اعدام عدنان مندرس نخست وزیر پیشین تركیه (1961م)

عدنان مندرس نخست وزیر پیشین تركیه در سال 1899م به دنیا آمد. او در رشته حقوق فارغ التحصیل شد و از جوانی وارد فعالیت های سیاسی شد. مندرس از اعضای قدیمی حزب جمهوری خواه خلق تركیه بود اما در سال 1945م به دلیل اختلافات درونی از آن خارج شد. از این رو در سال 1946، حزب دموكرات تركیه را تأسیس كرد و با پیروزی این حزب در انتخابات عمومی تركیه، مندرس در سال 1950 به نخست وزیری رسید. او كه با تبعیت از سیاست های امریكا، نیروهای نظامی برای جنگ كُره فرستاده بود، نارضایتی احزاب و روشن فكران در این باره را به شدت سركوب كرد. مندرس در سال 1954م با پیروزی حزب دموكرات تركیه در انتخابات این كشور، مجدداً به نخست وزیری دست یافت. مندرس به همراه نوری سعید نخست وزیر عراق از ایجاد كنندگان اصلی پیمان امریكایی بغداد موسوم به پیمان سنتو برای جلوگیری از نفوذ كمونیسم بود. وی در سال 1957م برای سومین بار به نخست وزیری رسید و در این دوره، تظاهرات ضد دولتی دانشجویان را كه خواهان انجام اصلاحات سیاسی بودند، سركوب نمود. در این زمان جمال گورسل، فرمانده نیروی زمینی تركیه، لزوم انجام اصلاحات به منظور مهار مقاومت های مردمی به ویژه دانشجویان را به مندرس متذكّر شد كه با بی توجهی نخست وزیر مواجه شد. بدین جهت در 27 مه 1960م، جمال گورسل كودتایی ضد دولتی به راه انداخت و سران مملكت را به محاكمه كشید. مندرس در دادگاه به جرم سوء استفاده از اختیارات، زیر پا گذاشتن قانون اساسی، قتل دانشجویان و ارتباط نامشروع به اعدام محكوم شد. وی شب قبل از اجرای حكم دست به خودكشی زد اما پزشكان او را از مرگ نجات دادند عدنان مُندرس سرانجام در پانزدهم سپتامبر 1961م در 62 سالگی به دار آویخته شد.