به چه طریق، بلای اعتیاد را از خانواده دور کنیم؟

مشکل اعتیاد به مواد مخدر، یکی از مشکلاتی است که خانواده را به شدت درگیر کرده و حتی متاسفانه در برخی از موارد  و در همان سالهای اولیه زندگی مشترک، کار را به طلاق خواهد کشاند. برای به حداقل رساندن اعتیاد، هم فرد و هم جامعه باید هوشیاری لازم را داشته باشند.
خود کنترلی انسان نسبت به مواد مخدر
 بدون شک خیلی از کسانی که در دام مواد مخدر افتاده اند، بواسطه دوستان ناباب بوده است. کسی که در انتخاب دوستان خود هوشیار باشد، خود را در مقابل مواد مخدر تا حدود زیادی بیمه کرده است. انتخاب دوست چنان مهم است که در فردای قیامت، افرادی دست حسرت به دندان می گزند که چرا با فلانی دوست شدم تا مرا از راه درست(امور دینی و اصول زندگی سالم) دور کند. «يا وَيْلَتى‏ لَيْتَني‏ لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَليلاً؛ اى واى بر من، كاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نكرده بودم.»[1]
کسانی (چه مردان و بعضاً زنان) که با انتخاب دوستان ناباب، گرفتار مواد مخدر می شوند، دو دسته اند، دسته ای قبل از شروع زندگی مشترک، گرفتار مواد مخدر شده اند و دسته دیگری بعد از وارد شدن در زندگی مشترک، کم کم به این وادی کشانده می شوند. در هر دو صورت، باید خانواده ها(زوجین)، مواظب باشند تا گرفتار اعتیاد، این بلای خانمان سوز نشوند.
حمایت جامعه از افراد  گرفتار به مواد مخدر
می دانیم که برگشتن از هر عادتی، سخت است. امام حسن عسکری(علیه السلام) می فرماید: «رد المعتاد عن‏ عادته‏ كالمعجز؛ ترک دادن معتاد(به معنی عام) از عادت خود، معجزه است.»[2]  مخصوصا اگر آن عادت، معتاد شدن به مواد مخدر باشد که روح و جسم انسان را اسیر می کند. اما باید داست که با این وجود، جامعه نباید حمایت خود را از افراد گرفتار به مواد مخدر بردارد. جامعه (در درجه اول، والدین و اطرافیان) باید حمایت خود را در جهت برگشتن افراد گرفتار از مواد مخدر به کار گیرند. جوانی که موفق می شود که هیولای مواد مخدر را پشت سر گذارد، اگر جامعه با آغوش باز، او را نپذیرد، چه بسا دوباره گرفتار دوستان ناباب و مواد مخدر شود. متاسفانه خیلی از افرادی که موفق به ترک اعتیاد در کمپ های ترک اعتیاد می شوند، به دلایل مختلف، دوباره به مسیر اشتباه خود بر می گردند، که یکی از دلایل آن، عدم حمایت جامعه به نحو مطلوب از آنها است.
جوانی که در ابتدای زندگی مشترک خود، در دام مواد مخدر گرفتار می شود، و زندگی خود را به سمت آسیب پیش می برد، علاوه بر مقصر بودن خود، چه بسا جامعه (پدر و مادر، همسر و اطرافیان) توجهات لازم را به او نداشته و از او غفلت کرده اند.
نکته قابل تامل: چه بسا زنی در ابتدای زندگی، نسبت به رفت و آمدها و شب نشینی های همسرش با دوستان خود، حساسیت به خرج ندهد (با عنوان اعتماد به همسر) این کار خطرناکی است و ممکن است انسان را به سمت و سوی برنامه ی مثل مواد مخدر سوق دهد؛ و در مقابل چه بسا زنی با اولین نشانه های معتاد شدن همسرش، تقاضای طلاق کند، هر دو صورت این مسئله، آسیب زاست.  
سخن آخر اینکه، مواد مخدر دالانیست که زندگی مشترک را به سمت آسیب و مشکل  پیش می برد. برای در امان ماندن از اعتیاد، باید هم فرد و هم جامعه نسبت به این پدیده هوشیار باشند.

پی نوشت:
1ـــــ فرقان/28
2ــ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏75، ص374.