تجرّد نفس

یکی از الطاف حق تعالی این است که نوری بر دل انسان بتابد که گم نشود. در دنیا به گونه ای انسان گم می شود و در آخرت به گونه ای دیگر. در مسیر برزخ، گمشدگانی هستند که ارتباط و تسلّط آن‎ها بر ابعاد دانایی، از حیث جایگاه، قطع شده است و آن ها متحیّرند. عالم هم بسیار بی حد و حصر است. خدای متعال قوایی را در بنی آدم قرار داده و چگونه ترکیب کرده است که رادارهای روان، اعصاب و روح به گونه ای کار کنند که در هر عالمی جایگاه خود را بدانند؛ حتی در عالم غیب ممکن است گم شوند و ده ها هزار سال متحیّر باشند. اگر این جا گم شود آن جا هم گم می شود. بی دلیل، تاجِ «لَقَدْ کَرَّمْنا»[۱] را بر سر کسی نمی گذارند. انسان باید بفهمد این سفر چگونه از جماد شروع شد و چگونه به نبات رسید، بعد از نبات به حیوان و بعد، سفر انسانی. این ها باید به برکت توسلات به اهل بیت علیهم السلام حلّ شود.
سبک بزرگان اهل معرفت این بوده که دوستانشان و شاگردانشان را فوراً به تجّرد نمی رساندند؛ حتی آن هایی که قدرت داشته اند، اول می گذاشتند سال ها کار کند. این به دلیل این است که اگر خلع بدن از ابتدا به دلیلی نصیب کسی شد، این خلع بدن، همه چیز ها را حل نمی کند؛ چون شخص فقط از خودش کنده می شود؛ اما باطن دنیا، روی آن قرار می گیرد و نمی داند کجا برود. کسی که سماوات را نمی شناسد، نور را نمی شناسد، ایمان را پیدا نکرده است و خوبی ها در وجود او ملکه نشده اند، خلع بدن برای او فایده ای ندارد. یک مرتاض هندی هم رفته و راه خلع بدن را پیدا کرده است؛ اما این کار را بدون تهذیب انجام داده است؛ لذا برای او هیچ فایده ای ندارد.
بزرگان اهل معرفت صبر می کردند افراد از قوه به فعل برسند، خوبی ها را پیدا کنند، روزه هایشان را بگیرند، بیداری شب ها را تحمل کنند، قرآن هایشان را بخوانند، آخر خط، این تاج [خلع بدن] به سرشان مبارک می شود.
------------
پی نوشت:
[۱]. وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلا (سوره اسراء، آیه ۷۰).
------------------
منبع: بنیاد هاد