زمینی بودن انسان با وجود توبه آدم

سپس علامه طباطبایی«رحمة الله علیه» می فرمایند:
«ظهور عیب در زندگی زمینی و نیز خوردن از آن درخت یکی از قضاهای حتمی خدا بوده».

بنا بود خدا آدم را زمینی قرار دهد، چون خود خدا از اول فرمود: «اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرْضِ خلیفه» من می خواهم در زمین همواره خلیفه ای قرار دهم. پس آنچه خداوند حتمی الوجود قرار داده بود، وجود خلیفه در زمین است و اراده کرده بود آدم زمینی باشد. ولی حقایقی در آدم هست که باید ظهور کند و لذا ابتدا در عالم ملکوت سرّ آدم را نمایاند، چون باید محل تحقق و ظهور آن اسرار از آن جا باشد، مثل مقام تعلیم اسماء که فرمود:«عَلَّمّ ادَمَ الْاَسْماءَ کلَّهَا» یا مقام نمایاندن اسماء که در این رابطه به آدم فرمود:«اَنْبِئْهُمْ بِاَسْمائِهِم» یا «اِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِکةِ اسْجُدُوا لِاَدَمَ فَسَجَدُوا اِلاّ اِبْلِیسَ اَبَی وَاسْتَکبَرَ»؛ این ها مسائلی بودند که در آن عالم، امکان ظهور و تعین داشتند، در آنجا باید سرّ آدم را به آدم نشان دهند، چون زمین ظرفیت تعین و ظهور یک جا و کامل آن ها را نداشت، در زمین سال ها طول می کشد تا یک کلمه از غیب های انسان برای جان انسان روشن شود، آن جا باید همه  ضعف ها یک جا به انسان نشان داده شود.

پس یکی از قضاهای حتمی الوقوع این بود که انسان باید زمینی می شد و بنا به گفته علامه«رحمة الله علیه»:
«و به همین جهت هم بعد از آن که خطایشان را آمرزید به بهشتشان برنگردانید».

با این که آدم و حوا توبه کردند و گفتند:«ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَا» و خدا هم توبه شان را قبول کرد، ولی آن ها را به بهشت باز نگردانید، در حالی که این قانون خداست که اگر انسان از گناهی توبه کند، مقامش، مقام قبل از گناه می شود. رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: «اَلتَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کمَنْ لاَ ذَنْبَ لَه»؛[1] هرکس از گناهی توبه کرد مانند کسی است که گناه نکرده، در نتیجه انسان پس از توبه، همان مقام قرب قبلی را دارد. از طرفی قرآن در رابطه با توبه آدم می فرماید: «فَتَابَ عَلَیهِ اِنَّهُ هُوَ التَّوّاب الرَّحیم»؛[2] آدم توبه کرد و خدا هم توبه او را پذیرفت، ولی با این همه به مقام قبلی برنگشت، زیرا اصلاً بنا نبوده جایگاهش آن جا باشد و این قاعده که انسان با توبه به مقام قبلی اش برمی گردد مربوط به نظام زمین است و گناه زمینی. در حالی که خداوند با این کار، یعنی خلقت زمینی و سپس سیر به سوی ملکوت زمین و نوع انتخاب آدم و نزدیکی به شجره، خواست بفهماند که شما زمینی هستید و انتخاب زمین جزء اقتضائات شما است.

----------------------------------------------
[1] - «الکافی»، ج2، ص435.
[2] - سوره بقره، آیه37.