توهین به مقدسات و ابتذال را در فضای مجازی مشاهده کنند.

⫸ دشمن نتوانست از طریق نظامی، نظام ایران را بپوساند اما از طریق فرهنگی می خواهد نظام را منحل کند و یکی از ابزار آن اینترنت است.

⫸ این مرجع تقلید با اشاره به اینکه همه مسیرها در اینترنت به آمریکا منجر می شود و به آنجا متصل است، ابراز داشت: ما باید اینترنت مستقلی داشته باشیم که اختیارات آن، دست خود دولت ایران باشد.

⫸ با گلایه از دولت برای عدم راه اندازی شبکه اینترنت ملی، گفتند: امروز خطر زیادی در فضای مجازی وجود دارد و شاهد بمباران عقاید دینی و فروپاشی خانواده ها هستیم.

⫸ گاهی می گویند محتوای خوب در اینترنت قرار داده می شود که این مسئله خوب است، اما فساد نیز در آنجا وجود دارد و گاهی فساد بر صلاح غلبه می کند.

⫸ باید وابستگی خود را در زمینه اینترنت از بین ببریم و اینترنت مستقل، سریعتر در اولویت قرار گیرد تا اختیار دست کشور باشد و نیاز بانک ها و مراکز علمی در داخل رفع شود.

⫸ راه اندازی شبکه اینترنت ملی نگهبان دین، اخلاق و ناموس کشور خواهد شد.

⫸ با اشاره به اینکه وظیفه داریم دردهای فرهنگی جامعه را بیان کنیم، گفتند: آبروی نظام، کشور و جوانان را از صلاح به فساد می کشاند و وظیفه شرعی دارند اینترنت مستقل راه اندازی کنند.[59]

◈ بیانات آیت الله ناصر مکارم شیرازی درباره فضای مجازی

⫸ فضای مجازی هم می تواند سازندگی داشته باشد و هم تخریب، اما با توجه به اینکه بانیان اصلی این فضا هدف شان تخریب فرهنگی است، کار ما مشکل و پیچیده است و تلاش بیشتری می طلبد. هدف اصلی دشمن در حال حاضر فضای مجازی است و امید دشمن نیز به آن بیشتر از فضاهای دیگر است و  شیطنت های خود را در این فضا می ریزد، بنابراین باید یکی از اولویت های اصلی کشور فضای مجازی باشد.[60]

⫸ امروز مفسده های بسیاری در فضای مجازی وجود دارد که برای مقابله با آن باید معارف اسلامی را در این فضاها گسترش دهید؛ باید برای ورود در این فضا برنامه ریزی کرد و با سخن، مشکلات حل نخواهد شد.یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد، آن است که اساتید نباید فقط به کلاس های درس قناعت نمایند؛ بلکه باید دامنه مباحث اسلامی را به رسانه ها کشیده و به صدا و سیما و فضای مجازی نفوذ بیشتری داشته باشید. [61]

⫸ ما باید فضای مجازی را به سمت و سوی تعلیم و تربیت صحیح هدایت کنیم و در این راستا باید از راهنمایی ها و هدایت حوزویان و کارشناسان تعلیم و تربیت بهره گرفت. [62]

⫸ امروز رسانه های مجازی بخش زیادی از زندگی ما را فرا گرفته اند و اگر به درستی در این فضا عمل نکنیم، آن ها(دشمنان) در این مسیر موفق می شوند. 

⫸ برای اسلامی سازی فضای مجازی نیازمند انقلاب در این عرصه هستیم.

⫸ برای انقلاب در فضای مجازی نیازمند شهامت، اراده، تصمیم و برنامه هستیم.[63]

⫸ این موضوع تبدیل به خواسته عمومی شده و مردم می خواهند که فضای مجازی سالم و پربار در اختیار داشته باشند.مردم خواستار فضای سالم هستند نه فضایی که دارای بدآموزی، اهانت به مقدسات و برای جاسوسی و ایجاد تفرقه باشد، مردم باور کردند که باید از فضای مجازی خارجی عبور کرد، البته برای هر نفی باید اثبات و جایگزینی وجود داشته باشد والا تأثیری ندارد. باید دسترسی به این پیام رسان ها آسان باشد و به مردم ثابت شود که حریم خصوصی آن ها اهمیت دارد و این موضوع باید تببین شود، شبکه های اجتماعی داخلی باید دسترسی آسان و ارزان داشته باشند و مورد حمایت قرار گیرند.[64]

◈ بیانات آیت الله ابراهیم امینی درباره فضای مجازی

⫸ حوزه باید عمیقاً وارد فضای مجازی شود چرا که حفظ اسلام فقط به رساله نویسی و کتاب نوشتن نیست بلکه مبلغان و فضلا باید این فضا را دریابند.
فضای مجازی تأثیراتش از فضای حقیقی و بیرون خیلی بیشتر و مهم تر است. لذا مبلغان بطور فعال و گسترده در این فضا حضور یابند و پاسخگوی شبهات باشند. [65]

◈ بیانات آیت الله اعرافی درباره فضای مجازی

⫸ عرصه فضای مجازی دارای ابعاد گسترده و عمیق است که باید بصورت دقیق به آن پرداخته شود. [66]

◈ فرمایشات حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی درباره فضای مجازی

⫸ امروزه فضای مجازی، شبکه ها، ماهواره ها، سایت ها، اینترنت و تلفن های همراه هر کدام یک راه جدید ارتباطی است، که مورد استفاده عموم مردم خصوصاً نسل نو می باشد.

در حال حاضر دشمن از ابزار فضای مجازی برای نفوذ و سیطره و سلطه فرهنگی استفاده می کند، ما هم باید از این فضا برای تبلیغ و ترویج فرهنگ و معارف قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) استفاده کنیم.

اولیای خدا از هر فرصتی به بهترین نحو استفاده می کردند. ما چقدر تا به حال  توانسته ایم از فضای مجازی استفاده کنیم و نکردیم؟  برای عبادت، ماه رمضان یک فرصت است، برای معاد، استفاده از بهار یک فرصت است، برای نزول آیات، شان نزول یک فرصت است، فضای مجازی نیز برای تبلیغ و ترویج معارف دین یک فرصت است.باید بدانیم با علم و تکنولوژی نمی شود مخالفت کرد. امام(رحمه الله) وقتی از پاریس به بهشت زهرا(سلام الله علیها) آمدند. فرمودند: ما با سینما مخالف نیستیم، با فیلم بد مخالف هستیم. امروز فضای مجازی بعنوان یک ابزار در دسترس همه و به ویژه جوانان است. ابزاری کم هزینه، سریع، فرامرزی، جذاب و دوطرفه که در واقع یک فرصت خوب است. عکس، فیلم، صوت، متن، و همه نوع محتوایی در آن امکان ارسال و استفاده دارد. شرایطی پیش آمده که ما نیز باید از آن استفاده کنیم.در فضای مجازی، هم می شود کار حق انجام داد، هم کار باطل! اگر دانشمندان، اساتید دانشگاه، علماء، طلاب فاضل، فرهنگیان، دانشجویان و اهل فرهنگ، فضای مجازی را از حق پر کنند، قطعاً حضور باطل در این فضا کم رنگ تر خواهد شد.[67]

◈ بیانات حجت الاسلام والمسلمین غلامعلی صفایی بوشهری درباره فضای مجازی

⫸ امروزه فضای مجازی و سایبری، فضایی است که در نقطه نوین آینده جهان نقش تعیین کننده ای دارد و یکی از ابرازهای مولفه قدرت خواهد بود.[68]

امروزه توجه به فضای مجازی هم از ناحیه پدافند عامل و هم پدافند غیر عامل بعنوان یک عنصر مهم تلقی می شود؛ جهان آینده جهان مدیریت فضای مجازی و سایبر است. متاسفانه هنوز رساله فقه فضای مجازی نداریم و فقه فضای مجازی در کشور بسیار مغفول مانده است و آموختن احکام شرعی فقه فضای مجازی واجب و ضروری است.[69]

◈ مجموعه جزوات فضای مجازی و بالابردن سواد استفاده از آن

با توجه به مشکلات بوجود آمده در فضای پیام رسانها و اهمیت پرداختن به این مسئله و فیلترینگ تلگرام، جزوات ذیل برای استفاده در قالبهای عکس نوشته، اینفوگرافیک، پوستر و... بعنوان بخشی از منابع موضوع «فضای مجازی و بالابردن سواد استفاده از آن» پیشنهاد می گردد.

برای دریافت فایل Pdf هر یک از جزوه ها روی عنوان آن ها در جدول پیوستی کلیک کنید.

پی نوشت ها: